Microsoft Word Tebriz folkloru doc
Yüklə 2,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- QAÇAN-QAÇAN
- KABAB-KABAB
- GÖZDӘ QULAQ
- GÖZÜ BAĞLICI
٥٤ Genişlığı bu boyda (әl-әlә verib lap uzağa gedәllәr, bir elә ki әllәri açılmasın). Qalx ayaqa, qalx! Әndamına bax! Kimi sevirsәn, çәk qabağına, bax! – deyib dayanallar. Ortada olan oyunçu birin seçib öz yerindә әglәşdirәr, özü onun yerindә әl-әlә verib dayanar.
Oyunda iki nәfәrdәn çox oyunçu ola bilәr. Onlardan biri qurd olar. Bu qurd gәrәk bir nәfәri tuta. Hansı oyunçi tutulsa, o taza qurd olar. Bu oyuna bir bәlli böyük yer seçilәr. Bir para qaçan-qaçan oyununda peşki şәrt elәllәr ki, qurd hamını tutsun. Belә oyunda qurd kimi tutsa, qıraqda dayanar ki, hami bir-bir tutulsun.
Oyunda oyunçular iki dәstә olallar. Onlar üzbәüz daya- nallar, әl-әlә verib bir, iki, üç deyib bir-birinә sari yügürәllәr. Hәr dәstә çalışar ki, әllәrini öz dәstәsinnәn aşmasın, tәk qal- masın. Onlar çalışallar ki, qabaxdaki dәstәdәn birini tutub he- sara salıb gәtirsinnәr. Elә ki birini tutdular, geri gәlib tutduxlari oyunçuni bir bucaxda saxlayıb, o sayaq әl-әlә onun qabağını alallar. O biri dәstә gәlәr o dostaq olan yoldaşlarını çıxart- mağa, çoxli çәtinlik ilә gәrәk bunnarın әllәrini açıb, dostağın әlinnәn tutub öz destәlәrinә aparalar. Dostax olan oyunçu özü qaça bilmәz. Qabax dәstә dostağa nәcat verә bilmәsә, biri, ya ikisi dә qәlәdә qalallar. Onlar gәrәk hәm dostağa nәcat verәlәr, hәm bu dәstәdәn birini dә tutub әsir aparalar.
٥٥ QOL TUTMA
Oyun iki oyunçu ilә olar. Oyun başlananda bu iki oyunçu üz-üzә әylәşib, ya ayaq üstә dayanıb sağ әllәrini bir-birinә çatışıb bir, iki, üç deyib başlallar bir-birinin әllәrini yatırtmağa. Hansı oyunçu o biri oyunçunun әlin yatırda bilsә, yanı әlinin üstü yerә dәgsin, o oyunçu oyunu aparıb. Әlbәttә, oyun başla- mamış bir para qanunnarı, hәdlәri özlәri bәlli edәllәr. Misal üçün, әli tәmam yatırdacaq, yoxsa bir az bәs olar, ya o biri әlini dayaq verә bilәr, ya yox.
Bu oyunda iki oyunçu olar. Onlar üz-üzә әylәşәllәr. Sonra biri kabab pişirәn olar, biri dә kabab. Kababçinin әllәri altda olar, kabab әllәrini qoyar kababçının әli içinә, hәr ikisinin әllәri gәrәk tәmam açıq ola. Oyun başlananda kababçi altdan әlin çәkib, kababın әlinin üstünә vurar. Kabab gәrәk çalışa әlin qaçırda. Kababçı da gәrәk diqqәt edә ki, hәr әl tәrpәnmәdә kababın әlinә çala. Kababçı çala bilsә, yenә kababçı olar. Yox, çala bilmәsә, gedәr kababın yerinә, kabab olar kababçi.
Oyunda alti nәfәrdәn çox oyunçi olur. Oyunçular dörә şә- kildә әylәşәllәr. Bir nәfәr qurd olar. Qurdun әlindә bir çarqat, ya bir parça olar. Qurd oyunçuların dalında özü bir sәmtә sari dolanar, dolanar, dolanar, birdәn çarqati bir oyunçunin dalında salar, tez qaçar girdәni bir yol dolanmaqla gәlsin, yenә o oyunçunun yanına yetişsin. Әlini onun kürәyinә çalıb girdәdәn çıxartsın, özü onun yerindә әglәşsin. Amma o oyunçu bilsә ki,
٥٦ çarqat onun dalındadi, gәrәk çarqati götürüb ayağa durub qur- du qaça-qaça tuta. Qurd onun yerinә yetmәdәn qabaq gәrәk onu tutsun. Tuta bilmәsә, qurd yenә qurd olacaq, yox vura bil- mәsә, qurd gәlib onun yerindә әglәşsә, gәrәk qurd olub girdә- nin dalında o sayaq dolanmağa başlasın, çarqati oyunçuların dalına salsın.
Oyunda ikidәn çox oyunçu ola bilәr. Oyunçunun birini qurd seçәllәr. Sonra qurdun gözünü bir parça, ya dәstmal ilә bağlallar. Sonra qurdu yetdi (yeddi) yol durduğu yerdә fırladallar. Onnan sonra qurd başlar oyunçulari tutmağa. Bu oyuna bir bәlli yer lazımdı ki, gözü bağli qurd bilsin haradi. Habelә şәrt qoyallar ki, o biri oyunçular sәs versinnәr vә ya sәssiz qaşsınnar. Ona görә ki, qurd bu sәslәrdәn oyunçuların yerin seçә bilәr. Yenә şәrt qoyallar qurd bir oyunçunu tutsun, hami oyunçular әl dәysә, kifayәtdir vә ya gәrәk tuta saxlaya.
Oyunda istәnilәn sayıda oyunçu ola bilәr. Oyunçular iki dәstә olub, hәr biri bir tәrәfdә oturallar. Bir kiçik nәsnә "gül"
٥٧ olar. Gül hәr hansi dәstәnin әlindә olsa, әllәrini bir yerә yığıb gülü әllәrindә al-ver edәllәr. Amma diqqәt, zәrafәt ilә ki, qabax dәstә bilmәsin gül hansi әldәdi. Sonra yumruxlar yerә gәlәr vә qabax dәstә gәrәk bir dәfә baxanda deyә ki, gül hansi әldәdi. Gül axtaran bu sözlәri çoxlu oxuyar: “Ya bundadi, ya bunda! Halvaçi tükanında, Anam dedi, al bunnan!” Bu söz qurtulanda hәmin әli hansi yumuruq üstә olsa, deyәr gül o әldә. Olsa oyuni aparıblar, gül gәlәr bunnarın әlinә, yox, düz deyә bilmәsә, o dәstә olar bir, gül yenә onnarın әlindә olar. Sonda hansi dәstә sayıdan çox olsa, oyunu o aparıb. GİZLӘN-QAÇ
Bu oyuna gizlәn-paş, gizlәn-paç, gizlәn-qaç vә gizlәn-tap da deyәllәr. Bu oyun iki nәfәrdәn başlayıb istәnilәn sayda ola bilәr. Bir nәfәr qurd olub göz yumar. Oyunda, demәk, göz qoyar. Qalan oyunçular hәr neçә nәfәr olsalar, gedib gizlәnәllәr. Bir bәlli zәmannan sonra qurd gözün açıb gizlәnәnlәri birbәbir tapar. Sonra yenә bir qurd seçilәr, oyun tazadan başlar. Qurdun seçilma- ği özü oyun kimi bir işdi, neçә cürә olar. Oyunçular dörә dayanal- lar, hamısı sağ әlini qabağa gәtirәr, fırlada-fırlada deyәllәr: “Qum pa ni yәs!” Bu söz qurtulanda hami әllәrini bir halda saxlallar. Yәni әllәrin ya üsti, ya ovci sabit halda dayanar. Kimin әli tәk halda olsa, o kәnara gedәr son oyunçuya kimi, sona qalan qurd olar. Yәni nә zәman şer bitsә, qurd gözlәrini açar, şer qurtulana kimi gәrәk bütün oyunçular gizlәnә. Hansi qurdun gözünnәn uzax gәlib göz qoyan yerә çatsa, әlini divara çalıb deyәr: “Şobә!” Ona görә bu oyuna şobә-şobә dә deyәllәr. Hami oyun-
Yüklə 2,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|