Microsoft Word XI jurnal 10 doc
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- A.M.MAME
124 Ekoloğiya və Təbii Ehtiyatlar Nazirliyini, Azərbaycan Respublikası Döv- lət Neft Şirkətinin geoloji bölmələrini və həmin şirkətin tabeliyində olan Azərbaycan Elmi-Tədqiqat və Layihə Neft nstitutunu, Azərbaycan El- mi-Tədqiqat Geofizika nstitutunu, eləcə də BDU-nun geologiya fa- kültəsinin və Azərbaycan Neft Akademiyasının geologiya üzrə kafed- ralarını göstərmək lazımdır. Yer haqqında elmlər kompleksinin ikinci tərkib hissəsi isə coğrafiya elmidir. Onun geologiyadan əsas fərqi ondan ibarətdir ki, əgər geologiya əsasən Yerin təkini, orada baş verən prosesləri öyrənirsə, cografiya yerin səthində baş verən təbii prosesləri tədqiq edir. Bu sahədə isə aparıcı elmi- tədqiqat müəssisəsi Milli Elmlər Akademiyasının Həsən Əliyev adına Coğrafiya nstitutudur. 1937-ci ildə yaradılmış bu institut elm aləmində həm ölkəmizdə, həm də onun hüdudlarından kənarda yaxşı tanınır. Bun- dan başqa, ölkəmizdə coğrafiya sahəsində tədqiqatlar BDU-nun və res- publikanın bir sıra universitetlərinin coğrafiya fakültələrində də aparılır. Azərbaycanda geoloji tədqiqat müəssisələrinin flaqmanı olan Elmlər Akademiyasının Geologiya nstitutunda və digər elmi-tədqiqat müəssisə və bölmələrində, elmi-pedaqoji kollektivlərdə çoxsaylı mütə- xəssislər ordusu çalışır. Təbiidir ki, həmin kollektivlər və ayrı-ayrı mütəxəssislər öz peşə vəzifələrini yerinə yetirərkən ən müxtəlif infor- masiyaya tələbat meydana gəlir. Əgər həmin informasiya tələbatını sənəd vasitəsi ilə ödəmək olarsa və tələbatçı belə bir imkandan xəbərdardırsa, bu zaman həmin tələbat sənəd-informasiya tələbatı müstəvisindən biblioqrafik informasiya tələbatı müstəvisinə keçir. Beləliklə, biblioq- rafik informasiya (biblioqrafik tələbatlar) sənəd tələbatlarından meydana çıxır, məzmun baxımından onunla eyniyyət təşkil edir, onun ödənil- məsinə xidmət edir və sənəd tələbatının sadəcə xüsusi, biblioqrafik formada təzahüründən ibarətdir. nformasiya tələbatı, eləcə də biblioqrafik informasiya tələbatı öz təbiətinə görə obyektiv bir hadisədir və ayrı-ayrı fərdlərin arzularından az asılıdır. Bu tələbatın təzahürü yeni biliklər əldə edilməsi zərurətindən doğur ki, bunsuz da müasir elmin, o cümlədən, geologiyanın qarşısında duran vəzifələrin həll edilməsi qeyri-mümkündür. Mütəxəssis geoloqlar sənəd vasitəsi ilə əks olunan informasiyanı, o cümlədən biblioqrafik informasiyanı həm formal, həm də qeyri-formal (şəxsi ünsiyyət) kanalları vasitəsi əldə edirlər. Müşahidələr göstərir ki, tələbatçı öz informasiya ehtiyacını ilk növbədə qeyri-formal kanallarla ödəməyə çalışır. Bunun üçün o, iş yol- 125 daşlarına müraciət edir. Əgər həmin yolla informasiya əldə etmək müm- kün olmazsa, mütəxəssis formal kanallara-bilavasitə informasiya xidməti ilə məşğul olan struktur bölməsinə (müəssisənin elmi kitabxanasına, elmi-texniki informasiya şöbəsinə, patent şöbəsinə) müraciət edir. Qeyd etmək lazımdır ki, Milli Elmlər Akademiyasının Geologiya nstitutunda həmin bölmələrin hamısı mövcuddur. Mütəxəssisin sorğusu o zaman meydana çıxır ki, mütəxəssis bu və ya digər məsələnin həlli üçün əlavə biliklərə ehtiyacı olduğunu dərk etsin. Lakin nəzərə almaq lazımdır ki, bir çox hallarda sorğu mütəxəssisin informasiya tələbatını tam əks etdir- mir. Bu vəziyyət biblioqraf tərəfindən nəzərə alınmalı və real tələbatın üzə çıxarılması üçün mütəxəssislə söhbət vasitəsilə sorğu dəqiqləşdiril- məlidir. Məlumdur ki, biblioqrafik fəaliyyətin optimal təşkili üçün onun hər iki əsas elementi-həm sənədlər, həm də informasiya tələbatçıları dərindən təhlil edilməlidir. Söhbət Yer haqqında elmlərin, o cümlədən geologiya və coğra- fiyanın ilkin sənədlərlə təminatından gedərkən müasir kitabxana işində və biblioqrafik fəaliyyətdə məlum olan sənədlər və onun konkret tipi olan nəşrlərin (çap əsərlərinin) bir çox növləri çox geniş təmsil olunmuş- dur. Məlum standartda öz əksini tapmış elmi nəşrlər, monoqrafiyalar, dissertasiyaların avtoreferatları, elmi konfranslarda edilmiş məruzələrin tezisləri, elmi əsərlər məcmuələri, elmi kütləvi nəşrlər, tədris nəşrləri, dərsliklər, sıra nəşrləri, lüğətlər geologiya üzrə də mövcuddur və geolo- giyanın biblioqrafiyasının obyektini təşkil edir. Azərbaycanda Geologiya nstitutunun və digər elmi kollektivlərin elmi yaradıcılığının məhsulu olan kitablar, monoqrafiyalar, məqalələr məcmuələri, Azərbaycan MEA Xəbərlərinin Yer haqqında elmlər seriyası, eləcə də tədris ədəbiyyatı həmin obyektə daxildir. Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Yer haqqında elmlər digər təbiət elmlərindən onunla fərqlənirlər ki, burada sənəd kütləsinin və axının nəzərəçarpacaq hissəsini spesifik sənəd növləri-ən müxtəlif xəritələr, atlaslar, kadastrlar, sxem və diaqram şəklində olan sənədlər təşkil edirlər. Belə sənəd növləri kitabxananın, elmi informasiya şöbəsini katalaq-kartoteka sistemində, soraq-axtarış aparatında xüsusi olaraq əks etdirilir və bununla da həmin sənədlərin istifadəsi üçün daha rahat geniş imkanlar yaranır. 126 Ə DƏB YYAT 1. Əliyev.Z.H. Azərbaycan biblioqrafiyasının tarixi: Dərslik.- Bakı:BDU, 2007.-185 s 2. Большой А.А., Захаров А.Г., Каленов Н.Е. Информационно- библиотечные потребности ученых Академии наук СССР.-Науч.и техн . Б-ки СССР, 1982, № 4, с. 9-15. 3. Закутина Г.П., Пряникова В.К. Характеристика и анализ потока первичных документов: Метод. Пособие. М., 1979.88 с A.M.MAMEДOВ НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ БИБЛИОГРАФИЧЕСКОГО ОБЕСПЕЧЕНИЯ КОМПЛЕКСА НАУК О ЗЕМЛЕ В АЗЕРБАЙДЖАНЕ РЕЗЮМЕ В статье вкратце рассмотрены предпосылки развития комплек- са наук о Земле в Азербайджане, вследствие чего возникла необхо- димость в первично–документального и библиографического обес- печения. Особенное внимание уделено некоторым аспектам этого развития в примере академической науки. A.M.MAMMADOV THE SOME SSUES OF B BL OGRAPH C PROV S ON OF THE COMPLEX OF EARTH SC ENCES N AZERBA JAN SUMMARY Given article describes basic conditions of development of the complex of Earth sciences in Azerbaijan as a result of was raised necessity of the documental and bibliographic provision of these sconces. The special attention was paid to some aspects of this development on the simple of institutions of Academy of Sconces . Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|