Microsoft Word vencur 2015. doc
Yüklə 0,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ST FAD Ə ED LM Ş ƏD ƏB YYAT
- The direction of development of venture business SUMMARY
74
logiyalara əsaslanan elmtutumlu məhsul və xidmətlər istehsal edən kiçik və orta ş irkətlərə birbaşa investisiya yatırır. Vençur biznesinin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, heç kimə bəlli olmayan və fəaliyyət göstərməyən yeni şirkətə müəyyən həcmdə vəsait yönəldilir. Daha doğrusu, yeni şirkətin maliyyələşdirilməsi üçün dövlət büdcəsindən deyil, xüsusi mənbədən kapital cəlb edilir və biznes fəaliyyəti həyata keçirilir. Vençur biznesinin əsas subyektlərinə vençur firmaları, fərdi investorlar, maliyyə vasitəçiləri aiddir. Vençur firması – riskli firmadır, hansıki elmi-texniki sferada innovasiya riski ilə əlaqədar fəaliyyət məhsulları elmtutumlu yüksək texnoloji məhsulların, yaxud xidmətlərin yeni növləridir; adətən vençur elmi, yaxud texnoloji ideyaların seçilməsi və işlənilməsi, onun aprobasiyası, nümunələrin və modellərin yaradılması, sonradan onların sənaye istehsalı mərhələsinə ötürülməsi ilə məşğul olaraq məhsulun inkişafının başlanğıc mərhələsinə xidmət edir. Fərdi investorlar – vençur layihəsinə maliyyə vəsaiti yatıran hüquqi, yaxud fiziki şəxsdir. Onlar investor qismində çıxış edə bilərlər. Vençur investisiyalaşdırmasında investisiya bankı və kommersiya bankı iştirak edirlər. Bu zaman əsas rol investisiya banklarına məxsusdur. nvestisiya bankları ilə müqayisədə kommersiya banklarının fəaliyyəti dövlət tərəfindən daha möhkəm reqlamentləşdirməyə məruz qalır. Kommersiya bankları maliyyə-kredit sisteminin digər təşkilatları ilə birlikdə müstəqil vençur fondlarının filiallarını yaradırlar. Banklar vençur
maliyyələşdirilməsində iştirak
edərək aşağıdakı ə məliyyatları həyata keçirirlər: - vençur fondlarının formalaşdırılması üçün maliyyə vasitəçilərinə hesab açırlar; - vençur fondlarının formalaşmasına xidmət göstərirlər; - vençurlarla əməliyyatlar aparmaq üçün maliyyə vasitələrinə kömək edirlər; - öz şəbəkəsi vasitəsilə şirkətin səhmlərinin satışını təşkil edirlər. 75
Pensiya fondları lazımi heyət ştatının saxlanılması, fondun fəaliyyəti ilə bağlı digər məsrəflərin ödənilməsi və mənfəət götürmək məqsədilə vençur maliyyələşdirməsində iştirak etməyə maraqlıdırlar. Fondun vəsaitlərinin qiymətdən düşməsinin qarşısını almaq, müştərilərinin qarşısında öz öhdəliklərini yerinə yetirmək və fondun fəaliyyətini genişləndirilmək üçün fondun vəsaitlərinin kapitalizasiyası vacibdir. Təcrübə göstərir ki, xüsusi şirkətlərə və dövlət qiymətli kağızlara fondun vəsaitlərinin qoyulması çox az gəlir verir, bəzən isə fondun zərərinə gətirib çıxarır. Pensiya fondları tərəfdaş fonda öz vəsaitini qoyaraq məhdud məsuliyyətli tərəfdaşlar qismində iştirak edirlər. Sığorta şirkətləri vençur maliyyələşdirməsində banklar və pensiya fondları ilə analoji olaraq iştirak edirlər. Maliyyə vasitəçisi olan investisiya təşkilatları fərdi investorların maliyyə vəsaitlərini toplayır və vençur maliyyələşdirməsi üçün istifadə edirlər. Maliyyə vasitəçisinin əsas təşkilati formalarına vençur kapitalı firması və vençur kapitalı fondu (vençur fondu) aiddir. Vençur kapitalı firması peşəkar menecerlər, yaxud fərdi investorlar tərəfindən təsis edilə bilər. ri invetorlar vençur kapitalı firmasının təsisçilərinin tərkibinə daxil ola və baş tərəfdaş qismində çıxış edə bilər. Bu halda vençur kapitalı bilavasitə vençur kapitalı firması çərçivəsində toplanılır. Əgər iri investorlar vençur kapitalı firmasının təsisçisi deyilsə, onda vençur kapitalı vençur fondunda toplanıla bilər. Vençur fondu vençur kapitalı firması kimi məhdud məsuliyyətli tərəfdaş statusuna malikdir. Vençur kapitalı firması baş tərəfdaş kimi çıxış edir, firmanın idarə olunmasına görə tam məsuliyyət daşıyır, yəni şirkətin meneceri rolunu oynayır və fonda 1 faizindən az vəsait qoyur. Bu zaman investorlar məhdud məsuliyyətli tərəfdaşa çevrilir və fonda 99 faiz vəsait köçürürlər, hərçənd onların fonda sərəncam vermək hüququ yoxdur. Baş tərəşdaşın şəxsində peşəkarlar komandası maliyyə fəaliyyətini və layihələrin cari idarə olunması prosesini həyata keçirir, investorlar isə mənfəətin 80 faizinə sahib çıxırlar. 76
nvestisiya fəaliyyətinin və vençur biznesinin inkişaf prosesləri arasında sıx qarşılıqlı əlaqə vardır: bir tərəfdən innovasiya fəaliyyəti nəticəsində vençur biznesinin inkişafı üçün şərait yaranır, digər tərəfdən isə vençur biznesinin inkişafı innovasiya fəaliyyətinə stimullaşdırıcı təsir edir. Bu qarşılıqlı əlaqə innovasiya fəaliyyəti və vençur biznesinin elmi-texniki inkişafa münasibəti vasitəsilə təzahür edir, hansıki iqtisadi potensialın artımının həlledici amili kimi elmi biliklərdən istifadə əsasında yeni texnologiyanın yaranmasının mürəkkəb prosesi başa düşülür.
Vençur biznesinin təşəkkülü və inkişafında innovasiya infrastrukturu, xüsusilə onun biznes-inkubatoru və texniki park kimi komponentləri müstəsna rol oynayır, həm də vençur kapitalının reallaşdırılmasının effektiv formasına çevrilir.
Vençur kapitalının əsas xüsusiyyətlərinin müəyyənləşdirilməsi onun innovasiya fəaliyyətində əsas funksiyalarını dəqiqləşdirməyə imkan verir. Vençur kapitalının əsas funksiyaları aşağıdakılardan ibarətdir:
1.
innovasiya və işgüzar aktivliyin təmin edilməsinə yönəldilir və nəticədə istehsal- təsərrüfat fəaliyyətinin inkişafına təsir göstərir. Bu funksiya innovasiyalı istehsalın intellektual və kadr hazırlığını aktivləşdirir. Vençur kapitalının innovasiya sferasına, elmtutumlu yüksəktexnoloji istehsal sahələrinə cəlb ediməsi innovasiya layihələrinə vəsait qoyan yeni investorlar təbəqəsinin yaranması ilə əlaqədardır. Eyni zamanda investorlar innovasiya layihələrinin işlənilməsi və idarə olunması proseslərində bilavasitə iştirak edirlər. 2. nnovasiya fəaliyyətinin kommersiyalaşdırılması funksiyası, yəni innovasiya sahibkarlığının inkubasiya funksiyası – vençur kapitalının əsas funksiyalarından biridir. 3. nnovasiya fəaliyyətinin investisiya təminatı funksiyası – vençur kapitalının birinci funksiyadan irəli gəlir və müəyyən dərəcədə konkretləşdirilir. O, vençur kapitalının inkişafı tsiklidir və innovasiya sferasının investisiyalaş- dırılmasının bütün məsələlərini həll etmir, lakin istehsalın müasir texnoloji təzələnməsinin resurs təminatında bu funksiyanın rolunu qətiyən azaltmaq olmaz. 77
4. Yeni kiçik innovasiya şirkətinin müvəqqəti iqtisadi dayanaqlığına zəmanət funksiyası - vençur kapitalı cəlb edilən şirkətin bəzi risklərdən azad olması barədə zəmanət verir. 5. qtisadiyyatın struktur təzələnməsi funksiyası – prinsipcə yeni texnoloji baza və innovasiya infrastrukturunun formalaşmasında aktiv iştirak edən yüksək rəqabət qabiliyyətli şirkətin artım prosesini aktivləşdirir, kiçik innovasiyalı müəssisənin inkişafına vençur kapitalının yönəldilməsini təmin edir. Vençur kapitalı iqtisadiyyatın innovasiyalı inkişafının və struktur təzələnmə- sinin başlıca amili qismində çıxış edir, innovasiya fəaliyyətinin investisiya mexanizminin yeni tipini yaradır və iqtisadiyyatın rəqabət qabiliyyətini yüksəldir. nnovasiya fəaliyyətinin vençur investisiyalaşdırmasının təşəkkülü və inkişafı ilə bağlı aşağıdakı problemlər mövcuddur: – elmi – texniki sferada yeniliklərin yaranması və mövcud texnoloji innovasiyalı müəssisələrin vençur investisiyalaşdırması üçün cəlbedici obyekt olan kiçik və orta müəssisələrin inkişafını təmin edən infrastrukturun inkişaf etdirilməsi; – fond bazarının kifayət qədər inkişaf etməməsilə şərtlənən vençur investisiyasının likvidliyinin aşağı olması; – vençur investorları üçün məqbul riski təmin edən yüksəktexnoloji şirkətə birbaşa investisiyanın cəlb edilməsi üçün iqtisadi stimulların olmaması; – vençur biznesinin inkişafına informasiya dəstəyinin kifayət qədər olmaması; – vençur fondlarında yüksək ixtisaslı menecerlərin sayının və sahibkarların investisiya mədəniyyətinin aşağı səviyyədə olması. Yüksəktexnoloji innovasiyalı müəssisələrin ilkin mərhələsində - “əkin kapital” mərhələsində investisiyalaşdırma yüksək riskli olduğuna görə investorlar ona kapital qoymaq istəmirlər, halbuki bəzi hallarda belə investisiya qoyuluşu kommersiya baxımından gəlirlidir. Bununla əlaqədar olaraq vençur investisiyalaş- dırmasının dövlət tənzimlənməsi iki əsas formada həyata keçirilməlidir: birbaşa və dolayısı.
78
nnovasiya biznesinin inkişafı sahəsində dövlət siyasəti innovasiya fəaliyyətinə münasibətdə əlverişli iqtisadi və hüquqi mühitin yaradılması; innovasiya sistemininin infrastrukturunun formalaşması; intellektual fəaliyyətin nəticələrinin kommersiyalaşmasına dövlətin dəstək sisteminin yaradılması istiqamətində reallaşdırılmalıdır. Vençur investisiyalaşdırmasının likvidliyinin təmin edilməsinin mühüm aləti kimi inkişaf etmiş fond bazarı çıxış edir. Vençur investisiyalaşdırmasının infrastrukturunu inkişaf etdirmək məqsədilə fond bazarının inkişafına və uzunmüddətli investorların stimullaşdırılmasına dair dövlət strategiyasının hazırlanması vacibdir. nnovasiya infrastrukturu inkişafın qeyri-maliyyə institutlarının: texnopo- lisin, texnoparkın, innovasiya-texnoloji mərkəzin, biznes-inkubatorun, innovasiya biznesi üçün xüsusi iqtisadi zonanın yaradılmasına əsaslanmalıdır. Bu isə ASK-da innovasiyanın yaranması və yayılması üçün əlverişli şəraitin yaradılmasına səbəb ola bilər. ASK-da innovasiya fəaliyyətinin prioritet istiqamətlərinin reallaşmasına aqrotexnoparkda bitmiş iqtisadi zəncirin (kənd təsərrüfatı müəssisəsi – kənd təsərrüfatı məhsulunun emalı müəssisəsi – məhsulun saxlanılması – nəqli – realizasiyası) formalaşması yolu ilə nail olunmalıdır.
79
problemlər vardır: - innovasiya şirkətləri üçün kadrların miqdarı və hazırlanması problemi; - innovasiya işləmələri ilə məşğul olan müəssisələrin faizinin aşağı olması; - elm və təhsil sisteminin innovasiya potensialından praktiki istifadə edilməməsi; - vençur maliyyələşdirməsinin spesifik fəaliyyətini stimullaşdıran normativ- hüquqi bazanın olmaması; - intellektual mülkiyyətin müdafiəsi institutunun zəif inkişaf etməsi; - vençur investisiyalaşdırmasının xüsusiyyətləri haqqında bilgilərin kifayət qədər olmaması və ona investorlar və sahibkarlar tərəfindən inamsızlığın olması. 2. nnovasiya layihələrinin vençur maliyyələşdirilməsi mexanizminin təkmilləşdirilməsi üzrə aşağıdakı tədbirlərin həyata keçirilməsi vacibdir: - vençur investisiyalaşdırmasının normativ-hüquqi bazasının innovasiya klasterlərinin formalaşmasını nəzərə almaqla təkmilləşdirilməsi; - iqtisadiyyatın real sektorunda innovasiya layihələrinin reallaşdırılmasına vençur investorların səyinin artırılması; - innovasiya sahibkarlığının inkişafının bütün mərhələlərində vençur investorları üçün vergitutmanın səmərəli mexanizm sisteminin təkmilləşdirilməsi və vençur investorlarını cəlb etməklə öz layihələrinin reallaşdırılması üçün innovatorların hazırlanması. 3. nnovasiya sahibkarlığının inkişafını stimullaşdırmaq məqsədilə aşağıdakı tədbirlərin həyata keçirilməsi zəruridir: - elmtutumlu yüksək texnolojiyaya əsaslanan istehsal sahələrinə investisiya qoyan investorlara güzəştli kredit və vergi sisteminin tətbiq edilməsi; - sifariş əsasında elmi-tədqiqat və təcrübə-konstruktor işlərini yerinə yetirən elmi təşkilatlara əlavə dəyər vergisi üzrə güzəştlərin verilməsi;
80
- yeni yaradılan məhsul və mövcud məhsulun təkmilləşdirilməsi üzrə ETTK - yə çəkilən xərclərin mənfəət vergisindən azad edilməsi. 4. Avropa ttifaqı ölkələrinin innovasiya iqtisadiyyatının inkişafına klaster yanaşması sahəsində mütərəqqi təcrübəsinə ə saslanaraq Azərbaycan iqtisadiyyatının rəqabətqabiliyyətini yüksəltmək məqsədilə sənaye-innovasiya klasterlərini yaratmaq və onların çərçivəsində kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərini sürətlə inkişaf etdirmək gərəkdir. 5. Vençur kapitalı innovasiyalı və yüksəktexnoloji biznesin yaradılması alətlərindən biridir, hansıki ənənəvi investisiyalaşdırma alətləri ilə qarşılıqlı ə laqədə sahibkarlığın inkişafı üçün imkan yaradır, istehsal xərclərini azaldır, məhsulun keyfiyyətini və rəqabətqabiliyyətini artırır. 6. nnovasiya sahibkarlığının inkişafına dövlətin maliyyə-kredit dəstək sistemində yeni normativ-hüquqi bazanın yaradılması, girov mexanizminin təkmilləşdirilməsi, kreditorların və borcalanların hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı məsələlərin həlli vacib vəzifə kimi nəzərdə tutulmalıdır.
81
(Проблемы, перспективы). – Б., Азернешр, 1990. – 120 с. 2. Cəbiyev R.M. Azərbaycanda bazar infrastrukturunun formalaşması və inkişafı. Bakı, AzTU-nun nəşriyyatı, 2000. – 234 səh. 3. Vəliyev T.S. nfrastrukturlar: mahiyyəti, təsnifatı və əhəmiyyəti. Bakı: «Elm», 2000. – 169 s. 4. Biznesin əsasları. Dərslik. Bakı, «Nurlan», 2009. – 656 s. 5. Qasımov F.H., Nəcəfov Z.M. nnovasiyalar: yaranması, yayılması və inkişaf perspektivləri. Bakı: «Elm», 2009. – 416 səh. 6. Анискин Ю.П. Организация и управление малым бизнесом. Москва: Финансы
и статистика, 2003. – 160 с. 7. Воронин А.М., Воронина Н.Б. Аутсорсинг: оффшорная разработка программного обеспечения // Эко. 2006, №6, с.106. 8. Инновационная деятельность и венчурный бизнес: научно- методическое пособие. Минск: ГУ «БелисА», 2011. – 188 с. 9. Иванов В.В. Территории высокой концентрации научно-технического потерциала в странах ЕС – М.: Сканрус, 2001. – 179 с. 10. Шелюбская Н.В. Новые направления инновационной политики ЕС. / Управление инвестиционной и инновационной деятельностью. – 2003, №4 – с .23-31. 11. Шелюбская Н.В. Косвенные методы государственного стмуирования инноваций : опыт Западный Европы / Проблемы теории и практики управления . – 2001, №3. – с. 15-22. 12. Портер М. Конкуренция / пер. с англ. – М: ИД «Вильямс», 2005. – 682 с. 13. Мочерний С.В. Економика энциклопедия: у.з.т. / с.в. мочерний – к: Академия . – 2008 – Т.2. – 541 с. 82
14. Болгов В.Е. Концептуальные основы инновационный модели развития национальный экономики / экономика и управление. – 2013, № 2. – с .14-19.
15. Трифилова А.А. Оценка эффективности инновационного развития предприятия . Москва. Финансы и статистика, 2005. – 304с. 16. Аммосов Ю.П. Венчурный капитализм: от истоков до современ- ности . СПБ.: Феникс, 2005. – 372с. 17. Бекетов Н.В. Мировой опыт использования механизма венчурного финансирования инновационных процессов. Финансы и кредит, 2008, №11, с .52-54. 18. Azərbaycanın statistik göstəriciləri 2015, Bakı, “Səda”, 2015. – 814 səh.
83
НАПРАВЛЕНИЕ РАЗВИТИЯ ВЕНЧУРНОГО БИЗНЕСА РЕЗЮМЕ
Диссертация состоит из введения, трех глав, выводов и список использованной литературы. В введении обосновывается актуальность темы, определяется цели и задачи , показывается научная новизна и практикическая значимость работы. В первой главе диссертационный работы раскрывается сущность и значения венчурного бизнеса, определяется особенности венчурного финансирования и роль венчурного капитала в развитии инновационной деятельности . Во второй главе диссертационный работы анализируется влияния венчурного
бизнеса
на
инновационной
деятельности , механизмы
инновационного развития предприниматльства, а также формировния и развития
промышленно-инновационной кластеров в различных странах мира. В третьей главе диссертационный работы рассматриваются вопросы финансово -кредитного поддержка государства на малому и среднему предпринимательству , развития инновационного
инфраструктуры венчурного бизнеса, а также совершенноствования механизма венчурного инвестирования инновационного деятельности и предпринимательства. В конце диссертационной рабоы с формированы основные выводы и даны научно-обоснованные предложения.
84
The direction of development of venture business SUMMARY The thesis consists of an introduction, two chapters, conclusions and list of references. In the introduction the actuality of the theme is determined by the goals and objectives is shown praktikicheskaya scientific novelty and significance of the work.
In the first chapter of dissertation work reveals the essence and significance of the venture business is determined by the features of venture capital financing and the role of venture capital in the development of innovative activities. In the second chapter of dissertation work examines the impact of business venture on innovation, developing innovative mechanisms predprinimatlstva and help form and develop industrial and innovation clusters in different countries. In the third chapter of the dissertation work deals with the financial and credit support of the state to small and medium businesses, the development of innovation infrastructure business venture as well as venture investment mechanism sovershennostvovaniya innovation and entrepreneurship. At the end of the thesis with Rabo form the main findings and are evidence- based proposals. Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|