Microsoft Word turkcess ozet kitap docx

 
 
 173
 
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve 
Sosyal Bilimler Sempozyumu  
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
 
IV. International Symposium on Educational and 
Social Sciences in Turkish Cultural Geography  
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
 
Türkiye, Gagavuz ve Azerbaycan Türkçesinde Ortak Kullanılan 
Türkçe Kökenli  Kelimeler 
Funda BUGAN 
Bakü Devlet Üniversitesi 
[e-mail]
 
 
Zülfiyə AGAYEVA 
Bakü Devlet Üniversitesi 
[e-mail] 
En tanınmış dil ailelerinden biri olan Türk dili dünyanın en zengin dillerinden biridir. Makale “Türkiye, 
Gagavuz  ve  Azerbaycan  Türkçesinde  isimlerin  karşılaştırmalı  incelenmesi”ne  adanmıştır.  Biz  bu  çalışmada 
Türkiye,  Gagavuz ve  Azerbaycan  Türkçesinin  sözcük katının  en  önemli  katı  olan  adları  incelemeye  aldık.  Söz 
hazinesi  çağdaş  Türk  lehçeleri  için  en  değerli  servettir.  Bu  değerli  servette  Türk  topluluklarının  tarihi,  etik 
değerleri korunup saklanmıştı. Türk lehçelerinin kelime varlığına ait yürütülen araştırmalarda daha çok ortak 
Türkçe kelimelere önem verilmektedir. Türk lehçelerinin Oğuz grubuna ait olan Türkiye, Gagavuz ve Azerbaycan 
Türkçesinin kelime varlıklarının gerek yakın, gerekse de farklı yönleri vardır ki bu özellikler adlarda kendisini 
gösterir. Böyle bir durum onların tarihî ve özgür ilerleme yoluna ilişkin ortaya çıkmıştır. Türkiye, Gagavuz yazı 
dilinin  Azerbaycan  yazı  dili  ile  karşılaştırılması  akraba  olan  bu  üç  Türkçede  ortak  kullanılan  adları 
aydınlaştırmaya  imkân  sunar.  Türkiye,  Gagavuz  ve  Azerbaycan  Türkçesinde  aynı  (anne,  ana  (Türkiye)  –  ana 
(Gagavuz)  –  ana  (Azerbaycan)  “ana”,  arslan,  aslan  (Türkiye)  -  arslan,  aslan  (Gagavuz)  –  aslan  (Azerbaycan) 
“aslan,  şir”,  küp  (Türkiye)  -  küp  (Gagavuz)  –  küp  (Azerbaycan)  “küp,  küpə”  və  s.),  bazen  de  küçük  fonetik 
değişimlerle (kız (Türkiye) - kız (Gagavuz) – qız (Azerbaycan) “qız”, elma (Türkiye) – alma (Gagavuz) – alma 
(Azerbaycan) “alma”, kuşak (Türkiye) – kuşak (Gagavuz) – qurşaq (Azerbaycan) “qurşaq”, kundura (Türkiye) – 
kundura  (Gagavuz)  –  qondara  (Azerbaycan)  “ayaqqabı, qaba  başmaq”, açar,  anahtar  (Türkiye)  –  açar,  anatar 
(Gagavuz) – açar// anaxdar// anahtar (Azerbaycan) “açar” və s.), bazen de tamamen farklı fonoformalarda (hala 
(Türkiye) – kaku (Gagavuz) – bibi (Azerbaycan) “bibi”, teyze (Türkiye) - lelü (Gagavuz) – xala (Azerbaycan) 
“xala”  və  s.)  kullanılan  adlar  bu  Türkçelerin  Türk  lehçeleri  ailesinin  Oğuz  grubuna  aid  olmasının,  aynı  bir 
kökenden türemesinin en büyük göstergesidir. 
Anahtar  Kelimeler:  Türk  lehçeleri,  Oğuz  grubu,  Türkiye  Türkçesi,  Gagavuz  Türkçesi,  Azerbaycan 
Türkçesi 
 

---

 
 
 174
 
IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve 
Sosyal Bilimler Sempozyumu  
27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
 
IV. International Symposium on Educational and 
Social Sciences in Turkish Cultural Geography  
27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan
 
Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Sınıf İçi Eğitim Ortamlarının Değerlendirilmesi: 
Mersin İli Örneği 
Emine YILMAZ BOLAT 
Mersin Üniversitesi 
[e-mail] 
 
Okul  öncesi  dönem; çocukların  gelişimlerinin  büyük  oranda  şekillendiği,  kişilerin  gelecek yaşantıları 
üzerinde  etkili  olan,  doğumdan  ilkokulun  başlangıcına  kadar  olan  zamanı  kapsayan  dönemdir.  Bu  dönemde 
verilen  eğitim  ve  çevre  özellikleri  bireyin  gelişimi  üzerinde  doğrudan  etkili  olmakta  ve  gelişime  yön 
verebilmektedir.  
Çocukların çevresiyle etkileşimde bulunduğu yerlerden birisi de okul öncesi eğitim kurumlarıdır (MEB, 
2016).  Çocukların  gelişimlerine,  ilgi  ve  gereksinimlerine  uygun  zengin  uyarıcı  çevre  olanakları  sağlayan, 
çocukları  toplumun  beklentileri  ve  kültürel  değerleri  doğrultusunda  geliştiren  bu  kurumlar  çocukların  etkin 
öğrenme yaşantıları kazanmasına yardımcı olur. Estetik özelliklere sahip ve kullanım açsından gerekli özellikleri 
taşıyan  uygun  bir  fiziksel  ortama  sahip  olan  kurumlarda  çocuk  kendini  rahat  hissedecek  ve  mutlu  olacaktır 
(Özaslan  ve  Güral,  2015:141).  Okul  öncesi eğitimde  iyi  planlanmış  bir eğitim ortamı, çocukların yetenekleri, 
becerileri, başarıları  ve gelişimleri  açısından  çok  önemlidir. Eğitim  ortamları çocukların  gelişim  özelliklerine 
uygun,  güvenli,  çocukların  problem  çözme  becerilerini  geliştirici  ve  yaratıcılıklarını  destekleyici  özellikte 
olmalıdır  (Acer,2012:232-233).  Okul  öncesi  eğitimde  çocukların  gelişimlerini,  bilgi,  beceri  ve  yeteneklerini 
geliştirmek açısından müzik, sanat, kitap, fen, dramatik oyun, blok merkezi ve su kum oyunları merkezlerine yer 
verilmektedir. Bu araştırmada okul öncesi eğitimde sınıf içi eğitim ortamlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. 
Bu  amaçla  öğretmenlerle  bireysel  görüşmeler  gerçekleştirilmiştir.  Öğretmenlere  sınıflarında  hangi  öğrenme 
merkezlerine  ne  sıklıkta  yer  verdikleri,  öğrenme  merkezlerini  nasıl  etkin  kıldıkları,  materyal  temini,  eğitim 
ortamlarını  ve  öğrenme  merkezlerini  düzenlerken  nelere  dikkat  ettikleri,  öğrenme  merkezlerinin  çocukların 
gelişim düzeyine etkisi gibi konularda çeşitli sorular sorulmuş, ayrıca gözlemler gerçekleştirilmiştir. Araştırma 
sonucunda öğretmenlerin öğrenme merkezlerini daha etkin kullanmak amacıyla desteğe ihtiyaç duydukları, okul 
öncesi eğitim kurumlarının fiziksel ortamlarının iyileştirilmesi gerektiği belirlenmiştir. 
Anahtar Kelimeler: Okul öncesi, eğitim ortamları, öğrenme merkezleri 
 
 

---