Microsoft Word XI jurnal 10 doc
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
11 Mütəxəssislərin bu sahədə eyni fikirli olmaları başa düşüləndir, ona görə ki, kitabxana mütəxəssisləri belə düşünürlər ki, kitabxanaların metodik təminatı, metodiki köməklik, metodiki yardım olduqca vacibdir. Kitabxana işçilərinin eyni fikirli olmaları başa düşülən və qəbul olunandır. Hazırda kitabxana yeniliklərinin həddindən çox artması və onların kitabxana rəhbərlərinin qarşısında çox mühüm bir vəzifə kimi durması ciddi və yeni tədbirlərin həyata keçirilməsini tələb edir. Həmçinin idarəetmənin konseptual, iqtisadi, marketinq, sosioloji, psixoloji tərəf- lərini, həmçinin, idarəetmənin xüsusi forma və metodlarının, kitabxana işinin metodik vasitələrinin metodik təminatın fəaliyyətinə olduqca böyük təsiri vardır. Ona görə ki, kitabxanalarda metodiki fəaliyyətə çox mühüm tələblər qoyulur və bu tələblər professional düşüncəyə görə bir- mənalı olaraq yenilik xarakteri daşıyır. Daha doğrusu, mütərəqqi problemlərin tətbiqi ilə bağlı həyata keçirilir, yeniliklərin qəbul olunması ilə başa çatır. Qeyd etmək lazımdır ki, bu problemlər təhlil edilib işlənilərkən geniş kitabxana ictimaiyyətini, təcrübəli mütəxəssisləri, həmçinin, mər- kəzi kitabxanalarda çalışan metodistləri cəlb etməklə diqqəti cəlb edən yeniliklərin müzakirəsinə həsr olunmuş araşdırma və polemika aparmaq- la qərarlar qəbul etməlidirlər. Bu məsələlər müzakirə edilərkən “metodiki işin” əhatə dairəsi və müasir mərhələdə ona verilən tələblər müəyyən- ləşdirilməlidir. ndiki zamanda “metodiki iş” nəzərə çarpan dərəcədə genişlənmiş, əhatə dairəsi və tətbiqi xeyli zənginləşdirilmiş, müxtəlif istiqamətlərdə yeni funksiya və istiqamətləri özündə əks etdirmişdir. Metodik fəaliyyətin spesifik cəhətləri, yəni ənənəvi prinsipləri, xüsusilə təşkilati, informasiya, tədqiqat və pedaqoji funksiyaları artıq öz forma və üsullarını dəyişmiş, yeni və müasir cəhətlər kəsb etmişdir. Artıq dünyanın kitabxanaşünas alimləri, təcrübi kitabxana işçiləri kitabxana işinin metodik təminatında yeniliklərin tətbiqi ilə bağlı yeniləşmə prosesinin dünya təcrübəsinə əsaslanan yeniliklərlə əlaqəli inkişafına ciddi cəhd göstərirlər. Bununla bağlı müxtəlif ölkələrin aparıcı kitabxanalarında məqsədli konsepsiyaların işlənməsi və perspektivli me- todiki tədbirlərin həyata keçirilməsi gündəlikdə duran əsas məsələ- lərdəndir. Metodik təminatın yeniləşməsində bir sıra müxtəlif fikirlilik hökm sürür. Bu müxtəlifliyi şərti olaraq iki istiqamətdə nəzərdən keçir- mək olar. Birinci istiqamətdə böyük əksəriyyətin qəbul etdiyi tədqiqatçı- lar metodik fəaliyyətin ənənəvi formalarının təkmilləşdirilməsinə diqqət 12 yetirilməsinə məqsədli proqramlaşdırma və planlaşdırmaya yeniləşmə və innovasiya fəaliyyətinin yüksəldilməsinə, menecmentin əsaslarının tət- biqinə üstünlük verirlər. kinci qrup iştirakçılar isə əvvəlkilərdən fərqli olaraq metodiki fəaliyyətin daha radikal formada dəyişməsini, metodik xidmətin kökündən yeniləşməsi və marketinq fəaliyyəti ilə əlaqələndiril- məsini və yenidən qurulmasını nəzərdə tuturlar. Bunlardan başqa bir sıra görkəmli kitabxanaşünas alimlər müxtəlif dövrlərdə metodik fəaliyyətin perspektivlərinə dair elmi fikirlər söyləmiş və göstərmişlər ki, metodik fəaliyyət elmi əsaslara söykənən məqsədli proqramlaşma əsasında inkişaf etməlidir. Əvvəllər görkəmli kitab- xanaşünas alimlərdən S.A.Basov, sonralar isə A.F.Xorunjiy məqsədli proqramlaşmaya dair məqalələr yazmışlar və bu fikri bir daha təsdiqlə- mişlər. Onlar sübut etmişlər ki, məqsədli proqramlaşdırma ilə həm uzun müddətli, həm də qısa müddətli məsələləri keyfiyyətli və səmərəli həll etmək mümkündür, bu metod aşağı idarəetmə orqanlarının rolunu artırır, işçilərin yaradıcılıq fəallığını aktivləşdirir. Ən başlıcası isə metodiki iş, təşkilatçılıq formasından tədqiqatçılıq fəaliyyətinə keçir, ənənəvi istiqa- mətlər qorunub saxlanılır, qabaqcıl təcrübənin öyrənilməsi və yayılması, kitabxana işçilərinin ixtisasının artırılması, ayrı-ayrı kitabxana işçilərinə köməklik təmin olunur. Artıq XX əsrin 90-cı illərində kitabxanaların metodik təminatının marketinq fəaliyyəti ilə əlaqələndirilməsi çox geniş vüsət almışdır. Mar- ketinq fəaliyyətinin tətbiq olunması kitabxanaların fəaliyyətində həlledici stimul olmaqla yeni proqressiv forma və metodlardan biri kimi kitabxana ictimaiyyəti tərəfindən birmənalı qarşılandı. Hətta Rusiyanın bir sıra apa- rıcı kitabxanalarında metodiki işin həyata keçirilməsində əsasnamələr ha- zırlandı, bu sahədə tədqiqatlar həyata keçirildi. Metodiki işin tətbiqi ilə bağlı marketinq fəaliyyətinin müxtəlif isti- qamətləri üzrə konsepsiyaların işlənməsi 90-cı illərdə daha geniş vüsət aldı. Beləliklə, kitabxana fəaliyyətində marketinq tətbiqi həlledici stimul yaratmaqla yeni və proqressiv marketinq və metodiki işin yeni forma və metodlarını müəyyənləşdirdi. Elə həmin vaxtda kitabxanaların metodiki fəaliyyətində marketinqin tətbiqi ilə bağlı yeni əsasnamələr işlənilməyə başlandı. Xüsusilə “Şöbədə kitabxana marketinqinin tətbiqi və metodiki işin yeniləşdirilməsi” M.A. Nekrasov adına MDEK-da (Mərkəzi Dövlət Elmi Kitabxanası) marketinq fəaliyyətinə həsr olunmuş bir sıra metodiki işləmələri buna misal göstərmək olar. 13 Metodiki təminatın müxtəlif aspektlərinin öyrənilməsi və tədqiq edilməsi, tələbələr və təcrübi kitabxana işçiləri ilə aparılan problem mə- sələlərin müzakirəsi və təhlili zamanı metodiki işlə bağlı bir sıra yeni konsepsiyalar, o cümlədən, məsləhət verən bir qurum kimi metodşöbə- lərin rolunun artdığı müəyyən oldu. Metodşöbələrin məsləhət verən bir qurum kimi müstəqil fəaliyyət növü kimi meydana çıxması professional kitabxana fəaliyyətində, xüsusilə, idarəetmə sahəsində geniş perspektiv- lər açır, metodiki işin yeniləşməsinə xidmət edir. Müasir dövrdə belə bir fakt özünü doğruldur ki, “elmi- metodiki tə- minat anlayışı “uzun illər formalaşaraq elə bir mərhələyə çatmışdır ki, ki- tabxana fəaliyyətinin inkişafı ilə müqayisədə bugünkü tələbatdan çox ge- ri qalır. Odur ki, respublikamızda kitabxanaların metodiki fəaliyyəti dün- ya standartlarına uyğun olaraq yeni kitabxana texnologiyalarını özündə əks etdirməklə aparılmalıdır. Metodiki təminatın yeniləşdirilməsi prob- lemi uzun illərdir ki, kitabxana ictimaiyyətini həmişə narahat etmiş və düşündürmüşdür. Xüsusilə metodik təminatın rolu, funksiyaları, inkişaf istiqamətləri metodik təminatın kitabxana işində rolu, kitabxanaların strukturu, yeni şəraitdə diskusiyaların aparılması və s. tədbirlərin keçiril- məsi hələ də vahid qənaətə gəlməyə imkan verməmişdir. Metodiki işin formalaşması və inkişafı ərzində onun metodları və funksiyaları nəzərə çarpacaq qədər genişlənmiş, müxtəlif istiqamətlərdə təşkilati ənənələri və formaları dəyişmiş, tədqiqatçılıq və informasiya, həmçinin, pedaqoji fəaliyyəti xeyli zənginləşmişdir. Bütün bu keyfiyyətləri özündə birləşdirən metodiki işdə bir sıra idarə, müəssisə və təşkilatların fəaliyyəti birləşməli, qarşılıqlı fəaliyyətdə iş qurulmalıdır. Xüsusilə kitabxanaların informasiya və təşkilati işləri el- mi-tədqiqat institutları ilə, pedaqoji fəaliyyətdə təhsil müəssisələri ilə, təşkilati məsələlərdə idarəetmə orqanları ilə əməkdaşlığın qurulması me- todiki işin əhatəli aparılmasını təmin edər. Nəticədə aparılan metodiki işin həm məzmunu, həm də struktur quruluşu müasir tələbləri ödəmiş olar. Odur ki, uzun illər metodiki işlə bağlı həm rus, həm də Azərbaycan müəlliflərinin əsərlərində metodik təminatla əlaqədar onun kitabxana fəaliyyətinin bütün proseslərini hərtərəfli əhatə etməsinə həsr olunmuş məsələlər xüsusi qeyd olunur və bu da olduqca əhəmiyyətlidir. Demək olar ki, kitabxana ictimaiyyətinin böyük əksəriyyəti meto- diki işdən danışarkən kitabxana fəaliyyətində onun başlıca məqsədini- bütün istiqamətlərinin təkmilləşdirilməsi, forma və metodların yeniləş- dirilməsi kimi qəbul edirlər. Xüsusilə görkəmli rus kitabxanaşünas alim- Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|