Microsoft Word XI jurnal 10 doc
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
136 Təhlil etdiyimiz bu regionda oxucuların sayına görə, adambaşına neçə nüsxə kitab düşdüyünü hesablasaq, belə bir nəticə ilə qarşılaşarıq: Təkcə Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tabeliyində olan kitab- xanalarda olan kitab fondu 2273009 nüsxə, oxucuların sayı 115795 nəfər, filialların sayı 356 olduğunu nəzərə alsaq, ali və orta ixtisas təhsilli işçilərin sayı 137 nəfər, qeyri - ali və qeyri-orta ixtisas təhsilli işçilərin sayının isə 50 nəfər olduğunu görə bilərik ki, burada oxucuların hər birinə düşən kitabların sayının təqribən 19 nüsxə olduğunu hesablamış oluruq. Bu da təqribən 5,9% edir. Eyni zamanda hər 845 nəfər oxucuya 1 nəfər ixtisaslı kitabxanaçı- bib- lioqraf xidmət edir. Kitabxanaların ixtisaslı kitabxanaçı-biblioqraf kadrlarla yaxşı təmin edilməsi, kitabxana-informasiya tələbatçılarının sorğularının da daha yaxşı ödənilməsinə, keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına müsbət təsir edir. Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonunda əhalinin milli tərkibinin müxtəlifliyi kitabxanalarda olan fondun da müxtəlif dillərdə olmasına yəni azərbaycan, ləzgi, rus və s. dillərdə olmasına şərait yaradır. Görkəmli kitabxanaşünas alim, professor A.A.Xələfov yazır:” Müasir informasiyalaşdırılmış cəmiyyətin ən mühüm atributlarından biri olan kitabxanalar informasiya ehtiyatlarını qoruyub saxlayan, onu cəmiyyətin istifadəsisinə verən, cəmiyyət üzvlərinin hər birinin sorğu və tələbatını ödəyən, internet vasitəsi ilə bəşəriyyətin yarat- mış olduğu mənəvi sərvəti oxuculara yaxınlaşdıran bir müəssisədir. Dünyanın qabaqcıl ölkələrinin təcrübəsinə əsasən demək olar ki, kitabxanalar dünyada iqtisadi tərəqqinin, elm, təhsil və mədəniyyə- tin inkişaf bazasıdır. Məhz buna görədir ki, müasir informasiyalaşdı- rılmış cəmiyyətdə onların qarşısında daha böyük, qlobal vəzifələr durur” (8.s.285). Müasir cəmiyyətin tələbləri səviyyəsində hərtərəfli inkişaf etmiş insanların gündən-günə artan, genişlənən elmi maraqlarını təmin etmək və bu maraqlara cavab verən kitabxana şəbəkələrinin yaradılması və inkişaf etdirilməsi üçün, «Azərbaycan Respublikasında kitabxana-infor- masiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqra- mı»nda da göstərildiyi kimi, qarşıda duran mövcud problemləri həll etməklə, sistemli şəkildə fasiləsiz təhsilin təmin edilməsi, kitabxana- informasiya resurslarının dünya məkanına inteqrasiyasının təmin edil- məsi və s. nəzərə alınmalıdır. 137 Proqramda əhalinin bütün təbəqələrinə kitabxana-informasiya xidməti səviyyəsinin yüksəldilməsi, müasir idarəetmənin tətbiqi, kadr islahatının həyata keçirilməsi, kitabxana işi sahəsində elmi - tədqiqat işlərinin aparılması, kitabların nəşri, kitabxanaların beynəlxalq əlaqələrinin genişlənməsi, beynəlxalq informasiya mübadiləsinin həyata keçirilməsi və. s kimi vəzifələrin də həyata keçirilməsi qarşıya qoyulmuşdur.(4.) Dövlət proqramının həyata keçirilməsi üçün hazırlanmış Tədbirlər Planında, sırf regionlarla bağlı bir sıra məsələlər də göstərilmişdir. Onlardan 2010 -2011-ci illərdə «Kitabxana fondları- regionun inkişafının əsas informasiya resursu kimi» mövzusunda dəyirmi masaların keçirilməsi, regionlardakı kitabxanalar arasında «Ən yaxşı ictimai internet mərkəzi», «Ən maraqlı veb-sayt» mövzusunda respublika müsabiqəsinin keçirilməsi, regionlarda MKS-lərin bazasında kitabxanaların mövcud ştat vahidləri çərçivəsində və ictimai əsaslarla informasiya mərkəzlərinin yaranması, regionlarda nəşr edilən yerli qəzetlərdə diyarşünaslığa dair materialların toplanması, qorunması məqsədi ilə onların biblioqrafik uçotunun aparılması, əlifbanın kiril qrafikasından latın qrafikasına çevrilməsi, informasiya daşıyıcılarına köçürülməsi, «2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı» çərçivəsində xarici ölkələrin ali məktəblərinin magistratura şöbələrində milli kitabxanaçı kadrların hazırlığının təşkili məqsədi ilə müvafiq tədbirlərin keçirilməsi və s. göstərmək olar (4). Ümumilikdə, Azərbaycan Respublikasında informasiya tələbat- çıları tərəfindən kitabxanalara olunan müraciətlərə nəzər saldıqda, bu müraciətlərin kitabxanaların növlərinə görə dəyişməsi, şəhər və kənd yerlərində müxtəlif olması diqqəti cəlb edir. Belə ki, şəhər və kənd yerləri də daxil olmaqla, cəmi müraciətlərin sayı 4774977 dəfə olmuşdur. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin tabeliyində olan kütləvi kitabxanalara olunan müraciətlərin sayı 2543312 dəfə olmuşdur ki, onların 493014-ü, yəni 19,4%-i 18 yaşınadək istifadəçilər tərəfindən edilmişdir. Bunların arasında virtual istifadəçilər tərəfindən olunan müraciətlərin sayı 26490 dəfədir. Onda belə bir nəticə əldə etmiş oluruq ki, cəmi kütləvi kitabxanalara edilən müraciətlərin sayı 53,3% olmuşdur. Elmi kitabxanalara, ali və orta ixtisas təhsil müəssisələrində, ümumtəhsil məktəblərində, digər idarə, müəssisələrdə yerləşən kitabxa- 138 nalara olunan müraciətlərə diqqət yetirdikdə, bu müraciətlər arasın- da gənclərin də önəmli yer tutduğunu görə bilərik. Bu müraciətlərin şəhər yerlərində yerləşən kitabxanalara görə bölgüsü zamanı, cəmi 2864282 dəfə qeydə alınmasını görürük.Bu müraciətlər 1295300 dəfə kütləvi, 333167 dəfə elmi, 441707 dəfə ali təhsil müəssisələrinin kitabxanalarına edilmişdir. Eyni zamanda onların içərisində virtual istifadəçilər tərəfindən edilən müraciətlərin sayını da nəzərə alsaq, ümumilikdə bu müraciətlərin sayının 33,8%-nin 18 yaşınadək uşaq və gənclər tərəfindən edildiyi görünür. Təbii ki, müraciətlərdən bəhs edərkən, kənd yerlərində yerləşən kitabxanalara edilən müraciətləri də nəzərdən qaçırmaq olmaz. Belə ki, bu müraciətlərin sayı ümumilikdə 1910695 dəfə olmuşdur. Onlardan 922970 dəfə və ya 48,3%-i 18 yaşınadək gənclər tərəfindən edilmişdir. Bu informasiya tələbatçıları arasında virtual istifadəçilər yoxdur. Bununla belə, bu istifadəçilər tərəfindən Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi tabeliyində olan kütləvi kitabxanalara 1248012 dəfə müraciət olunmuşdur. Bu müraciətlərin 275358 dəfəsi və ya 22,1%-i 18 yaşınadək uşaq və gənclər tərəfindən olunmuşdur. Ümumilikdə isə bu müraciətlər 65,2%-dir, onların da, 29,8%-i 18 yaşınadək uşaq və gənclər tərəfindən edilmişdir. Kənd yerlərində yerləşən kitabxanalara olunan müraciətlərə diqqət yetirdikdə, ümumtəhsil məktəblərində yerləşən kitabxanalara olunan müraciətlərin də önəmli yerlərdən birini tutduğunu görürük. Belə ki, bu müraciətlərin sayı cəmi 639264 dəfə olmuşdur. nformasiya tələbatçılarına verilmiş kitab və digər informasiya mənbələrinin sayı cəmi 53377 min nüsxə olmuşdur ki, onların 11926 min nüsxəsi 18 yaşınadək istifadəçilərə verilmişdir. Kütləvi kitabxanalar tərəfindən oxuculara 42624900 nüsxə kitab verilmişdir. nternet vasitəsi ilə elektron kitabxanalardan istifadə edənlərin informasiya təlabatları 41,8% ödənilmişdir. Şəhər yerlərində tələbatçılara verilmiş kitab və digər mənbələrin cəminin 272223 min nüsxə olduğunu, onlardan 206136 min nüsxənin kütləvi,19872 min nüsxənin elmi,10846 min nüsxənin ali təhsil müəssisələrində yerləşən kitabxanalar tərəfindən verildiyini görürük. Kənd yerlərində istifadəçilərə verilmiş kitab və digər informasiya mənbələrinin sayı cəmi 261547 min nüsxə olmuşdur.Onların 67688 min nüsxəsi 18 yaşınadək uşaq və gənclər tərəfindən istifadə olunmuşdur. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin tabeliyində yerləşən Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|