158
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Bakü Destinasyonunu Oluşturan Unsurların Keşfi: Türk Ziyaretçilere Yönelik Nitel Bir
Araştırma
Aysel MAMMADOVA
Akdeniz Üniversitesi, Turizm Fakültesi, (Yükseklisans Öğrencisi)
ayan.eliyeva.1988@mail.ru
Doç.Dr. Özlem GÜZEL
Akdeniz Üniversitesi, Turizm Fakültesi
ozlemmguzel@hotmail.com
ÖZET
Günümüz turizm literatüründe destinasyon kavramı ve pazarlaması destinasyon yönetiminin göz önünde
bulundurması gereken önemli konular olarak ortaya çıkmıştır. Destinasyonlar, turizm çekicilikleri, turizm
işletmeleri, yerel halk ve yöntemden oluşan bir yapıya sahiptir. Bu bağlamda turizm sektöründe önemli bir
ziyaretçi ve gelir artışı sağlamak isteyen destinasyonlar öncelikli olarak ziyaretçilerin destinasyon algılarını iyi
değerlendirmeli ve destinasyon pazarlaması stratejileri geliştirmelidir. Bu noktadan hareketle bu çalışmanın
amacı, turizm geçmişi çok uzun olmayan Bakü destinasyonuna gelen Türk ziyaretçilerinin deneyimlerinden yola
çıkarak Bakü destinasyonuna ilişkin unsurları ortaya çıkarmaktır. Bu nedenle araştırma yaşanmış deneyimler
üzerine odaklandığı için Fenomoloji deseninde planlanmış olup, nitel araştırma yöntemi ile betimleyici olarak
analiz edilmiştir. Analiz sonucunda Türk ziyaretçilerin algılarına yönelik olarak elde edilen Bakü destinasyonu
içerikleri “çekicilik, fiziksel çevre, yeme-içme kültürü, kaçış ve yerel halk” temaları etrafında sınıflanmıştır.
Anahtar Kelimeler:Destinasyon, Destinasyon Pazarlaması, Destinasyon Unsurları, Bakü, İçerik Analizi.
159
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Liseye Geçiş Sınavı Sistemi Üzerine Ortaokul Öğretmenlerinin Görüşlerinin
İncelenmesi
Doç. Dr. Hakan AKDAĞ
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi
hakanakdag@mersin edu.tr
ÖZET
Türkiye’de, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 2018-2019 eğitim-öğretim yılı için ortaokullardan liselere
geçiş sisteminde yapılan değişiklikle bir milyonun üzerinde öğrenciyi ilgilendiren bir karar alındı. Önceki yıllarda
TEOG (Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı) adı altında yapılan sınav sistemine göre hazırlanan
öğrenciler 2018 yılı içerisinde yapılacak LGS’ye (Liseye Geçiş Sınavı) göre hazırlanacaklar. Merkezi Sınav
Sistemi ile öğrenci alacak liselerin sınavı 2 Haziran 2018 tarihinde saat 10.00’da yapılacağı ve söz konusu sınav
için 40 sayısal ve 50 sözel sorudan oluşan örnek sorular, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınladı. Yapılan
değerlendirmeler ışığında sınavın bilgiyi ezberleyen öğrencilerden ziyade bilgiyi kullanabilen ve disiplinlerarası
bir yaklaşıma sahip öğrencilerin çözebileceği nitelikte soruların olduğu söylenebilir. Fen Bilgisi, Din Bilgisi,
İnkılâp Tarihi, İngilizce, Matematik, Türkçe alanlarından soruların yer alacağı sınav için öğrencilerin
hazırlılarının nasıl olduğu ve/veya sınava yönelik nasıl bir psikoloji içinde olduklarının önemi büyüktür. Ancak
eğitim öğretim faaliyetlerinin doğrudan içinde yer alan öğretmenlerin LGS’ye bakış açılarının da önemli
olduğu söylenebilir. Özellikle yukarıdaki kapsayıcı alanların katsayılarının belirleyici olacağı bu sınavda,
ortaokul öğretmenlerinin sınavla ilgili değerlendirmelerinin alınmasının da önemli olacağı söylenebilir. Şöyle
ki; öğretmenlerin sınavla ilgili hazırlıkları, öğrencilere olan yaklaşımı, ders araç gereçlerinin ve ders
saatlerinin yeterliliği vb. unsurlarında etkili olacağı belirtilebilinir. Bu kapsamda, nitel araştırma
yöntemlerinden durum çalışması desenine sahip olan araştırmanın çalışma gurubunu 2017-2018 eğitim-öğretim
yılı ikinci kanaat dönemi içerisinde Mersin ili merkez Mezitli, Yenişehir ve Toroslar ilçelerinde bulunan beş
ortaokulda, kolay ulaşılabilir durum örneklemesine uygun olarak seçilen farklı branşlarda 46 ortaokul
öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın alt problemlerine göre hazırlanan açık-uçlu soru formu çalışma
gurubuna uygulanmıştır. Elde edilen bulgular içerik analizine tabi tutularak ortaya çıkan sonuçlar neticesinde
öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Alan Katsayısı, Liselere Geçiş Sınavı, Durum Çalışması, İçerik Analizi, Görüş.
160
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve
Sosyal Bilimler Sempozyumu
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
IV. International Symposium on Educational and
Social Sciences in Turkish Cultural Geography
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
Təlim Prosesində İstedadlı Uşaqlarla İşin Təşkilinə Müasir Yanaşma
Günay KAZIMOVA
psixologiya üzrə fəlsəfə doktoru, baş müəllim
Gəncə Dövlət Universiteti
gunaykazimova@rambler.ru
Xülasə
Məqalədə istedadlı uşaqların bütün qabiliyyət və imkanlarının aşkarlanmasının, inkişaf
etdirilməsinin və peşə fəaliyyətində reallaşdırılmasının təmin edilməsi, yaradıcılıq potensialının
gerçəkləşdirilməsi üçün təlimin məzmun və formasının şagirdlər üçün maraqlı olmasının əhəmiyyəti qeyd olunur.
Eyni zamanda məqalədə müəllif, istedadlı uşaqlarla işləyən müəllimlərin hazırlanmasının strategiyası, məzmunu,
forma və metodları bu müəllimlərin peşəkarlığının həm baza, həm də spesifik tərkibinin formalaşmasını və
inkişafını təmin edən bəzi məsələləri qeyd etmişdir.
Açar sözlər: pedaqoji proses, istedadlı uşaqlar, müəllim, təlim, şagird fəaliyyəti
Giriş: Ümumi ictimaiyyət üçün ən vacib problemlər ilk növbədə, onların real həyat təzahürləri,
müəyyənləşdirilməsi, inkişaf etdirilməsi və ictimailəşmə üsulları istedadlılığın elmi əsasları deyil. Bu gün istedadlı
uşaqlara qayğı elm, mədəniyyət və sosial həyatın inkişafı üçün sabahdır. Onların istedadlarını inkişaf etdirmək
üçün, geniş bir tədris proqramı ilə öyrənmək və müəllimlərdən fərdi qayğı və diqqət hiss etməlidirlər. Burada
vacib olan nə öyrənilməlidir və necə öyrənilməlidir. Bəzi pedaqoq və psixoloqların fikrinə görə, istedadlı uşaqların
öyrədilməsi üçün xüsusi dərslər və xüsusi təhsil müəssisələri yaratmaq lazımdır. Digər nöqteyi-nəzərdən isə
istedadlı uşaqlar bütün uşaqlarla birgə təlim keçməlidirlər, əks halda onlar "normal" insanlar arasında
yaşamağa, ünsiyyət qurmaqda çətinlik çəkə bilərlər.
Müasir dövrdə təhsilin əsas məqsədlərindən biri kimi istedadlıların bütün qabiliyyət və imkanlarının
aşkara çıxarılmasının, inkişaf etdirilməsinin və peşə fəaliyyətində reallaşdırılmasının təmin edilməsi göstərilir.
İstedadlı uşaqlarla iş zamanı, yaş imkanlarının nəzərə alınması, fərdiləşdirmə və differensasiya, inkişafetdirici və
tərbiyəedici və s. prinsipləri qeyd edə bilərik. İnkişafetdirici və tərbiyəedici təlim prinsipləri təlimin əsas
məqsədini, məzmununu və üsullarını nəzərə almaqla yalnız bilik, bacarıq və vərdişlərin mənimsənilməsinə deyil,
eyni zamanda idrakın inkişafına da xidmət edir. Təlimin diferensiyası və fərdiləşdirilməsi prinsipinin əsas məqsəd
və məzmunu şagirdlərin fərdi və tipoloji xüsusiyyətlərini daha qabarıq şəkildə nəzərə almalıdır. Bu prinsiplərin
təlim prosesində həyata keçirilməsi, istedadlı uşaqların və onların fərdi fərqlərinin özünəməxsus şəkildə təzahür
etməsini təmin edir. Təlimin məzmununun və metodlarının istedadlı uşaqların inkişafına uyğun olması və
özünəməxsus tərzdə təlimə uyğunlaşdırılması yaş imkanlarının nəzərə alınması prinsipinin əsas məsələlərindən
biridir.
Tədqiqat metodu: Məqalədə pedaqoji müşahidə, pedaqoji müsahibə metodlarından istifadə edilmişdir.
Apardığımız müşahidələrə əsasən çox vaxt təhsil müəssisəsində istedadlı uşaqlarla işə sinif müəllimi
tərəfindən nəzarət olunur. Sinifdə, istedadlı şagirdlərlə iş üsul və formaları, ilk növbədə, bütün məktəb şagirdləri
ilə iş üsulları və formaları ilə bir araya gəlməlidir və eyni zamanda fərqlənir. İstedadlı uşaqlarla işin forması
haqqında danışarkən, bir an əvvəl aşağıdakıları qeyd etmək lazımdır: bu cür şagirdlərlə iş - iki formaya - dərs və
məktəbə qədər ayrılır. İstedadlı uşaqlar digər uşaqlarla birlikdə siniflərdə təhsil almalıdırlar. Bu, istedadlı
uşaqların gələcəkdə sosial uyğunlaşması üçün şərait yaratmağa imkan verir və eyni zamanda müxtəlif layihələrin
icrası və yaradıcı vəzifələrin icrası üçün bütün tələbələrin maksimum inkişafı üçün müəyyən bir müddətə gizli
istedadlılığı aşkar etmək üçün imkan yaradır.
Gənc istedadlıların üzə çıxarılması eyni zamanda müəllim və valideynlərə yönəlmiş psixoloji və pedaqoji
tədbirlər kompleksidir. İstedadlıların digərlərindən seçilməsi üçün müxtəlif üsullardan istifadə etməklə, həm də
seçilmiş uşaqların inkişafı və nailiyyətləri davamlı izlənilməlidir.
Hal-hazırda istedadlı uşaqlara gələcəkdə öz yaradıcılıq qabiliyyətlərini aktuallaşdırmaları, ünsiyyət və
liderlik xüsusiyyətlərini, həmçinin şəxsi xüsusiyyətlərini formalaşdırmağı öyrətmək məqsədi ilə xüsusi təlim
proqramları işlənir.
Tədqiqatın müzakirəsi: “Xüsusi istedada malik olan uşaqların (gənclərin) yaradıcılıq potensialının
inkişafı üzrə Dövlət Proqramının əsas məqsədi respublikanın ümumtəhsil müəssisələrində istedadlıları vaxtında
müəyyənləşdirib, onların inkişafını təmin etmək məqsədilə xüsusi tədbirlər planını həyata keçirmək, ölkə
ictimaiyyətinin diqqətini bu vacib məsələnin həllində yaxından iştiraka yönəltmək, istedad və qabiliyyəti olan uşaq
və gənclərin inkişafına dövlət qayğısını artırmaqdan ibarətdir.[2]
Ümumiyyətlə desək, istedadlı uşaqların bəzi yaşıdlarından fərqlənmələri, onlara qarşı qısqanclıq,
diqqətsizlik kimi münasibətlərin yaranması təlim zamanı baş verən uğursuzluqlara təsir edən amillərdəndir.
Müəllimlər də çox vaxt dərsdə bu cür faktlara fikir vermir, şagirdlərin hamısını eyni dərəcədə fəallaşdırmağa cəhd
göstərirlər [3].
Dostları ilə paylaş: |