q rar il , ind n l ç km z bir nigar il . O yer çatdı ki, bu i axırda, Bir
öküz döndü buzov naxırda. Qaldırıb, endirib h r s h r-ax am, Buzovu b sl rdi o
büt gül ndam. Heç incim zdi d bu yükd n af t, Çünki v rdi in etmi di ad t.
Boynunda öküzün öküz qüvv ti, Artdı, skilm di o qız qüvv ti. AHA QONAQLIQ
HAQQINDA K N Z N S H NG L SÖHB T O qıy ac baxı lı, q lbi sınıq qız, Bir
gün
oturmu du s rh ngl yalqız. Gövh ri b rq vuran qulaqlarından, Dörd gövh r
çıxardı o m lak can. Dedi: - S n bu n qdi apar sat d rhal, Sonra... n g r ks
get, bazardan al: amdan, no ul, buxur, rab v gülab, Quzu, mlik ti... h r
nem ti tap. Huril r ba ı t k mey m clisi qur, Kababla, gülabla, buxurla doldur!
ah bizim yerl r ova çıxark n, Z f r t k l ç km üz ngisind n. Çıxart ür yini,
aya ına at, Yapı cilovundan, qoy toxdasın at. ahın ip k kimi t bi ti var, Naz
ç k n, azad bir xilq ti var. Minn t ç kdiyini yaxından görs , T rif g tir c k
hökmdar biz . Ulduza taxt olan bu yerd ksiz, Ona bal yedir r, süd ver rik
biz. nan ki, ba tutsa bu i , bu sövda, Ucalar ba ımız ahın yanında. S rh ng
gövh rl ri qaytardı geri: "M n Tanrım verib min-min gövh ri!" Getdi... götürdü
d öz yatırından Qonaqlıq bahası neç dürr, m rcan. Budur, aha layiq ali
yem kl r: X
m, mlik ti, bildirçin, n l r... B zmi qoy b z sin gülabla rab,
Reyhan rb til neç növ kabab. T darük i ini görüb d s rh ng, Gözl di: ah
ova haçan g l c k? S RH NG N B HRAM-GURU QONAQ APARMASI Enib ah
taxtından hara
yön ldi? O, bir gün s hraya, ikara g ldi. Lakin ov etm mi çöll r övladı, Ov
onun özünü nec ovladı! S rh ngin c lallı m nz r gahı Yanından keç rk n zövq
aldı ahı. Mat qaldı: - N göz l ovlaqdır! - dey , S bz s bz y b nd, kölg
kölg y . Sordu: - M n oya am, yoxsa yuxuda? Kimindir bu yerl r? Kimdi k ndxuda?
Yan-yana yol ged n müq rr b s rh ng, Yer öpdü, bu sözü ahdan e itc k. Xeyir-dua
qıldı: - B nd l rin Mehriban hriyar! Borcluyam s n . Özün ba ı ladın m n bu
k ndi, S xav t n hrind n dü n q tr di. Seçs ah bu yeri q rargah üçün, Xar
olan qulunu ucaldar bugün. ah özün m xsus adiliyil , A günü b x ed n
adilliyil Ba ını qaldırsa dar qapımızdan, Bizim d ba ımız ucalar lan. Aya ba
ucaldan o imar ti Biz b x el yib ah inay ti. trafı ba -ba at, sulu,
m hsullu, C nn t- agirdidir, xüld onun qulu. ah bir bad içs bu evd g r,
En r, aya ını ulduzlar öp r. Tozun mi g s p r bu q sr d rhal, Öküzmü süd ver r,
milç yim d bal. ah gördü ondakı s mimiyy ti, Bildi ki, s rh ngin ülvidir hdi.
Dedi: - T darük gör, m clisi b z , M n ovdan qayıdım ba ç k k siz . S rh ng
sildi pası can aynasından, Getdi ki, yaratsın s liq , sahman. X lil r b z di
m nz r gahı, Bir behi t döndü ç m ni, arxı. El ki, ah n ah ovdan qayıtdı,
T rlan bayra ını Aya ucaltdı, Göz l x lil ri, z rif f r l ri, Çini ip kl ri,
Rumi m xm ri. Növ-növ z rxaranı bası6 ba rına, S rh ng atdı ahın ayaqlarına.
Xuraman yeri li x tl k h ri Ayaqlayıb keçdi dürrü, gövh ri. ah altmı pill li
eyvana qalxdı, Ta ı göy ta ı t k n uca ta dı. Sanki göy qalxan bir qızılqu du,
Hüsnü Xav rn qd n t rh olunmu du. Düzdü ev sahibi süfr y n l r, Gülab, buxur,
rab, növ-növ yem kl r, Dadlı nem tl rd n nu el di ah, Ba ladı mey b zmi,
ba qa bir d sgah. Meyd n nu el di iki-üç q d h, ahın gül alnına t r qondu, ya
eh?! Ey uca saraylı s rh ngim, sa ol, S nin yurdun göz l, s rv tin d bol!
Lakin anlat görüm, gün
baxan, Göyl r d , ba ına k m ndl qalxan Altmı
pill k nli bu da q srin S n nec qalxırsan altmı sinnind ? Ev sahibi dedi: -
Sa olsun s rv r, Bad n kövs r olsun, saqin huril r. Ki iy m, m nimçün zor deyil
bu i , H l ki, yoxu da can töy üm mi . Heyr tli budur ki, Ay üzlü bir qız, Bu
kö k öküzü qaldırır yalqız. ahın x zi kimi, sincabı kimi, Z rifdi, inc di o
ah h bibi. Da boyda öküzü alıb çiynin , l f verm k ça ı qaldırır göy . Öküz
d n öküz, zorbalıqda fil! Özünü ç km y heç qabil deyil. B lk p hl van da heç
kara g lm z, Onu öz yerind n qaldıra bilm z. Ancaq asanlıqla qaldırır o qız
Altmı pill bürc öküzü yalqız. Maraqlı m tl bd n olunca agah, Barma ı ucunu
di l y r k ah Dü ündü: "B lk d bir sehrdir bu, A ıl f hm etm yir do rulu unu.
Dey s n bu i d cadu var az-çox, Gözüml görm s m, inanmaram, yox!` ah ev
sahibin d rhal buyurdu: - Sübut et sözünün do rulu unu. S rh ng evd n çıxıb
qol-qanad açdı, Öküz qaldırana ird n danı dı. Bilirdi i ini o gümü b d n,
Ç kmi di n q ni lap vv lc d n. ynind zin ti, çini ziv ri, Nec d xumardı
ux n rgizl ri. Mü günü saçmı dı Ay t qvimin , Cadu öyr tmi di q mz l rin .
Sürm li gözl ri adam aldadan, Üzünün p rd si nazdan, h yadan. S rvin vermi di
r van r ngi, Lal si ucaboy xeyzuran t ki. Da -qa içind ydi qolu-qanadı, Ayına
Ülk rd n ç l ng ba ladı. Bir yetim dürr il yaqut dürcünü A iq alması t k t n
yarı böldü. nb r saçlarını tökdü çiynin , Çatdı z r h lq l r qulaq dibin .
Z nci zülfü il hind r ngli xalı Vuru ur, ahiddir üzünün alı. Yüz fil
sümüyünd n taxt quran ah da Taxtından l ç k r ona baxanda. qiq doda ında qara
xal... guya Z nci öz möhrünü vurmu xurmaya. Saçında parlayan dürl r görürük, -
Ayın trafında ulduzdan örtük. Ç kib qulaqları gövh ri dara, Sev nl r izl sin
qarabaqara. Kafur r ngli niqab Ay üzüyl t n, - Sanki qızıl gülü örtüb yas m n.
El ki, özün ondördgünlük Ay Yeddi b z k verib aldı yeddi pay. Öküz baxdı;
gördü Ayın b drini, Ay Öküz bürcünd tapar q drini. Götürdü öküzü o canı yanmı ,
Öküzün n boyda gövh ri varmı . Qalxıb pill -pill yana dı dama, Çatdı t xt
önünd duran B hrama. Öküz qız çiynind , ayaq üstünd ! Yerind n sıçradı arslan
gör nd . - Bu nec srardır? - Heyran qaldı ah, Heyhat, qazancından olmadı
agah. Qoydu Ay öküzü boynundan yer , ir qa -göz il etdi i ar . - M n s nin
qar ına öz qüvv timl Pe k g tirmi m, dü ün, fikr el : Taparsanmı birc ki i
o lunu, Eyvandan a a ı endirsin bunu? ah dedi: - Bu hün r s ninki deyil,
Aldı ın t limin b hr sidir, bil! Uzun ill r boyu yava -yava s n Buna idman kimi
ad t etmis n. Bu f nd u urunu indi haqq-nahaq, S n öz aya ına yazarsan ancaq.
aha t zim etdi o gümü b d n, Xeyir-dua verdi candan, ür kd n. - Q rib deyilmi,
- soru du n- n, - Öküzü t liml qaldırıram m n. Amma s n xurda bir guru
vuranda, T lim adı ç kmir heç k s heç yanda. Bilikd n, elmd n b hr li B hram
D hrin yegan si, o müdrikk lam: - Ey c nn t hurisi, - dedi, - ey hün r! S nd n
uzaq olsun b dgöz, b dn z r. Tatar bütl rinin qibt si nigar, p k t bi tin,
göz l üzün var. S nin bu hün rin, ey hüsnü çıraq, T liml , v rdi l düz lib
ancaq. ndi fil dönmü bu öküzl s n Süd m r vaxtından qalxıb-enmis n. Söyü ü
tanıtdı türk göz lini, ah bir hindli kimi atdı lini. Qızın niqabını üzünd n
açdı, Aya göz ya ından mirvari saçdı. Üzr ist di, basdı ba rına bird n, Gül d
gülab s pdi n rgizl rind n. Atdı bir k nara h r d rdi, q mi, Tutdu p ri üzlü o
ux h md mi. Bu ev zindan olub, bilir m, s n , Dolanım ba ına, h r qadan m n !
Az ınlıq etmi m, i keçib i d n, S n öz yerind s n, oda dü n m n. Qapılar
qapandı, ç kildi p rd , B hram Fitn sini oturtdu önd . Açdı qönç sini Ay üzlü