Б и б л и о гр а ф и й а
27
hiss və həyəcanlarını ağ kağıza köçürmüş, ağ kağızda
ifadə etmiş-
dir. Xalqın sevinci ilə yaşamış, xalqın dərdinə, qəminə, ələminə şə-
rik çıxmışdır və Bəxtiyar Vahabzadə şübhəsiz xoşbəxt sənətkardır.
Xoşbəxt bir sənətkardır ona görə ki, xalq onu sevir, onun özünün
nüfuzlu, mötəbər sirdaşı, dərddaşı hesab edir. Bəxtiyar Vahabzadə
xoşbəxt sənətkardır ona görə ki, onun sənəti son dərəcə milli olma-
ğıyla bərabər, eyni zamanda, bəşəri bir səciyyə daşıyır. Və ona görə
də onun çoxmilyonluq oxucu auditoriyası var. Onun şeiri coğrafi və
milli çərçivələr, sərhədlər tanımır.
Elçin,
Xalq yazıçısı
Torpağımıza azadlıq, müstəqillik baharının
gəlməsini ilk du-
yan, bu baharın gəlməsi üçün illər boyu çarpışan və bu baharı ilkin
salamlayan, müjdələyən şairlərimizdən biri də Bəxtiyar Vahabza-
dədir. Sovet senzura sisteminin dar çərçivələri içində də Bəxtiyar
Vahabzadə öz sözünü deyə bilmiş, hələ o illər Şəki qəzetində çap
etdirdiyi “Gülüstan” poemasında xalqımızın tarixi faciəsi haqqında,
bölünməsi, ikiyə ayrılması, parçalanması və əsarətə düşməsi haq-
qında təsirli, yanıqlı bir dillə söz açmışdı. Son beş-altı ildə də azad,
müstəqil Azərbaycan uğrunda mübarizənin çətin yollarında
Bəxtiyar müəllimi həmişə ön sıralarda görmüşük, görürük və inşal-
lah, hələ çox illər görəcəyik. Hər bir böyük şairimiz kimi Bəxtiyar
Vahabzadənin də bəzən başa düşülmədiyi, niyyətinin, sözünün tərs
yozulduğu məqamlar olub. Amma
bütün böyük sənətkarlar kimi o,
səbir, dözüm sınağından da ləyaqətlə keçə bilib.
Anar,
Xalq yazıçısı
Vahabzadənin poetik təfəkkür mədəniyyəti təbiətcə millidir.
Bu, müstəsna dərəcədə zəruri haldır ki, sən övladı olduğun xalqın
nitq hissəsində fel olmağı bacarasan, xalqının canlı dil memarlığına
öz töhfəni verə biləsən.
Bununla yanaşı, Vahabzadənin poetik təfəkkür mədəniyyəti da-
ha üstün mahiyyət kəsb edir və millilikdən ümumbəşəri fövqə qal-
xır. Milli və beynəlmiləl münasibətlər problemi günümüzün canlı
Б я х т ий ар Ва щ аб з а д я
28
mübahisələrə çevrilən məsələlərindən biridir və bu problem... öz
mütərəqqiliyini, obrazlılığını, nadir əhatəliyini və məhsuldarlığını
bir daha Vahabzadə yaradıcılığında tapıb. İndiki halda sən azərbay-
canlı şairi oxuyanda - dünyanı oxuyursan.
Bundan başqa mən Vahabzadənin görkəmli sənətkar - şair
üstünlüklərini, çox güclü cəhətlərini qeyd etmək istərdim. Lirizm və
vətəndaşlıq Bəxtiyarın yaradıcılığında ayrılmaz qoşa simlərdir və bu
simlər onun şəxsi və ictimai dünyagörüşünün qüdrətliliyinə bir daha
şəhadət verir.
O, vətənpərvərdir, o aqildir, sözün yaxşı mənasında
nəsihət
verən, yol göstərən sənətkardır. Vahabzadənin başqa kamil cəhətlə-
rindən biri də odur ki, şair öz əsərlərində tarixi müasirlik qədər
yaşada bilir. Keçmişə görə əzab çəkmək, ona bu günün gözüylə
baxmaq - Bəxtiyarın mövzu dairəsinin genişliyindən, mürəkkəb-
liyindən və zənginliyindən xəbər verir.
Çingiz Aytmatov,
Qırğızıstanın Xalq yazıçısı
Bəxtiyarın müxtəlif millətlərdən olan oxucuları, həmkarları
onun son dərəcə milli və beynəlmiləl şair olduğunu ayrıca qeyd və
təsdiq etmişlər. Bu millilik və beynəlmiləlliyin vəhdəti onun bey-
nəlxalq mövzuda yazdığı əsərlərində və ümumiyyətlə, siyasi
lirikasında çox parlaq ifadəsini tapmışdır.
Məmməd Cəfər,
akademik
Mən Vahabzadənin ədəbi portretini yazmıram, məqsədim onun
poeziyasına təhlil vermək də deyildir. Mən yalnız onu demək istə-
yirəm ki, B.Vahabzadə son
dərəcə sürətlə artan, yaradıcılığının həm
mövzu dairəsini genişləndirməyə, həm də müstəqil bədii üslubunu
yaratmağa inadla çalışan və bunun üçün də get-gedə oxucuların da-
ha da rəğbətini qazanan görkəmli bir şairdir. Tənqidçilər, adətən,
lirik və epik əsərlər yaradan şairin bu janrlardan hansında daha artıq
müvəffəqiyyət qazandığını təyin eləməyə meyl göstərirlər.
Vahabzadə hər iki janrda eyni dərəcədə tələbkardır. Onun yaradı-
cılığı öz fikri-bədii istiqaməti etibarilə müasir şeirimizin baş xəttinə
Б и б л и о гр а ф и й а
29
sadiqdir və bu yolda şairi daha böyük nailiyyətlər gözləyir. Mənim
buna heç şübhəm yoxdur.
Mehdi Hüseyn,
Xalq yazıçısı
Bəxtiyar Vahabzadənin ən çox cəlb edən mövzular sırasına bir
də zaman və sürət, zaman və kosmos haqqında düşüncələrini daxil
etmək olar. O, qitələri və planetləri birləşdirən, ömrü gələcəyə ya-
xınlaşdıran sürəti tərənnüm edir. çox vaxt yanaşı, qoşa işlətdiyi sü-
rət və zaman anlayışlarına, onlar arasındakı vəhdət
və əlaqələrə şai-
rin verdiyi poetik mənalarda zamanı ləngitmək, anında ömrünü
uzatmaq haqqında hələ Faustunelan etdiyi poetik çağırışın davamını
görürük.
Yaşar Qarayev,
AMEA-nın müxbir üzvü
Bəxtiyar Vahabzadə azad fikirli qəhrəmanlarını mütəfəkkir şair
və şəhidlər, onların düşmənlərini isə doğma övladlarının belə üz
döndərməyə hazır olduğu amansız, kütbeyin ehkamçılar kimi təsvir
etməkdə haqlıdır. Onların davranışında xeyirxahlıq və şəxsi mənafe
güdmək cəhdindən daha güclüdür. Müəllif tarixi həqiqəti təhrif et-
məyib. Çünki qədim türklərə təmənnasızlıq, rəşadət və öz ideal-
larına sədaqət xas idi. Məhz bu keyfiyyətlər türklərə bəşəriyyət
tarixində şərəfli yer tutmaqda kömək etmişdir.
Lev Qumilyov,
rus tarixçisi,akademik
...Bəxtiyar Vahabzadənin əsərlərində müasirlik hissi çox güclü-
dür. O, qələmə aldığı bütün ictimai-tarixi məsələlərə də insanın
maddi ehtiyacları və tələbləri baxımından yanaşır. Elə fikirləri və
hissləri diqqət mərkəzinə çəkir ki, onlar bu gün İnsanı düşündürən,
həyəcanlandıran fikir və hisslərdir. Şair bu günün insanını zaman və
məkandan təcrid olunmuş halda təsvir etmir. O yerdə ki, bədii me-
yar imkan verir, orada Bəxtiyar insanın yerini, yurdunu, ünvanını
göstərir. O yerdə ki, imkan vermir, orada qəhrəmanın kimliyi və
Б я х т ий ар Ва щ аб з а д я
30
haradan olduğu hissiyyatından, fikirlərindən, danışıq
tərzindən,
əxlaqi sifətlərindən aydın bilinir.
***
Bəxtiyar Vahabzadə şeirimizin Füzuli, Vaqif, Sabir, Səməd
Vurğun, Aşıq Ələsgər, Şəhriyar bulağından su içmişdir. O, sözü elə
gözəl oynadır, elə parlaq təzadlar yaradır, fikri gözlənilmədən elə
döndərir, elə dərinləşdirir və fəlsəfi ümumiləşdirmələr səviyyəsinə
elə qaldırır ki, oxuyanda valeh olursan, hədsiz sevinc və mənəvi-
estetik ləzzət duyursan. Lakin bu, sadəcə, adi sevinc və ləzzət deyil,
fikir və məna ilə doludur, insanı mütləq düşündürür.
Mirzə İbrahimov,
Xalq yazıçısı
Bəxtiyar Vahabzadənin yaradıcılığında mənim xoşuma gələn
nədir? Bu suala belə cavab verərəm: ilk növbədə vətəndaşlıq, azər-
baycanlılıq, sonra da cəsarət, dərinlik. Onun respublikamızdan kə-
narlarda çap olunan şeirlərində imzasının yanında “Azərbaycan” sö-
zünü yazmamaq da olar. Sanki onun bütün yaradıcılığında “Azər-
baycan” möhürü vurulmuşdur. “Vətəndaş” şeiri buna yaxşı sübut-
dur.
Süleyman Rüstəm,
Xalq şairi
Bu gün müasir Azərbaycan şeirini – bu
böyük milli mədəniyyə-
timizi ləyaqətlə təmsil edən, biz oxucularına yeni-yeni, təzə-tər mis-
ralar bəxş edən vətənpərvər bir şair ürəyi həmişəki eşq ilə çırpınır.
O oxunur, sevilir, sevir.
Nəriman Həsənzadə,
Xalq şairi
Rus dinləyicisi üçün Azərbaycan dili, hətta kin-küdurətin ifadə
anlarında belə, çox yumşaq səslənir. Dilin fonetikasının özülündə
bir qılıq, istilik, həzinlik, nəğməlilik gizlənmişdir. Bəxtiyarı din-
ləyəndə, dili bilməsən də, onun şeirləri adama şirin-soy gəlir. Hətta
sətri tərcüməni oxuyanda dilin gözəlliyi arxasında gizlənmiş dərin