Microsoft Word XI jurnal 10 doc
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
130 Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonunun relyef müxtəlifliyi ərazidə məhsuldar qüvvələrin inkişafına və əhalinin qeyri-bərabər məskun- laşmasına səbəb olmuşdur. Rayonun istehsal sahələrinin inkişafında təbii resursların zən- ginliyi xüsusi əhəmiyyət kəsb edir (13.s.191-192). Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonunda, 2009-cu il əhalinin siyahıya alınmasına görə 487000 nəfərin məskunlaşdığı qeydə alınmışdır. Ayrı-ayrı inzibati rayonların əhalisinin sayı və milli tərkibi də müxtəlifdir.Quba rayonunda 151900, Qusar rayonunda 87500, Xaçmaz rayonunda 158800, Şabran rayonunda 51200,Siyəzən rayonunda 37600 nəfər əhali yaşayır ( bax: cədvəl.4). qtisadi rayonda yaşayan ümumi əhalinin 72%-i azərbaycanlılar, 22,7 %-i ləzgilər, 2,1%-i tatlar, 1,6 %-i türklər və s. təşkil edir. Əhalinin siyahıya alınma məlumatlarına görə, burada yaşayan əhalinin 29,8 %-i Xaçmaz, 28,6 %-i Quba, 17,9 %-i Şabran, 16,6 %-i Qusar, 6,9 %-i Siyəzən inzibati rayonunun payına düşür (13). Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu üzrə cəmi təhsil alanların sayı 388672 əfərdir. Onların yalnız 4,1%-i ali təhsillilər, 0,2%-i isə nata- mam ali təhsillilərdir. qtisadi rayonun əsas bölgələrindən biri olan Quba rayonunun ərazisi 2,58 min kv.m-dir. Rayonda Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi 1932-ci ildə yara- dılmış kitabxana əsasında formalaşdırılmışdır. Kitabxananın 107 filialı var ki, bunlar Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin tabeliyində yerləşir (bax: cədvəl.4; cədvəl.1). Bundan başqa, rayonda 1 elmi, 1 ali təhsil müəssisəsi , 1 orta ixtisas təhsili müəssisəsi, 2 ilk peşə-ixtisas təhsil müəssisəsi, 106 ümu- mtəhsil müəssisəsi, 2 musiqi məktəbi, 1 səhiyyə müəssisəsi kitab- xanaları fəaliyyət göstərir. Rayon ərazisində yerləşən kütləvi kitab- xanalar 48,3 % təşkil edir. Quba rayonunda təhsil alan 1197724 nəfər, iqtisadi rayon üzrə cəmi təhsil alanların 30,8%-ni təşkil edir ki, bunlardan 4,32%-i və ya 5172 nəfəri ali təhsilli kadrlardır. Rayonda 416 nəfər natamam ali təhsili,7754 nəfər orta ixtisas təhsilli, 46554 nəfər və ya 38,88% ümumi orta təhsilli,21447 nəfər və ya 17,91% natamam orta təhsilli, 3298 nəfər peşə təhsilli şəxs var. Ümumiyyətlə, rayonda cəmi 221 kitabxana var ki, onlardan 34- ü və ya 15,4%-i şəhərdə, 187-si və ya 84,6%-i kəndlərdə yerləşir. Bu 131 kitabxanalarda 14 ədəd kompüter var. Onlardan 12 ədədi şəhər kitab- xanalarında, 2 ədədi isə kənd kitabxanalarında yerləşir. Kompüterlərin 8 ədədindən informasiya tələbatçıları, 6 ədədindən isə kitabxana işçiləri istifadə edir. Kitabxana-biblioqrafiya ehtiyatının əsas komponenti fond və informasiyan tələbatçıları, oxuculardır (11). Quba rayonunda kitabxana fondu 1498735 nüsxə təşkil edir. Fondun 1456171 nüsxəsi kitablar, 43 nüsxəsi elektron informasiya daşıyıcıları, 28129 nüsxəsi jurnallar,7538 nüsxəsi qəzetlər,6854 nüsxəsi isə digər materiallardan ibarətdir. Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin 2007-ci ildə nəşr etdirdiyi «Azərbaycan kitabxanaları 21-ci əsrin informasiya məkanında» adlı 2 cildlik kitabda, 2004-2005-ci illərdə Quba rayonunda kütləvi kitabxanalarda işləyən mütəxəssislərin ümumi sayının 144 nəfər olduğu göstərilir (1). Azərbaycan Respublikası Dövlət Statistika Komitəsinin 2009-cu ildə apardığı statistik müayinə zamanı, ümumiyyətlə, Quba rayonunda kitabxanalarda işləyən mütəxəssislərin 169 nəfər olduğu hesablanmışdır. Bu işçilərin 6 nəfərinin yəni 3,6 %-nin ali ixtisas təhsilli mütəxəssis,5 nəfərinin yəni 3% -nin ali qeyri - ixtisas təhsilli, 29 nəfərinin, yəni 17,2 %-nin orta ixtisas təhsilli, 36 nəfərinin orta qeyri-ixtisas təhsilli, 93 nəfərinin, yəni 54,9%-nin ümumi orta təhsilli olduğu bildirilir (bax:cədvəl.2). Quba-Xaçmaz iqtisadi zonasında yerləşən Qusar rayonu da mühüm bölgələrdən biridir. Rayonun ərazisi 1,54 min kv.m-dir. Qusar rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi, 1930-cu ildə yaradılmış kitabxananın bazası əsasında qurulmuşdur. Kitabxananın 75 filialı var . Bu filialların 512400 nüsxə kitab fondu, 16200 nəfər oxucusu var (bax: cədvəl.1). Qusar rayonunda ümumilikdə 146 kitabxana var. Onlardan 68-i, yəni 46,5%-i ümumtəhsil məktəblərində,1-i musiqi məktəbində, 1-i səhiyyə müəssisəsində yerləşir (bax: cədvəl.4). Rayonda yerləşən bütün kitabxanaların cəmi 1008583 nüsxə kitab fondu var. Bu fondun 1002611 nüsxəsi kitablar, 10 nüsxəsi elektron informasiya daşıyıcıları, 194 nüsxəsi jurnallar, 394 nüsxəsi qəzetlər, 5374 nüsxəsi isə başqa nəşrlərdir. Qusar rayonundakı kitabxanalarda statistik məlumatlara görə, 107 nəfər mütəxəssis çalışır. Onlardan 7 nəfəri, yəni 6,5%-i ali ixtisas 132 təhsilli, 8 nəfəri, yəni 7,5%-i ali qeyri- ixtisas təhsilli, 32 nəfəri, yəni 29,9%-i orta ixtisas təhsilli, 22 nəfəri, yəni 20,6%-i orta qeyri-ixtisas təhsilli, 38 nəfəri, yəni 35,5%-i isə ümumi orta təhsilli işçilərdir (bax:cədvəl.2). Qusar rayonunda cəmi təhsil alanlar 70884 nəfərdir ki, onların da 3407 nəfəri, yəni 4,81%-i ali, 139 nəfəri natamam ali, 5851 nəfəri və ya 8,25%-i orta ixtisas, 26573 nəfəri və ya 37,49%-i ümumi orta, 11742 nəfəri və ya 16,57%-i natamam orta, 1803 nəfəri və ya 2,54%-i peşə təhsillidir. Ümumiyyətlə, əhalinin təhsil səviyyəsi ilə, peşə, ixtisas seçimi ilə bağlı kitabxanalara müraciət edənlərin bilavasitə əlaqədar olmasını, informasiya tələbatçılarının sırf bu baxımdan kəmiyyət və keyfiyyətinin yaxşılaşmasını nəzərə almaq lazımdır. Qusar rayonunda 14 və ya 9,6% kitabxana şəhərdə, 132 və ya 90,4% kitabxana kəndlərdə yerləşir.Kitabxanalarda 4 ədəd kompüter var. Onlardan 2 dədi kitabxana işçiləri üçün, 2 ədədi informasiya tələbatçıları üçün nəzərdə tutulmuşdur. Qeyd etmək lazımdır ki, Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonunda kitabxana informasiya xidmətindən, kitabxanaların fondunun zəngin- ləşməsindən bəhs edərkən burada yaşayan əhalinin çoxmillətli olma- sını nəzərdən qaçırmaq olmaz. Elə ona görə də müxtəlif millətlərin nümayəndələri olan informasiya tələbatçılarının dünyagörüşü, təhsil səviyyələri və təbii ki,informasiya maraqları da müxtəlif olacaq. Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonuna daxil olan Xaçmaz rayonunun ərazisi 1,05 min kv.m-dir. Xaçmaz rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sistemi 1976-cı ildə yaradılmışdır. Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin tabeliyində 101 kitabxana filialı var ki, bu da 51,5% edir. lk peşə-ixtisas təhsil müəs- sisəsində 2, ümumtəhsil məktəblərində 88, yəni 45%, musiqi məktəb- lərində 3, səhiyyə müəssisələrində 2 kitabxana fəaliyyət göstərir (bax:cədvəl.4). Xaçmaz rayonunda cəmi 196 kitabxana var ki, onların da 29-u, yəni 14,8%-i şəhər yerlərində,167-si, yəni 85,2%-i kənd yerlərində yerləşir. Bu kitabxanalarda 1331227 nüsxə kitab fondu var. Fondun 1331089 nüsxəsi kitablar, 32 nüsxəsi jurnallar, 31 nüsxəsi qəzetlər, 75 nüsxəsi digər materiallardır (bax:cədvəl.3). Xaçmaz rayonunda yerləşən kitabxanalarda, Azərbaycan Respub- likası Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatlarına görə 160 nəfər Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|