Microsoft Word Tebriz folkloru doc
Yüklə 2,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BUCAQ TUTDU
- PİL DӘSTӘ (PÜLÜNC AĞAC)
٤٢ dәkilәri götürsün. Әvvәlcә daşları birbәbir götürәr, sonra iki- lәyәr, daşlari iki-iki götürәr, sonra üçlәr, daşların üçün bir, birin bir götürәr. Sonra dördlәr, daşın birini göyә atıb dördünü bir yerdә yerә qoyar, yenә o sayaq atıb dördünü dә götürәr. Sonra iki barmağını yerә qoyub daşlari sәpәlәr, birini әlinә alır, birini dә o birisi oyunçular usta seçәllәr. Oyunçu әvvәlcә gәrәk bütün daşlari iki barmağının altından o taya keçirdә. Axırda usta daşi aparar. Bu oyunların hamısını xәtasız keçirtsә, bir qәlәbә sayılır. Hansı oyunçunun axırda qәlәbә sayısı çox olsa, oyuni aparıb. Bu oyunda hәr oyunçu öz hesabına oynar. Burada qığlama da var. Belә ki, daşın birini göyә atıllar, eyni vaxtda digәrini yerdәn götürüb ovucda olan daş ilә dәgişillәr, bu isә cәldlik tәlәb edir. Burada yağış da var: daşlari bir-iki-üç-dörd dana gö- yә atıllar, birini sağ әl ilә götürüb sol әlin içinә qoyallar. Sonra göydәki daşi tutallar. Әlüsti dә var: daşların birini әlin üstünә qoyallar, onsuz da o daş düşәcәk, yerdә qalan dörd daşi hәmin әl ilә götürәllәr. Bu oyun qızlar arasında müşahidә olunur.
Bu oyun üçün әn azı altı oyunçi lazımdır. Altı nәfәr üç-üç olub müәyyәn mәsafәdә üz-üzә dayanallar. Oyuna başlayan tәrәf deyәr:
٤٣ Bәnöşә! Bәnöşә! Bizdәn sizә kim düşә? O biri tәrәf oyunçu seçәr. Hәmin oyunçu bu biri tәrәfdә da- yanan cәrgәnin üzәrinә yügürәr. Әgәr o, bu tәrәfdә iki yanaşı dayananın sәfini qırıb, birini gerilәyib (dallayıb) apara bilsә, geri gedәn oyunçi oyundan çıxır, geriyә aparan isә yenә gәlir öz sәfinә. Әgәr әllәrin zәncirini qıra bilmәsә, özü sәfdәn çıxır, oyun davam edir. Cәrgәnin biri qurtulsa, o birisi oyunu aparır.
Bu oyunda oyunçular bucaqlara görә seçilir, bir nәfәr dә artıq olur. Oyun başlayanda üçәdәk sayılır, hәr oyunçu bir bucağı tutur. Bucaq evin dörd küncüdür. Hәr oyunçu bir bucaq tutannan sonra bir oyunçu arada bucaqsız qalır. Sonra oyun- çular bucaqları dәgişmәyә başlallar. Arada qalan oyunçu onlar- dan birinin yerini tutmaq üçün diqqәt etmәlidir. Yerlәr tutulan- nan sonra arada qalan oyunçu qurd sayılır. Oyunçular yenә bucaqlari dәyişib oyunu yorulanadәk davam etdirillәr.
Oyunçi çox olsa, iki dәstәyә bölünüllәr. Onlar bir-bir ağac
٤٤ vurub pili tutallar. Bu oyunda çәlih boyda uzun bir ağac vә әl boyda bir pil lazımdır. İki daşı yerdә yanaşı qoyub pili hәmin daşların üzәrindәn ağac ilә vurallar. O biri tәrәfdә dayanan oyunçu gәrәk pili göydә tuta. Әgәr tuta bilsә, gәlib ağacın dalında dayanacaq, tuta bilmәsә, pili götürüb ağacın yanınadәk bu sözlәri deyә-deyә gәlәcağdi: “Al qәmәni, ver qәmәni, zәnbil zünbül hu”. Axırıncı sözü yәni “hu”nu nәfәs almamış ağacın yanınadәk demәsi lazımdır. Nәfәs alsa, yanıb oyundan kәnara çıxar. Bu oyuni aparan olmaz. Oyunçular yorulanadәk oynaya bilәllәr. PİŞDӘK KEÇDİ
Bu oyunda da 2 nәfәrdәn başlayaraq istәnilәn sayda oyun- çu ola bilәr. Әgәr altı oyunçunun olduğunu nәzәrә alsaq, bura- da beş nәfәr әllәrini dizlәrindә, başlarını da aşaği salıb bir-biri- nin ardınca dayanallar. Әlbәttә, onların arasında müәyyәn mә- safә olmalıdır. Altıncı oyunçi gәlib bu beş oyunçunun üstün- dәn atılar. Sonra özü axirdә әllәrini dizinә qoyub dayanar. Bi- rinci pişdәk duran oyunçi qalxıb beş oyunçunin üstündәn atıl- mağa başlar, axırda özü yenә әllәrini dizinә qoyub dayanar. Belәliklә, bu oyun çox davam edә bilәr, bütün oyunçular növbә ilә hәm atılar, hәm dә әlini dizinә qoyub pişdәk dura bilәr.
PİŞİK QAÇDI
Bu oyunda iki oyunçi iştirak edir. Oyunun müәyyәn hәdd- hududi olmur. İki nәfәrdәn biri qurd olur, o biri qaçır. Oyun başlayanda qaçan uşaq gәrәk әlini qurdun әlinә çalıb sonra qaçsın.
٤٥ Qaçan oyunçu hardan qaçsa, qurd da gәrәk onun ardınca qaçsın. Qaçan uşaq tutulanda oyun başa çatır.
Bu oyun iki nәfәrin iştirakı ilә keçirilir. Oyunda bir nәfәr qurd olur. Әlbәttә, bu oyunun qurdu pişik, o biri oyunçu isә siçan kimi tanınır. Pişik bir yolun ağzında durur. Bu, qapı vә ya müәyyәn balaca bir yer dә ola bilәr. Siçan deyәr: Pişik qardaş, mәnә bir pişik yolu ver, gedim! Pişik kәnara çәkilәr ki, siçan keçsin. Siçan gәrәk cәld vә diqqәtlә pişiyin olduğu o balaca yoldan qaçsın. Pişik dә gözdә- qulaqda dayanır ki, siçan ayağını qabağa qoyan kimi onu tutsun. Әgәr pişik siçanı tutub saxlaya bilsә, yenә içәriyә salıb oyunu tazadan başlayacağlar. Siçan qaça bilsә, gәlib pişik olacax, siçanı içәriyә salıb oyunu yenidәn başlayacax.
Bu oyunda üç nәfәrdәn başlamış istәnilәn sayda oyunçu ola bilәr. Bu oyuna top lazımdır. Oyunçular üç nәfәr olsa, ikisi bir, biri dә tәk dayanır. İki nәfәr topu bir-birinә atır, bu bir nәfәr dә topi tutmağa çalışmalıdır. Әgәr tuta bilsә, gәlib top atanın ye- rindә dayanır. Bәllidir ki, topu atan da, onu tutan da diqqәtli olmalıdır. Oyunçu çox olduqda, iki dәstәyә bölünüllәr, top hansı dәs- tәnin әlindә olsa, öz yoldaşlarına atır, o biri dәstәnin oyunçula- rı isә topi tutmağa çalışıllar. Top tutulanda oyun yenidәn baş- lar. Bu oyun üçün böyük yer lazımdır ki, oyunçuların qaş- mağına, yer tutmağına imkan olsun. Yüklə 2,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|