Б и б л и о гр а ф и й а
31
qəm və kədəri hiss edirsən.
Elə bil ki, Azərbaycan narıdır: şirəsini
içirsən - şirindir, qabıqlı yesən acıdır.
Yevgeni Yevtuşenko,
rus şairi
Bəxtiyar Vahabzadə sözün əsl mənasında şairdir. Onun poetik
fırçasının çəkdiyi lövhələr rəngarəng və maraqlıdır. Dili şirəli və
koloritlidir. Vahabzadənin poeziyası - düşüncələr poeziyasıdır. Bu
düşüncələr bəzən həyatın üst qatlarına toxunsa da, şeirlərinin bir
qismində ayrı-ayrı motivlər - məsələn, yaxınlaşmaqda olan qocalı-
ğın kədərli müjdəçisi olan ağaran saçlar motivi təkrar olunsa da,
ümumiyyətlə, Vahabzadənin poeziyası müasir Azərbaycan ədəbiy-
yatının maraqlı hadisələrindəndir. Şair ən yaxşı şeirlərində oxucu-
ları ilə məhrəmanə söhbət edir. Adama elə gəlir ki, o daha bir şeir
yazmaq istəməmiş, öz dəruni fikirlərini ən yaxın dostları – oxucu-
ları ilə bölüşməyi arzulamışdır. Şairin ovqatı qeyri-ixtiyari
olaraq
sizə sirayət edir sizi sevinc, kədər bürüyür. Siz əvvəllər, bəlkə də,
qəlbinizdə bu cür emosiyalar doğurmayan şeylərin, hadisələrin
mənası haqqında düşünməyə başlayırsınız.
İndi isə həmin şeylər, hadisələr dəqiq tapılmış şairanə sözlərin
gücü ilə qat-qat mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Onlar sizi fəaliyyətə,
məhəbbətə, nifrətə çağırır.
***
Şair Bəxtiyarın bəxtiyarlığı onun qibtə ediləcək dərəcədə böyük
olan poetik istedaddır. Bu yaradıcılıq istedadı ona dərin xalq m-
əhəbbəti qazandırmışdır. Onu Vətənin sevimli şairi etmişdir. Belə
bir tale səadətdir. Belə bir İnsan həqiqətən bəxtiyardır.
Bu bəxtiyar-
lıq bir insan, bir vətəndaş, bir nəğməkarın bəxtiyarlığıdır. Mən
Bəxtiyarı belə tanımışam, belə duymuşam, belə sevmişəm.
Rəsul Rza,
Xalq şairi
Bəxtiyar Vahabzadə deyir ki, elə uşaq doğan kimi adam ana ol-
mur. Analıq qadın üçün çox böyük rütbədir. Qeyrəti, namusu yaşa-
Б я х т ий ар Ва щ аб з а д я
32
da bilən qadınlar axırda gəlib ana olurlar. Analıq müqəddəslik mər-
təbəsidir. Qeyrət, namus isə ağrıya-acıya dözə bilmək tələb eləyir.
Fikrət Qoca,
Xalq şairi
Şeirlər, poemalar, radio-pyeslər...
On ildən artıqdır ki, radioda Bəxtiyar Vahabzadənin şeirlərinin,
poemalarının, radio-pyeslərinin ifaçısı olmuşam.
İndi də radionun “Qızıl Fond”unda olan həmin lent yazıları səs-
lənəndə bu əsərləri maraqla dinləməyə məcbur olursan.
Çünki bun-
lar, eyni zamanda ifaçını da düşündürür, hisslərini coşdurur, gözəl-
liyə, təmizliyə çağırır. Bəxtiyarın dram əsərlərində iştirak etmək
mənə də nəsib olmuşdur. Yadımdadır: “Yağışdan sonra” əsərinin
rol bölgüsündə mənə Qədim bəy surəti tapşırılmışdı. Mən nədənsə
ilk məşqlər zamanı özümü bu rolda tapa bilmirdim. Bir aktyor kimi
romantik obrazlar məni daha çox maraqlandırırdı. Lakin iş zamanı
aydın oldu ki, məhz Qədim bəy də yaşına, təcrübəsinə, sərt xasiy-
yətinə baxmayaraq, son dərəcə romantikdir. Yəni, başqa cür də ola
bilməzdi. Bəxtiyarın dram əsərləri də bir növ, mən deyərdim, lirik
poemadır.
Əli Zeynalov,
Xalq artisti
B.Vahabzadə poeziyasında istər tarixə, istərsə müasir həyata
münasibətdə əsas meyar vətəndaşlıq duyğusudur, bunsuz şair qələ-
mi işləməz, Vətən və vətəndaş haqqında poetik söz deyilə bilməz,
deyilsə də alayarımçıq olar.
Əkbər Ağayev,
professor
Mənim fikrimcə, Bəxtiyarı xalqa və oxucularına sevdirən cə-
hətlərdən ən başlıcası şeirlərindəki vətəndaşlıq hissinin güclü olma-
sıdır. Sən dünyamızda baş verən hadisələri həssaslıqla izləyən şair-
lərimizdənsən. Həyatda baş verən müsbət hadisələri ürək açıqlığı,
ilhamla tərənnüm etdiyin kimi,
mənfi hallarla, onları törədən dönük-
lərə, elinə, obasına arxa çevirənlərə, dilini, millətini, vətənini ağala-
Б и б л и о гр а ф и й а
33
rına xidmət müqabilində dananlara qəzəbini gizlədə bilmirsən. Belə
hallarda Bəxtiyarın səsi daha da gur eşidilir.
Balaş Azəroğlu,
Xalq şairi
İnanırsan ki, Bəxtiyar şeirinin bulaqları bolluqdadır, bu çeş-
mələr axa-axa, birləşə-birləşə bütün bir çaya çevrilməkdədir. Bəxti-
yar şeiri xalqımızın şeriyyət ieşmələrindən bəhrələnməkdir. Bu şeir
hələ daha da gur şəlalə kimi çağlayacaqdır. Vaxtilə “çəlimsiz oğlan”
kimi görünən bu şair şeir dünyasında çox qüdrətli, bir sel olmuşdur.
Nə Bəxtiyar, nə də Bəxtiyar şeiri mövsümi əlbəsə kimi dəyişməyə-
cəkdir, onun addımları əbədiləşəcəkdir. O, Azərbaycan şeirində abi-
də kimi qalacaqdır. Şair Bəxtiyar bir şeir bəxtiyarı kimi bu gün də
bəxtiyardır, sabahına-gələcəyinə öz əlidoluluğu, alnıaçıqlığı ilə bəx-
tiyardır. Bu gün Bəxtiyarın şeirləri, şeir kitabları dil-dil, əl-əl gəzir.
Süleyman Rəhimov,
Xalq yazıçısı
B.Vahabzadə poeziyası əzabkeş fikrin, dünya, İnsan, sevgi və
azadlıq haqqında çırpıntıların poeziyasıdır.
Bu poeziya tarixin şah
damarını axtarır, bir sözün, bir obrazın maqnit sahəsində keçmişi,
bu günü və gələcəyi qovuşdurur. Hər dəfə də dünyanın taleyinə bir
nöqtədən - bütün mənəvi qüdrətini İnsanların yolunda sərf etməyə
hazır olan fədakar humanizm zirvəsindən yanaşır.
Aydın Məmmədov,
türkoloq-alim
Bəxtiyar poeziyası döyüşdür - o, ictimai haqsızlıqla, biganələr-
lə, şöhrətpərəstlərlə, ikiüzlülərlə, qorxaq və əxlaqı natəmizlərlə dö-
yüşür. Bəxtiyarın zəkalı, tutarlı, qaynar, xoşsözlü şeiri gözümüzün
qarşısında doğma lövhələr yaradır; başı qarlı Kəpəz, Şahdağ, Sava-
lan, Kürün, Arazın uğultulu qıjovları, Muğanın, Şirvanın il boyu ya-
şıl donlu, ucsuz-bucaqsız
vadiləri vəsf olunur; onun şeirində coşğun
Xəzər, mavi, zümrüd səma, mehriban cənub günəşimiz canlanır.
Niyazi,
Xalq artisti
Б я х т ий ар Ва щ аб з а д я
34
Bəxtiyar son dərəcə pak, ürəyitəmiz adamdır, dərin bilikli, hey-
rətamiz dərəcədə rəngarəng duyğular və fikirlər aləmi olan adamdır,
bir sözlə, əsl şairdir. İnsana xidmət şairin fəaliyyətinə istiqamət
verən əsas qayədir. Onun təravətli, gözəl şeirləri oxucunu dərhal bu
şeirlərdə təsvir edilən aləmlə yaşamağa məcbur edir və biz onunla
birlikdə şərlə mübarizə aparır, sevir, qurub-yaratmağa can atırıq,
həyatımız dəruni duyğularla zənginləşir,
arzu və ümidlərimiz qa-
nadlanır. Həm şair, həm də İnsan kimi mən Bəxtiyar müəllimdən
çox şey öyrənmişəm. Zənnimcə, şairin poeziyası ilə təmasda olan
hər kəs bu halı keçirir.
Rimma Kazakova,
şair, tərcüməçi
Məndə Bəxtiyar Vahabzadənin yaradıcılığına məhəbbət oyadan
onun şeirinin vətənpərvər ruhudur, şairin vətəndaş mövqeyi - fəal
həyat mövqeyidir. Mətninə musiqi bəstələdiyim “Bu torpağa borc-
luyam”, “Vətən torpağı”, “Vətənim”, “Vətən qədər ucalar”, “Yara-
dan əllər”, “Həyat, sən nə şirinsən” və s. mahnılarımda olduğu kimi.
Şəfiqə Axundova,
Xalq artisti
B.Vahabzadənin şeir və poemalarının ən yaxşı nümunələri öz
xalqının tarixi mövqeyini dərindən dərk etmiş ayıq gözlü, cəsarətli,
vətəndaş şair qələmindən çıxmışdır. B.Vahabzadə sənətin yoxuşları
ilə irəliləyən bir sənətkardır. Bu yolda
onun hər bir qələbəsi həm də
Azərbaycan şeirinin qələbələrindəndir.
Xəlil Rza Ulutürk,
Xalq şairi
Vahabzadəyə görə şairin vücudu Vətən torpağı, nəfəsi Xəzər
dənizindən əsən rüzgar, qanı Kür, Araz çaylarıdır. Hər şey Vətənsiz
yaşaya bilər, amma şair vətənsiz, millətsiz yaşaya bilməz. Şairin ən
böyük vəzifəsi də vətəni sevməkdir. Şair haqq və həqiqət yolunda
savaşan, cibi boş, qəlbi dolu bir İnsandır. Şair Vətən və millət
əqidəsinin Məcnunudur.
Əli Yavuz Akpınar,
ədəbiyyatşünas-alim