Microsoft Word turkcess ozet kitap docx
Yüklə 2,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan
- Yoksulların Bankası: Grameen Bank
- Müasir İdarəetmə Nəzəriyyəsində “Şüşə Tavan” Anlayışı
189 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan Yoksulların Bankası: Grameen Bank Nurkhodzha AKBULAEV Azerbaijan State University of Economics UNEC nurhoca@gmail.com Sanayi devriminin öncesinde de var olan yoksulluk olgusuyla mücadele metotları sanayi devrimi ile birlikte (özellikle ikinci dünya savaşı sonrası), çeşitli örgütler tarafından uygulanmaya başlatılmıştır. Yoksul ve az gelirli kesimin finansal ihtiyaçları doğrultusunda gelişen mikrokredi uygulamaları kredi, tasarruf, sigorta ve transferleri kapsayan mikrofinans sistemi şekline dönüşmüştür. Mikrofinans sistemi, başlangıçta geleneksel bankacılıktan farklı şekilde faaliyete başlamasına rağmen ticaret bankaları tarafından da benimsenmiştir. Ancak, yüksek maliyetlerinden dolayı geniş kapsamlı kullanılamamaktadır. Uygulama sadece yoksullukla mücadele ile sınırlı kalmayıp, köylerden şehre ya da gelişmiş ülkelere göçleri de büyük çapta azaltma özelliğine sahiptir. Özellikle kırsal bölgelerde hayvancılık ve balıkçılığın, tarımcılık ve ormancılığın finanse edilmesi hem istihdam oluşturacak hem de bölgesel kalkınmayı sağlayacaktır. Grameen Bankası, 1976 yılında yoksulların yeteneklerini değerlendirmek amacıyla Muhammed Yunus tarafından Bangladeş'te kurulmuş olan bir bankadır. Günümüzde bu model esasında, 81 ülkede faaliyet göstermektedir. Grameen Bankası’nın başlangıcı mikrokredi fikri olarak 1973 yılında Prof. Dr. Muhammed Yunus tarafından Bangladeş’in Çitagonk köyünde uygulanmaya başlamıştır. Muhammed Yunus; 42 aileye toplam 27 dolar borç vererek onların kendi paralarını kazanmalarını sağlamış ve bu insanların nispeten mutlu olduklarını, kendilerine güvenmeye başladıklarını ortaya koymuştur. 1979 yılına kadar Bangladeş Merkez Bankası ve diğer ticari bankaların desteği ile proje geliştirilmiş ve 1983’te Grameen Bank adı altında yoksullara kredi veren mikrokredi bankası kurulmuştur. Bangladeş’te Grameen Bankası’ndan 6.2 milyon kişi bu krediyi kullanarak kendi işlerini yapmaktadırlar. Bu çalışmada mikrofinans uygulamalarında en başarılı mikrofinansman kurumu olan Grameen Bank’ın ortaya ve gelişimi, amacı ve hedef kitlesi, kurumsal ve faaliyet yapısı, yenilikleri ve finansal yapısı üzerinde durulmuştur. Ayrıca, Grameen Bank sistemleri müşteri türleri, finansal hizmet çeşitleri ve şartları bağlamında ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Ayrıca, kuruluş yılından günümüze kadarki finansal yapısı incelenerek analiz edilmiştir. Grameen Bank, Yoksulluk, Mikrokredi, Mikrofinans, Bankacılık 190 IV. Uluslararası Türk Kültür Coğrafyasında Eğitim ve Sosyal Bilimler Sempozyumu 27-30 Haziran 2018/Bakü-Azerbaycan IV. International Symposium on Educational and Social Sciences in Turkish Cultural Geography 27-30 June 2018/Baku-Azerbaijan Müasir İdarəetmə Nəzəriyyəsində “Şüşə Tavan” Anlayışı Mətanət MƏMMƏDOVA Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC), İqtisadiyyat və İşlətmə kafedrası, müəllim, salmanova_m@hotmail.com Xülasə Bu tədqiqatda mövzuyla bağlı yazılmış ədəbiyyatlar və tədqiqatlara baxılmışdır. İdarəetmə elmində “şüşə tavan” ABŞ-da 1970-ci illərdə ortaya çıxan bir anlayışdır. Şüşə tavan qadınların yüksək mövqelərə yüksəlməsini əngəlləyən təşkilati mühakimədən ibarət süni əngəllərdir. Menecer kimi fəaliyyət göstərən qadınların, müəyyən bir pillədən sonra yüksəlmələrini əngəlləyən faktorların cəminə "Şüşə Tavan" ya da "Şüşə Tavan Sendromu" adı verilir. Şüşə Tavan adından da məlum olduğu kimi, görünməz bir əngəli ifadə etməkdədir. Şüşə tavan, bir qadın yönətici olaraq bəlli bir nöqtəyə yükseldikdən sonra önəmli bir yüksəlmə gözlədiyi anda adını tam olaraq ortaya çıxara bilmədiyi səbəblərdən ötrü istədiyi yüksəlməni ala bilməməsi vəziyyətidir. Şüşə Tavan Sendromunu ortaya çıxaran səbəblər : 1. Kişi menecerlər tərəfindən qoyulan əngəllər: Bu əngəllərdən birincisi qadınlarla bağlı mühakimədir. Daha çox negatif olan bu mühakimə, qadınların verilen yüksək pillədəki işləri edə bilməyəcəyi düşüncəsi ilə bağlıdır. Qadınlar xarakterlilik, qərarlılıq və əzm baxımından yetərsiz olaraq dəyərləndirilirlər. Kişi menecerlər tərəfindən ortaya çıxarılan digər əngəllər isə “qadınlarla ünsiyyət qurmağın çətinliyi” və “kişilərin gücü əldə tutma” istəyidir. 2. Qadın idarəçilər tərəfindən qoyulan əngəllər: “Kraliça arı” sendromu (Qadın idarəçilərin başqa qadınları qısqanmaları); Bu cür qadınlar ən yüksəkdə görülən ‘tək qadın’ olmağın bir müvəffəqiyyət və imtiyaz olduğuna inanırlar. Bu səbəbdən başqa qadınların onlara rəqib olmasını istəmirlər və onlara menecer olma yolunda əngəl olurlar. 3. Qadının öz özünə mane olması: Fərdi maneələrin iki növü var. Birinci qadının öhdəsinə götürdüyü rolların çoxluğundadır. Bu maneə evdə ana, iş yerində də idarəçi olmağın çətinliyindən ortaya çıxır (Duman, 2017). Bu rollar üst üstə düşdüyü anda qadınlar idarəçi rolundan daha rahatlıqla imtina edirlər. İkinci səbəb qadının cəmiyyətin cinsiyyətlə bağlı qəbul etdiyi fikirləri sorğu sual etmədən qəbul etmək, özünə güvənməmək, qərarsızlıq, nə istədiyini bilməməkdir. Qadınların kariyer həyatına təsir edən səbəblərdən biri də cəmiyyət içində öz öhdəliyinə götürdüyü cinsiyyət roludur. Bu rol hansı işlərin qadınlar, hansı işlərin kişilər üçün olduğunu ayırıb və qadınlar aldıqları təhsili də bu istiqamətdə formalaşdırırlar. Qadınların idarə işlərə deyil, ixtisalaşmaya ehtiyac olan işlərdə, müəllimlik, həkimlik işlərinə istiqamətlənməsi buna misal ola bilər. Nəticə etibarilə şüşə tavan sendromunun ortadan qaldırılması üçün cəmiyyət və təşkilat olaraq aşağıdakı strategiyalar həyata keçirilməlidir: • Qadınların təhsildə aktiv iştiraka sövq etmək və onların təhsilli şəxslər kimi formalaşmasına köməklik göstərmək • Qadınlara rol model olacaq qadın menecerlerin fəaliyyətləri • Sosial həyatda qadınların aktiv iştirakını təmin etmək • Qadınların sorğu sualsız öhdəliyinə götürdüyü cinsiyyət rollarından azad etmək • Qadınların ailədə və cəmiyyətdə qərarlarının tək verməsi üçün şərait yaratmaq • Kariyer proqramlarında qadınların aktiv iştirakını təmin etmək • Cinsiyyət ayrı seçkiliyindən təmizlənmiş təşkilati davranışlar və təşkilat mədəniyyəti formalaşdırmaq • Son olaraq da qadınları daha azyaşlı olduqları vaxtlardan etibarən daha çox özünə güvənən fərdlər kimi tərbiyə etmək şüşə tavan, glass ceiling, qadınlar Yüklə 2,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|