Microsoft Word X. Tahire dissertasiya doc
Yüklə 0,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
41 Nəhayət üçüncü qrupu təşkil edən vasitələr və qurğular idarə işçiləri üçün ə lverişli əmək şəraitinin yaradılmasını təmin edən aşağıdakı təşkilat texnikası vasitələrinin özündə birləşdirir: məlumatların yığılması, saxlanılması, axtarışı və ə ks etdirilməsi vasitələri (qurğuları), sənədlərin formalaşdırılması və işlənməsi vasitələri, surət çıxaran, digər xüsusi cihazlar və qurğular. Ümumiyyətlə,idarəetmə orqanlarının avtomatlaşdırılmış sistemlərinin səmərəli fəaliyyəti və birinci üç qrupa daxil olan texniki vasitələrdən daha dolğun istifadə edilməsi təşkilat texnikası vasitələrinin tətbiq dairəsindən asılıdır. darəetmə fəaliyyətinin və iqtisadi informasiya sistemlərinin gələcək inkişafının və təkmilləşdirilməsinin əsasını ən mütərəqqi informasiya texnologiyaları təşkil etməlidir. Bu da mütləq yeni elekrton kompüter və rabitə kommunikasiya vasitələrindən geniş istifadə olunmasını nəzərdə tutur ki, nəticə etibarı ilə istifadəçilərə informasiya-hesablama xidmətinin səviyyəsinin yüksəldəlməsi, cəmiyyətin indiki şəraiti üçün səmrəli olmayan idarəetmə ə nənələrinin dəyişdirilməsi təmin edilmiş olsun. Mütərəqqi fərdi EHM-in və kompüterlərin tətbiqi idarəetmənin bütün səviyyələrində işçiləri vaxtinda zəruri informasiya ilə təmin etməklə yanaşı, yeni infirmasiya texnologiyalarına keçilməsi sahəsində qarşıya çıxan psixoloji və digər maneələri qətiyyələ aradan qaldırır. nformasiyanin işlənməsinin yeni kompüter texnologiyaları, mətnlərin hazirlanması və redaktə edilməsinin avtomatlaşdırılmış sistemi, elektron-rabitə sistemi, ayrı-ayrı idarəetmə sənədlərinin işlənib hazırlanmasına, informasiyasının alınmasına daha yaradıcı yanaşılmasına, informasiya proseslərini tamamilə avtomatlaşdırılmasına imkan verir. Müasir fərdi EHM-in böyük yaddaşa malik olması istənilən vaxtda və istənilən iş yerində idarəetmənin ehtiyaclarina uyğun zəruri informasiyanın alınmasının bilavasitə istifadəçinin özü tərəfindən tənzim olunması üçün əlverişli şə rait yaradır. Bu cür sistemin tətbiqi yüksək sürətə malik çevik və etibarlı daxili rabitə sisteminin olmasını, lokal hesablama-kompüter şəbəkəsinin mövcudluğunu və onların qlobal informasiya şəbəkəsinə qoşulmasını tələb edir. nformasiyanın işləməsinin yeni texnologiyalarının təşkilati-texniki bazasının yaradılmasının əsas
42 prinsipi istifadəçilərə hərtərəfli və operativ informasiya-hesablama və kopüter xidmətlərinin göstərilməsidən ibarətdir. nformasiya işlənməsi texnologiyalarının yaradılması və fəaliyyəti təcrübəsində texniki vasitələr kompleksinin təşkilinin və texniki bazasının qurulmasının ilk üç əsas üsulu mövcud olmuşdur: mərkəzləşdirilmiş, qeyri mərkəzləşdirilmiş və iyerarxik bölgülü üsul. Birincidə məlumatların avtomatlaşdırılmış işlənməsi ilə əlaqədar bütün əməliyyatların kompüter-hesablama şəbəkəsində yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulur. kinci üsulda irihəcmli məlumat massivlərinin və informasiya bazalarının yaradılması tələb edilməyən əməmliyyatlar yerinə yetirir. Bu iş adətən aşağı səviyyəli idarəetmə orqanlarında periferiya avadanlıqlarının köməyi ilə və fərdi istifadədə olan ayrı- ayrı kopüterlərin vasitəsi ilə həyata keçirilir. Üçüncü üsulda isə informasiyanın işlənməsinin texniki vasitələri və texnoloji proseslər idarəetmə sistemlərinin səviyyələri arasında optimal qaydada bölüşdürülür. Fərdı kompüterlər hesablama texnikasının müasir şəraitın tələblərinə uyğunlaşmasının məntiqi nəticəsidir. Həmin tələblərə yerli istifadə imkanlarının genişləndirilməsi, mütəxəssis olmayanlar üçün istifadənin asanlaşdırılması, habelə informasıya şəbəkəsinə qoşulma imkanının genişləndirilməsi, ucuzluq və sairəni misal göstərmək olar. Bu tələblərə cavab verən fərdi kompüterlər həmçinin bir sıra mühüm keyfıyyətlərə malik olmalıdır. Bəzən bu keyfıyyətlərə görə FEHM-lər böyük EHM-dən nəinki geri qalmamalı, hətta onları qabaqlamalıdırlar. Həmın zəruri key- fıyyətlərə yüksək məhsuldarlığı, etibarlılığı, ilkin informasıya mənbəyi ilə etibarlı ə laqənin təmin olunmasını, böyük həcmdə informasiya işləmək və saxlamaq imkanları və s. aid edilməlidir. Dünyada istehsal olunan EHM-lərin böyük hissəsini fərdi kompüterlər təşkil edır. Fərdi kompüterlərin belə geniş yayılması ilk növbədə mikroelektron texnikasının inkişafındakı müvəffəqiyyətilə əlaqədardır: inteqral sxemlər şəklində yaddaş elementlərinin yaradılması və elementlərin kiçik ölçülərə malik olması, mikroprosessorların geniş tətbiqi və s. Məlum olduğu kimi, EHM-in əsas qurğusu olan prosessor avtomatik
43 hesablama prosesini və onun idarə olunmasını təmın edir. FEHM-də həmin funksiyaları ölçüləri dəfələrlə kiçik olan mikroprosessor icra edir. Mikroprosessor dedikdə, bir və ya bir neçə yarımkeçirici kristalda yığılmış inteqral sxemlər nəzərdə tutulur. Fərdi kompüterlər elektron sənayesinin məhsulu kimi bir-birilə kabellərlə ə laqələndirilmiş ayrı-ayrı aqreqatlardan və bloklardan ibarətdir. Bu aqreqat və blokların sayı müxtəlif olmaqla, fərdi kompüterin göndərilən komplektınin tərkibinə aşağıdakılar daxildir: sistem bloku, klaviatura, monitor və manipulyator. Komplektın tərkıbinə daxil olan digər qurğulara isə çap işini həyata keçirən printer, əlavə yığıcı və s. aiddir. Stasionar fərdı kompüterin sistem bloku düzbucaqlı karkas şəklində olmaqla özündə kompüterin əsas qovşaqlarını birləşdirir (baş plata, adapterlər, qidalandırıcı blok, çevik, maqnit diskləri üçün bir-iki ədəd diskovod, bərk maqnit diskində 1-2 ə dəd diskovod, vinçester, dinamik, idarəetmə vasitələri, optik və ya kompakt disklər üçün diskovodlar və s). Fərdi kompüterlərin klaviaturası informasıyanın maşına daxil edilməsi yə ə mrlərin idarə edilməsi üçündür. Beynəlxalq standarta uyğun olaraq kompüterin klaviaturasında adətən 101-103 düymə olur. Klaviaturada olan bütün düymələr aşağıdakı kimi qruplaşdırılır: simvol düymələri, funksional düymələr, reqistrləri dəyişdirən düymələr, rəqəm düymələri, kursoru idarə edən düymələr və modifıkasiya düymələri. Fərdı kompüterin monitoru mətn və qrafiki informasiyanı əks etdirir. Monitorlar adi və rəngli olmaqla mətn və ya grafıki rejimlərdən birində işləyir. Məlumatların avtomatlaşıdırılmış işlənmə sisteminın, səmərəliliyinin yüksəldilməsini təmin etınək üçün təbiidir ki, elə identifıkasiya üsulları tapılmalıdır ki, onlar bilavasitə identifıkatorun maşınoxuyan formasında alınmasını təmin etsin. Fakt və hadisələrin, əməliyyatların ölçülməsi proseslərinin mahiyyəti kifayət qədər məlum olduğuna görə, onların geniş izahına ehtiyac yoxdur. Ölçmənin konkret forması son dərəcə müxtəlifdir və onlar həlledici tərzdə ölçmə obyektinin növündən, fıziki mahiyyətindən, ölçmənin dəqiqlik dərəcəsindən,
Yüklə 0,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|