Microsoft Word turkiston qaygusi ziyouz com doc
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
| www.ziyouz.com kutubxonasi
40 xonligiga rozilik bildirib, unga bergan bayatlari o‘rnida qo‘llanib kelingan turk tuzuklarining birisidir. Shunda taxt toshi puchmog‘laridagi uymalangan tillani atrofdan kelgan ulus vakillari — beklar bo‘lishib olur ekanlar. Mana, madaniyat vahshiylari Vatanimizga qadam qo‘ymasdan ilgari, Turon ahlining xon saylash usullari shu asosga qurilmish edi. Bunga ko‘ra butun xalq roziligini olish bu ishda shart qilinganligi bilinadi. Haqiqiy saylov shunday, xalq roziligi bilan bo‘lishi kerakdir. Yo‘q esa o‘zlarini xalq hukumati atagan madaniyat vahshiylari ko‘zbo‘yov, yolg‘on saylovlarini ellik yillardan beri kino ko‘rsatgandek qilib o‘tkazmokdalar, lekin qog‘ozni bir teshikdan olib ikkinchisiga tash-lashdan boshqani hech kim bilmaydi va ham bilish haqiga ega emasdir. Yana o‘z so‘zimizga kelaylik. Shunday qilib, Qo-rako‘l shahrida bir oy chamali turdim, bu yerdagi mu-sulmonlarning ko‘pchiligi uyg‘urlar bo‘lib, qolg‘anlari — o‘zbek, no‘g‘oy, tungon va sart qalmoq (mo‘g‘ul musulmonlari) edilar. Borgan kunimdan boshlab, kecha- kundiz demay xalq bosa boshladi. U kunlari musul-monlar mening oldimga kirishib diniy masalalar, axloqiy va’z-nasihat anglashga ortiq qiziqar edilar. Birinchi jum’a No‘g‘oy katta masjidida, ikkinchi jum’a tungon jome’sida oyat, hadislardan ma’nilar bayon qilib, iymon-islom asoslarini tushuntir-dim. Dardlik ko‘nglimdan chiqqan ruhoniy va’zlar so‘zlaganimda, masjid to‘la necha minglagan musulmonlardan chiqqan yig‘i zori tovushlari bilan jome’ bi-nolari larzaga kelmish edi. Bu kabi ruhiy tomondan lazzatlanib, botiniy sezgularining qo‘zg‘olish xususi-yatlari ko‘pincha diniy va’z majlislaridagina ko‘ri- nadi. «Odam o‘g‘lining yaxshilari farishtalardan ham or-tikdir», — deb payg‘ambarimiz Muhammad alayhissa-lom boshliq o‘tgan barcha yalovchi-payg‘ambarlar bu so‘zning chinligiga to‘nuqlik (guvohlik) beradilar. Ularning yovuz-yomonlari esa, yirtqichlarni yo‘lda qoldirib, shay-tonlarga dars beradi. Hozirgi bizning davrimizda (1967 yil) G’arbiy, Sharqiy Turkiston bosqinchila-rining qilayotgan cheksiz zulmlari esa, buning jonlik guvohidir. Inson yaratilgandan beri ikki Tur-kiston musulmonlari uchun bu kabi ziyoni tuganmas, zarbasi uzulmas uzun ofat — qizil balo hech vaqt, hech qachon ko‘rilmagandir. Negakim, dunyo borlig‘idan beri xudosiz-dinsizlar qo‘liga qurol o‘tib, hoki-miyat ustiga minmagan edilar. Bu yirtqichlar insonlarni yolg‘izgina diniy, vataniy, shaxsiy huquqlaridan emas, balki insoniy haqlaridan ham butunlay ajratib, hayvonlar qatorida ishlatmoqdadir. Asrimiz boshida chiqqan siyosiy firqalar ichida kommunizm kabi aqldan yiroq, xayoliy bir maslak ahli bo‘lgan emas. Mana shu xayoliy maslak egalari 50 yildan beri aqldan tashqari tuzumlarini qurol kuchi bilan xalq ustida yurgizib keladilar. Payg‘ambarimiz Muhammad alayhissalomdan qiyomat alomati so‘ral-mish edi: «Unda haromzodaning o‘g‘li — haromzodalar hukumat egasi bo‘lib, xalq ustida zulm hukmini yurg‘izadi», — dedilar. Hozirda esa, naqd shu kunlar ustida turibmiz. Endi bu firqadan qanday yaxshilik umidi bo‘lurkim, bularning asosiy tuzumlari — xu-dosizlik, dinsizlikka, o‘zlaridan boshqa hech narsaga ishonmaslikka qurilgan bo‘lsa. Chunki, dinsizlik har bir yomonlikka yo‘l ochadi, insonni insonlik sifatida tutib turadigan, har bir yaxshilikka boshlaydigan narsa — dindur. Qorako‘l shahrida qancha turgan bo‘lsam ham, uyqi vaqtlaridan boshqa chog‘lari kelim-ketimdan bo‘shanol-madim. Shunday bo‘lsa ham vaqt topib, mashhur shved sayyohi Vanxidinning «Taklamakon» asarini va «Ti-bet» sayohatnoma kitoblarini o‘qib chiqdim, ulardin ko‘p foydalandim. O’zgarish oldida talanga uchragan Qorako‘l kutubxonasi tatarcha, usmonli turkchadan tar-jima qilingan nodir asarlar ko‘pligi bilan mash-hur edi. Inqilob boshlangan davrda qonunsiz qora kuch, nodon odamlar hokimiyati qurilganlikdan sha-harlardagi kutubxonalar va boshqa madaniy asarlarning ko‘plari zoi bo‘lmishdir. |