37
idarə edilməsinə nail olmaq mümkündür. Bu yanaşmanın ifadə olunma forması
milli iqtisadiyyatın innovasiyalı inkişafı konsepsiyasının hazırlanmasıdır.
qtisadiyyatın innovasiyalı inkişaf problemləri ilə yerli və xarici alimlərdən
S.V.Moçeynı, M.A.Uoxna, L. .Fedulova, T. .Lomaçenko, Q.Y.Qoldşteyn,
P.Druker, Ə.M.Abbasov, F.N.Qasımov, Z.M.Nəcəfov və başqaları məşğul olmuş,
sanballı əsərlər çap etdirmişlər. Lakin həmin müəlliflər milli iqtisadiyyatın
innovasiyalı inkişaf konsepsiyasının formalaşmasına kifayət qədər diqqət
yetirməmişlər.
Elmi ədəbiyyatda “Konsepsiya” termininə müxtəlif yanaşmalar var, onların
içərisində ukrayna alimi S.V.Moçeynin yanaşması daha düzgündür. Onun fikrincə
“konsepsiya – tədqiqatın, təzahürlərin və proseslərin ayrı-ayrı predmetinin izahının
başasalma üsullarının, baxışların məcmusudur” [10, s.51]. Bizim firrimizcə, inno-
vasiyalı inkişaf konsepsiyası ondan ibarətdir ki, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafının
rəhni onun elmi-texniki potensialıdır.
nnovasiyanın yayılmasında əsas kapitala yönəldilmiş investisiya mühüm rol
oynayır.
Cədvəl 3
Azərbaycan Respublikasında əsas kapitala
yönəldilmiş investisiya, milyon manat
llər
Cəmi, milyon
manat
O cümlədən
Məhsul istehsalı
obyektlərinin tikintisinə
Xidmət sahələri üzrə
obyektlərin tikintisinə
milyon
manat
faizlə
milyon manat
faizlə
2005
5769,9
4262,8
73,9
1507,1
26,1
2006
6234,5
4365,1
70,1
1869,4
29,9
2007
7471,2
4838,7
64,8
2632,5
35,2
2008
9944,2
4652,0
46,8
5292,2
53,2
2009
7724,9
3522,0
45,7
4202,9
54,3
2010
9905,7
7499,2
75,7
2406,5
24,3
2011
12799,1
6033,0
47,1
6766,1
52,9
2012
15407,3
7187,8
46,7
8219,5
53,3
2013
17850,8
8781,6
49,2
9069,2
50,8
2014
17618,6
10225,2
58,0
7393,4
42,0
Mənbə: Azərbaycan statistik göstəriciləri 2015, Bakı, “Səda”, 2015, səh.537
38
Cədvəldən göründüyü kimi Azərbaycanda əsas kapitala yönəldilmiş
investisiyanın həcmi 2014-cü ildə 2005-ci illə müqayisədə 3,1 dəfə artmışdır, həm
də bu artım əsasən daxili vəsaitlərin hesabına təmin edilmişdir. Belə ki, həmin
dövrdə əsas kapitala yönəldilmiş daxili vəsaitlər 5,8 dəfə artmış, xarici vəsaitlər
isə əksinə 11,1 faiz azalmışdır. Bunun nəticəsidir ki, əsas kapitala yönəldilmiş
investisiyanın ümumi həcmində daxili vəsaitlərin xüsusi çəkisi 2005-ci ildəki
36,5 faizdən 2014-cü ildə 79,5 faizə qalxmış, xarici vəsaitlərin xüsusi çəkisi isə
ə
ksinə 63,5 faizdən 20,5 faizə düşmüşdür.
Təhlil göstərir ki, əsas kapitala yönəldilmiş investisiyanın quruluşunda
tikinti-quraşdırma işlərinin xüsusi çəkisi 2005-ci ildəki 53,9 faizdən 2014-cü ildə
62,4 faizə çatmış, avadanlıq, alət və invertarların xüsusi çəkisi isə 23,4 faizdən 15
faizə düşmüşdür (Cədvəl 4).
Cədvəl 4
Azərbaycan Respublikasında əsas kapitala
yönəldilmiş investisiyanın quruluşu (fazilə)
llər
Cə mi kapital
qoyuluş u
O cümlə də n
tikinti-
quraş dırma
iş lə ri
avadanlıq, alə t və
invertarlar
Sair iş lə r
2005
100,0
53,9
23,4
22,7
2006
100,0
50,7
30,0
19,3
2007
100,0
51,6
27,1
21,3
2008
100,0
59,5
27,5
13,0
2009
100,0
67,1
19,1
13,8
2010
100,0
66,3
26,1
7,6
2011
100,0
61,2
18,6
20,2
2012
100,0
61,1
15,2
23,7
2013
100,0
62,3
15,1
22,6
2014
100,0
62,4
15,0
22,6
Mə nbə : Azə rbaycan statistik göstə ricilə ri 2015,
Bakı, 2015,
sə h.541
Regional və korporativ orqanların investisiya siyasətinin başlıca vəzifəsi
ondan ibarətdir ki, investisiyaya innovasiya xarakteri versin. Yalnız bu yolla əmtəə
Dostları ilə paylaş: |