Б и б л и о гр а ф и й а
23
siz xidmətdir. Şəxsən
mən Nizaminin böyüklüyünü, onun Azərbay-
can milli təfəkkürünə hansı böyük fikirləri gətirdiyini
Süleyman
Rüstəmin filoloji tərcümələrindən və onlara yazdığı izahatdan
öyrənmişəm.
***
Emin Sabitoğlunu bir bəstəkar kimi xalqa sevdirən mahnıla-
rının özəyindəki melodiyadır. Yalnız mahnı janrında deyil, ümu-
miyyətlə, musiqinin canı, cövhəri melodiya olmalıdır.
Eminin demək olar ki, bütün mahnılarında romans janrının
əlamətlərini görürük. Belə ki, bu mahnılarda olmuş bir əhvalat nəql
olunur. Burda təəssüf qarışıq bir giley, intizar qarışıq bir peşmançı-
lığın fəryadını eşidirik. Bununla yanaşı bu mahnılarda
da vurğu
əsasən nəqarətin üstünə düşür, hiss, həyəcan nəqarətdə sərgilənir və
biz uzun müddət mahnısının təsirindən çıxa bilmirik.
Emin yaradıcılığının ikinci üstün cəhəti seçilən mətnin şair
qədər duylmasındadır. O, seçdiyi mətni köynək kimi qəlbinə geyir,
onun istisinə isinir. Onu öz duyğusuna çevirib, sonra piano arxasına
keçir.
***
Bəkir Nəbiyev müasir ədəbiyyatımızın tədqiqatçısıdır. O,
bütün ömrü boyu zərgər dəqiqliyi ilə gözlərinin qarşısında boy atan,
yüksələn ədəbi
prosesi izləmiş, onun keçdiyi yolları dəyərləndirmiş,
yönümünü müəyyənləşdirmişdir.
Bu, çox çətin məsələdir. Ona görə ki, klassiklərimizi tədqiq
edən alim, müəyyənləşmiş prosesi izləyirsə, bugünkü ədəbiyyatı
öyrənən alim, hara gedib çıxacağı məlum olmayan, tamamlanma-
mış, hələ yolda olan ədəbi prosesi tədqiq edir və yaxşısını-pisini
göstərməklə ona yön verməyə çalışır. Olanı göstərmək, tədqiq
etmək bu mənada asandır, hələ yolda olan yolçunun mənzil başına
qədər hansı cığırlardan keçib ana yola çıxmasına kömək etmək kimi
çətin iş tənqidçi alimin boynuna düşür.
***
Б я х т ий ар Ва щ аб з а д я
24
Altmışıncı illərdə ədəbiyyatımıza
gələn yeni nəslin içərisində
Anarın ayrıca dəst-xətti, ayrıca yeri var. Mən demək olar ki, onun
bütün əsərlərini oxumuşam. Anarı bir yazıçı kimi mənə sevdirən
əsas cəhət onun əsərlərindəki psixologizmdir. Belə ki, o, yaratdığı
obrazların hərəkətlərinə, əməllərinə oxucunu inandıra bilir. Ona
görə ki, yaratdığı obrazlar onun yazıçı duyumundan süzülüb
obrazlaşır. Buna görə də, mən bu obrazların çölünü (sifətini) deyil,
iç dünyasını, qəlbindəki təlatümləri, həyəcanları görür,
mənfi və
müsbətliyindən asılı olmayaraq bu xarakterin məhz bu cür hərəkət
edəcəyinə inanıram. Bu isə yazıçılıqda son dərəcə əsas məsələdir.
Б и б л и о гр а ф и й а
25
Görkəmli şəxsiyyətlər
Bəxtiyar Vahabzadə haqqında
Sizin şəxsiyyətiniz və yaradıcılığınız xalqın milli təfəkkürünün
formalaşmasına xidmət etmiş, onu milli dirçəlişə səsləmiş, istiq-
laliyyət uğrunda mübarizədə əvəzsiz rol oynamışdır. Siz hər zaman
azadlıq carçısı olmuş, ən çətin anlarda belə güc və silah qarşısında
baş əyməmiş, əqidəsindən dönməyən şair,
mübariz millət vəkili,
yorulmaz ictimai xadim kimi xalqın müdafiəsinə qalxmışsınız.
***
Mən hələ Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsində işləyən zaman
Bəxtiyar Vahabzadənin həbs olunması məsələsi meydana çıxmışdı.
O vaxt mən onu xilas etdim, qoymadım həbs olunsun. Nəinki qoy-
madım, onunla dəfələrlə söhbətlər apardım, öz məsləhətlərimi ver-
dim. Bunlar hamısı onun xatirələridir. Belə bir insan o vaxtlar bö-
yük fəlakət qarşısında idi. Nəyə görə? Heç bir cinayət yox idi. Ona
görə ki, millətini sevirdi, millətin qayğıları haqqında yazılar, şeirlər
yazırdı.
“Gülüstan” poemasını yazmışdı.
Ondan ötrü o zaman həbs
etmək məsələsini qoymuşdular.
Heydər Əliyev,
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri
Sizin yüksək bədiiliklə qələmə aldığınız əsərlər milli qaynaqlar-
dan bəhrələnərək vətənpərvərliyin tərənnümü, insanın mənəvi uca-
lığı və fəlsəfi düşüncələrlə səciyyələnir.
***
Siz yaradıcılığını Vətənimizin azadlığı, müstəqilliyi və bütöv-
lüyü uğrunda mübarizəyə həsr etmiş,
milli şüurun yetişməsində mü-
hüm rol oynamış və gənc nəslin milli-mənəvi dəyərlər sistemində
tərbiyə olunması işinə böyük xidmətlər göstərmiş söz ustadlarımız-
Б я х т ий ар Ва щ аб з а д я
26
dansınız. Poeziya sənətimizin ənənələrini zamanın sınaqlarından
çıxaran və yaşadan bir şair kimi adınız ölkəmizdə daim ehtiramla
çəkilir.
İlham Əliyev,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Hörmətli Bəxtiyar Vahabzadəyə!
Sizi, Azərbaycan xalqının böyük istiqlal şairini anadan olma-
ğınızın 70 illiyi münasibətilə təbrik etməkdən böyük şərəf duyuram.
Sizin ədəbi yaradıcılığınız bütün türk dünyasının mənəvi birliyi və
yüksəlişi ilə də yaxından əlaqəlidir. Odur ki, sizə sadəcə azərbay-
canlı qardaşlarımızın deyil, çağdaş türk dünyasının
böyük bir qələm
ustadı olaraq salamlayıram.
Əsərləriniz ölkəm Türkiyədə də böyük maraqla oxunmaqda,
tədqiq edilməkdə və bəyənilməkdədir. Türkiyə Cümhuriyyətinə
bəslədiyiniz sevgi xalqlarımız arasındakı dostluq və qardaşlıq əlaqə-
lərinin güclənməsinə əhəmiyyətli dərəcədə təkan vermişdir. Bu isti-
qamətdə xeyirxah fəaliyyətinizi bundan sonra da davam etdirəcəyi-
nizə əminəm.
Sizə Azərbaycanın haqq işi və inkişafı yolunda apardığınız mü-
barizədə uğurlar, cansağlığı və səadət diləyirəm.
Süleyman Dəmirəl,
Türkiyə Cümhuriyyətinin sabiq prezidenti
Bəxtiyar hər nə yazırsa, ürəkdən yazır, təbii yazır, təmənnasız
yazır. Biz onun lirikasının avazında saxta notlar hiss etmirik.
Bəxtiyarın sənətkar kimi təqdirəlayiq cəhətlərindən biri də onun
şeir dili və doğma ana dilinə dərin bir məhəbbət duyulur. Doğma
ana
dilinə münasibət, bu dildə yazıb-yaratmaq dünya mədəniyyəti-
nin, dünya ədəbiyyatının böyük ənənələrindəndir. Hər xalqın ədə-
biyyatı həmişə onun doğma ana dilində yaranmışdır.
İlyas Əfəndiyev,
Xalq yazıçısı
B.Vahabzadə Azərbaycan xalqının yetirdiyi o sənətkarlardan
biridir ki, qələmini əlinə aldığı gündən etibarən öz doğma xalqının