Microsoft Word XI jurnal 10 doc

 
139 
kütləvi    kitabxanalar    tərəfindən  informasiya    tələbatçılarına    220113  
min  nüsxə  informasiya  mənbələri  verilmişdir.     
Ümumiyyətlə, informasiya tələbatçılarının cəmi  84,2%    sorğuları  
ödənilmişdir.Bunun da 48,8%-i 18 yaşınadək uşaq və gənclər olmuşdur. 
Ümumtəhsil  məktəblərində  41283  min  nüsxə  informasiya  mənbələri  
verilmişdir ki, bu  da  15,8%  edir.  
Azərbaycan  Respublikasının    regionları  üzrə  kitabxanalarda 
informasiya  və  kommunikasiya    texnologiyalarının    mövcudluğuna  
görə bölgüsündən  göründüyü  kimi, Quba-Xaçmaz  iqtisadi  rayonunda  
yerləşən    698    kitabxanada    cəmi    2  ədəd      və    ya    6,7%      elektron  
katoloq, 2 ədəd   və  ya 2,3%  elektron  poçt  var.  
Regionda  yerləşən    kitabxanalarda    ştatda    olan,    mütəxəssislərin  
sayının 569  nəfər  olduğunu  nəzərə alsaq, onların təhsil   səviyyələrinə, 
kənd  və  şəhər  yerlərində  necə  yerləşmələrinə  baxaq.  Bu    kitabxana-
çılardan  26  nəfəri  və  ya  4,6%-i   kitabxana  üzrə  ali  təhsilli  mütə-
xəssis, 23  nəfəri  və ya  4%-i   ali  qeyri-ixtisas  təhsilli, 106  nəfəri  və 
ya  18,6%-i  kitabxana  üzrə  orta  ixtisas  təhsilli  mütəxəssis, 78  nəfəri  
və ya  13,7%-i  orta  qeyri- ixtisas  təhsilli, 336 nəfəri  isə orta  təhsil-
lilərdir.  Şəhər    yerlərində    yerləşən    kitabxanalarda    90    nəfər    mütə-
xəssis  çalışır ki, onlardan  10  nəfəri  kitabxana  üzrə ali  ixtisas  təhsilli, 
9  nəfəri  isə kitabxana   üzrə  orta  ixtisas  təhsillidir. Kənd  yerlərindəki  
kitabxanalarda  çalışan   479 nəfər  işçidən  16  nəfəri  kitabxana  üzrə  
ali    ixtisas    təhsilli,  97    nəfəri  kitabxana    üzrə  orta    ixtisas    təhsilli,12 
nəfəri  ali  qeyri- ixtisas  təhsilli,292  nəfəri ümumi  orta  təhsillilərdir.  
 Beləliklə, Quba-Xaçmaz regionunda məskunlaşmış əhali   respub-
lika  əhalisinin  5%-ni,  kitabxanalarda  çalışan  mütəxəssislər  6,5%-ni,  
kitab fondu   isə  8,2%-ni   təşkil   etdiyini   görürük. 
Regiondakı  ayrı-ayrı  rayonlarda  yerləşən  kitabxanalarda    mütə-
xəssislərin təhsil  səviyyələrinə  görə  bölgüsünü   hər  bir  rayon  üzrə 
ayrıca  apardığımızdan,  ixtisaslı  kadrlarla  kitabxanaların  tam  təmin 
olunması yüksək səviyyədə deyil. Kitabxanalarda mütəxəssislərin  sayı-
nın  çox  olmasının,  informasiya  tələbatçılarının  sorğularının  daha  
dolğun    ödənilməsi  demək  olduğunu  nəzərə  alsaq,  bu  sahədə    çatış-
mazlıqların olması  diqqəti  cəlb edir. Belə ki,  yuxarıda  bəhs  etdiyimiz  
kimi,  hər  oxucuya  düşən  kitab  sayını,  ixtisaslı  kitabxanaçı-
biblioqrafların neçə  oxucuya xidmət  etmələrini və s. nəzərə alsaq, onda 
bu  sahədə  dövlətin  də  diqqət    mərkəzində    olan  kadr    potensialının  
artırılmasını  nəzərə almaq  lazımdır. 

---

 
140 
Ümumiyyətlə, kitabxanaların   fondunu   zənginləşdirmək, əhaliyə  
kitabxana-informasiya xidmətinin səviyyəsini daha  da   yaxşılaşdırmaq, 
kitabxanaların  inkişaf    etmiş  cəmiyyətin  tələblərinə    uyğun      şəkildə  
inkişafını təmin etmək üçün, “Azərbaycan  Respublikasında   kitabxana- 
informasiya  sahəsinin  2008-2013-cü  illərdə  inkişafı  üzrə  Dövlət   
Proqramı”ı  qarşıya  bir  çox  məsələlərin  yerinə  yetirilməsi  kimi  mühüm  
bir  vəzifə  qoyur.  Bunlardan:  kompüterləşdirilmiş  kitabxana  infra-
strukturunun  qurulması;  kitabxanaların  yeni  texnologiyalarla  təchiz  
edilməsi; kitabxana fondlarının  mühafizəsi  və  təhlükəsizliyinin  təmin  
edilməsi;  kitabxana  işi  sahəsində  elmi-tədqiqat  və  elmi-metodiki 
fəaliyyətin  stimullaşdırılması,  sahəyə  aid  ədəbiyyat  nəşrinin  geniş-
ləndirilməsi; Azərbaycanda kitabxana-informasiya şəbəkəsinin  modern- 
ləşdirilməsini  təmin edən layihələrin  işlənməsi   üçün  dövlət və  donor  
təş kilatlarının cəlb edilməsi  və  s.  göstərmək  olar (3). 
Dövlət  Proqramının  həyata  keçirilməsi  üzrə  Tədbirlər  Planı   
kitabxanalarda  keçiriləcək tədbirlər arasında şəhər  və  rayonlarda   bir  
çox    kitabxana  filiallarının    birləşdirilməsi,  internetin    mövcud      veb-
saytlarında Azərbaycanın tarixi, ədəbiyyatı,  mədəniyyəti və  incəsənəti   
haqqında  informasiyaların  monitorinqi,  regionlarda   nəşr  edilən yerli 
qəzetlərdə  diyarşünaslığa  dair  materialların  toplanması,  qorunması  
məqsədi ilə onların   biblioqrafik  uçotunun aparılması,ümummilli  lider 
Heydər  Əliyevin  “Müstəqilliyimiz  əbədidir”  çoxcildli  kitabının  bib-
lioqrafik göstəricisinin və  elektron  nəşrinin   hazırlanması və s. var. 
Hörmətli  prezidentimiz   lham Əliyev cənablarının, son illərdə re-
gionlarla  bağlı  verdiyi  bir  sıra  qanun  və  sərəncamlarda,  həmçinin,  re-
gionlara  səfəri  zamanı,  əhalinin  mədəni  və  təhsil  səviyyəsinin  artırıl-
masına,  regionlarda  iqtisadiyyatın  daha  da    inkişaf  etdirilməsinə  və  bu  
kontekstdə kitabxanaların da inkişafına önəm  verməsi diqqəti  cəlb edir.    
                                                                                                                                             
 
 
 
 

---

 
141 
 
 
 
 
 
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
 Q
u
b
a-
X
aç
m
az
  
  
iq
ti
sa
d
i 
 r
ay
o
n
u
n
d
a 
  
 y
er
lə
şə
n
  
 M
K
S
-l
ər
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
(c
əd
v
əl
.1
) 
№
 
M
K
S
- 
  
lə
r 
Y
ar
an
-
d
ığ
ı 
Il
lə
r 
K
it
ab
-
x
an
a 
fo
n
d
u
 
əh
al
in
in
 
sa
y
ı 
O
x
u
cu
 -
 
la
rı
n
 s
ay
ı 
 
K
it
ab
-
x
an
ad
a 
 
iş
lə
yə
n
-
lə
ri
n
  
sa
y
ı 
n
te
rn
et
-
d
ən
 
is
ti
fa
d
ə 
 
ed
ən
lə
r 
F
il
ia
l-
la
rı
n
  
sa
yı
 
A
li
 
ix
ti
sa
  
tə
h
si
ll
il
ər
  
A
li
-
q
ey
ri
 
ix
ti
sa
- 
sl
ıl
ar
 
O
rt
a 
 
ix
ti
sa
s 
tə
h
si
l-
 
li
lə
r 
O
rt
a 
tə
h
si
l-
li
lə
r 
O
rt
a 
Q
ey
ri
 
ix
ti
sa
sl
ıl
ar
 
T
ex
n
ik
i 
 
iş
çi
lə
r 
1
. 
Q
u
b
a 
ra
yo
n
 
M
K
S
 
1
9
3
2
 
6
6
6
.3
0
0
 
1
3
6
8
4
5
 
3
2
.4
0
0
 
1
4
4
 
  
 _
 
1
0
7
 
7
 
1
 
3
1
 
8
7
 
 _
 
9
 
2
. 
Q
u
sa
r 
ra
yo
n
 
M
K
S
 
1
9
3
0
 
5
1
2
.4
0
0
 
8
0
8
1
6
 
1
6
.2
0
0
 
1
8
0
 
  
_
 
7
5
 
9
 
1
 
  
_
 
6
2
 
2
7
 
8
2
 
3
. 
X
aç
m
a
z 
ra
y
o
n
 
M
K
S
 
1
9
7
6
 
6
6
7
8
0
4
 
1
4
2
6
2
2
 
3
1
5
3
1
 
1
4
9
 
8
0
8
 
1
0
1
 
1
5
 
1
 
4
8
 
7
4
 
 _
 
1
1
 
4
. 
Ş
ab
ra
n
 
ra
yo
n
 
M
K
S
 
 
1
9
7
9
 
3
1
4
.4
4
4
 
8
6
1
9
3
 
2
5
6
1
5
 
1
4
1
 
  
  
 _
 
5
3
 
1
0
 
2
 
  
_
 
5
1
 
1
6
 
6
2
 
5
. 
S
iy
əz
ə
n
 r
ay
o
n
 
M
K
S
 
1
9
9
2
 
1
1
2
0
6
1
 
3
3
4
6
2
 
1
0
0
4
9
 
6
0
 
  
  
_
 
1
9
 
5
 
1
 
1
2
 
1
6
 
1
 
2
5
 
C
ə
m
i 
 
 
2
2
7
3
0
0
9
 
 
4
7
9
9
3
8
 
1
1
5
7
9
5
 
6
7
4
 
 
3
5
5
 
4
6
 
6
 
9
1
 
2
9
0
 
4
4
 
1
8
9
 

---

 
142 

---

 
143 
 

---

 
144 
 

---

 
145 
DƏB YYAT 
 
1.   Azərbaycan kitabxanaları  XXI  əsrin  informasiya  məkanında. 
I  və II c.- Azərbaycan  Respublikası  Mədəniyyət və Turizm  Nazirliyi.-B 
Nurlar,2007.-820 s. 
2.  «Azərbaycan Respublikası regionlarının sosial-iqtisadi  inkişafı 
üzrə  Dövlət  Proqramı  (2004-  2008-ci  illər)»//  Azərbaycan.-  2004.-  11 
fevral. 
3. «Azərbaycan  Respublikası regionlarının 2009- 2013-cü illərdə 
sosial-iqtisadi    inkişafı  üzrə  Dövlət    Proqramı»-Bakı:  Nurlar,  2009.-
184s. 
4. «Azərbaycan  Respublikasında kitabxana-informasiya  sahəsinin  
2008-2013-cü  illərdə  inkişafı  üzrə  Dövlət  Proqramı»  //  Kitabxa-
naşünaslıq  və biblioqrafiya: elmi- nəzəri, metodiki  və  təcrübi  jurnal.-
2008.№ 2.-S.6-29. 
5.  «Azərbaycanda  kitabxanaların  fəaliyyətinin  yaxşılaşdırılması  
haqqında».  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin  sərəncamı//-
Azərbaycan.-2007.-21 aprel. 
6.  «Kitabxanaların  fəaliyyəti  haqqında»  statistik  müayinənin  
nəticələri  barədə.  Statistik  bülleten.  Azərbaycan  Respublikasının   
Dövlət  Statistika  Komitəsi.-B.-2009.-88s. 
7.  Əliyev Z.H.  Müasir  biblioqrafik  fəaliyyətin  təşkili, inkişafı  və  
tətbiqi  məsələləri  //  Kitabxanaşünaslıq  və  biblioqrafiya:  elmi-nəzəri, 
metodiki və  təcrübi  jurnal.-2009.-№ 1.- s.91-98. 
8.  XələfovA.A.  Kitabşünaslığa  giriş:  Dərslik(3  hissədə).-H.3.-
B.,2003.- 314s. 
9.  smayılov  X.  .  smayılov  N.  .  Azərbaycan  Respublikası  
regionlarının  sosial-iqtisadi   inkişafı Dövlət Proqramının   biblioqrafik   
informasiya    təminatı  //  Humanitar  elmlərin  öyrənilməsinin  aktual   
problemləri:  ali    məktəblərarası  elmi  məqalələr  məcmuəsi.-Bur.7.-B, 
Mütərcim,2007.-s.318-320. 
10.  smayılov.X. ,  smayılov.N. ,  Bayramova. .Z,  Azərbaycan  
Respublikası  regionlarının  kitabxana-informasiya  resurslarının  inki-
ş
afının bəzi məsələləri (Gəncə-Qazax iqtisadi rayonunun  nümunəsində) 
//  Kitabxanaşünaslıq  və  biblioqrafiya:  elmi-nəzəri,  metodik  və  təcrübi  
jurnal.-2009.-№ 1.-S.99-112. 
11. smayılov.N. .  Azərbaycanda  kitabxana-biblioqrafiya      ehtiyat-
larının  yerləşməsi  və  istifadəsinin  bəzi  məsələləri  //  Kitabxanaşünaslıq   

---

 
146 
və  biblioqrafiya: elmi- nəzəri  və  təcrübi   jurnal.-B.:BUN,1999,-№1, s. 
94-100. 
12.  smayılov.N. . Azərbaycanın kitabxana-biblioqrafiya  ehtiyatı // 
Kitabxanaşünaslıq  və  biblioqrafiya: elmi- nəzəri  və təcrübi   jurnal.-
B.: BUN, 1998.-№2.-s. 81-89. 
13.  Məmmədov.Z.S. Regionların   iqtisadi   inkişaf   problemləri.-
B.: Elm,2007.-465s. 
14.    Muradov.Ş.M.    nsan    potensialı:  Əsas    meyllər,  reallıqlar, 
problemlər.-B.: Elm.2004.- 660 s. 
15.   Müstəqil   Azərbaycan   10  il.- B.:Səda, 2001.- 698 s.             
           
И
.З.БАЙРАМОВА  
НЕКОТОРЫЕ
 ВОПРОСЫ РАЗВИТИЕ БИБЛИОТЕЧНО-
ИНФОРМАЦИОННЫХ
 РЕСУРСОВ В РЕГИОНАХ 
АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ
 РЕСПУБЛИКИ ( НА ПРИМЕРЕ 
ЭКОНОМИЧЕСКОГО
 РАЙОНА КУБА-ХАЧМАЗ ) 
 
РЕЗЮМЕ
 
 
В  статье  говорится  о  развитии  Централизированной  Биб-
лиотечной  Системы  (ЦБС)  во  втором  большом  регионе  Aзер-
байджанской  Pеспублики-экономическом  районе  Куба-Хачмаз, 
проявление заботы государства в этой области, о роли обеспечения 
в повышение интеллектуально-культурного развития населения. 
                                                                                             
.Z.BAYRAMOVA 
SOME PROBLEMS OF DEVELOPMENT OF L BRARY-
NFORMAT ON RESOURCES OF REG ONS OF AZERBA JAN 
REPUBL C( ON A MODEL OF GUBA- KHACHMAZ 
ECONOM C REG ON) 
                                                      
SUMMARY 
 
This Article deals with development of Centralized Library Systems 
(CLS) of Guba-Khachmaz  Economical region-the second largest region 
of  Azerbaijan  Republic,  consern  for  this  field  provided  by  our 
government  and  the  role  of  library-information  supply  in  increasing 
intellectual and cultural level of population. 

---

 
147 
 
Kompüter tərtibçisi:                                            Esmira ZƏRBAL YEVA 
 
 
 
 
 
 
 
 
Jurnal Azərbaycan Respublikası 
Mətbuat və  nformasiya Nazirliyində 
qeydə alınmışdır. 
Şə
hadətnamə № 575. 27 mart 1997. 
 
 
 
 
Yığılmağa verilmişdir:01.06.2010 
Çapa imzalanmışdır: 21.06.2010 
Kağız formatı 70x100 1/16 
Fiziki ç.v. 9 
Sayı 300 
Qiyməti müqavilə ilə. 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ünvan: AZ-1073/1. Bakı şəhəri, Zahid Xəlilov küçəsi 23 
Bakı Universiteti Nəşriyyatı  
Bakı Universiteti Nəşriyyatının mətbəəsi.