Microsoft Word yeni heydercav doc
Yüklə 0,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
45 çoxları kimi gözdən pərdə asmaq, yalnız faktı təsdiq etmək xatirinə həyata keçirməmiş, doğrudan da, ictimai-siyasi istedadının bütün potensialını sərf etməklə, sevə-sevə gör- müş və nəticədə həm özünə, həm də Cavidə layiq gözəl abidələr qoyub getmişdir. Bu abidələrdən biri də uzun illərdən bəri üzərində iş ge- dən, ancaq Cavid məqbərəsindən yalnız 6 il sonra, yenə də dahi şairin anadan olmasının ildönümündə, daha doğrusu, 120 illik yubileyində ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən açılan Hüseyn Cavidin ev muzeyidir. Hüseyn Cavid öz ölməz əsərləri ilə adını tarixdə əbədi- ləşdirmiş sənətkarlardandır. Heydər Əliyev isə bu əbədiliyi tamamlayan, bütövləşdirən, bir daha nadanların hücumuna məruz qalmayacaq hala salan, ona layiq olduğu qiyməti verən və layiq olduğu abidələri ucaldan nadir dövlət rəh- bərlərindəndir. Dahi sənətkarlar çox vaxt dahi rəhbərlərin qayğısı nəticəsində öz layiqli qiymətini alır. Hüseyn Cavid irsinə, xüsusən də ev muzeyinin açılışına göstərdiyi müs- təsna qayğı və diqqəti Ulu Öndərin cismani yoxluğundan sonra riqqətlə xatırlayan Turan xanım Cavid 2003-cü ildə yazırdı: «Hüseyn Cavidin uzaq Sibirdən doğma Naxçıvana gətirilməsi o dövrdəki Sovetlər İttifaqında yeganə hal idi. 46 Onun da səbəbkarı daim xalqına, millətinə bağlı olan, ziyalılarına xüsusi məhəbbətlə yanaşan Heydər Əliyev oldu. Təbii ki, belə məsuliyyətli vəzifəni yerinə yetirmək biz fikirləşdiyimiz qədər də asan deyil. Buna mütləq ən yüksək səviyyəli rəhbərlərin razılığı lazım idi. Görünür, Heydər Əliyev belə bir çətin işin öhdəsindən gələcəyinə inanırdı. Ona görə də işini planlı şəkildə həyata keçirmişdi. Hələ o vaxt Cavidsevərlər dahi şairin gec də olsa vətənə gətirilməsi kimi böyük cəsarət tələb edən işin öhdəsindən gəldiyinə görə ona minnətdarlıq etdilər. Bu, həqiqətən, müqayisəsi, bənzəri olmayan, xalq qarşısında misilsiz bir xidmət kimi həmişə yüksək qiymətləndiriləcək.» Doğrudan da, Heydər Əliyevin təkcə Hüseyn Cavidi cismən Vətənə qaytarması onun cavidşünaslıq qarşısında müstəsna xidmətlərindən biri kimi qiymətləndirilə bilər. Ancaq Ulu Öndər fraqmentarlığı, yarımçıqlığı sevmirdi və başladığı bir işi kompleks şəkildə yüksək səviyyədə həyata keçirməyincə, necə deyərlər, rahatlıq tapmır, ürəyi soyu- murdu. Ona görə də, 1981-ci ildə əsasını qoyduğu möhtə- şəm işləri Ümummilli Lider ikinci dəfə Respublika haki- miyyətinə gəldikdən sonra qətiyyətlə davam etdirdi və Hü- seyn Cavidə layiq bir şəkildə sona yetirdi. Turan xanım minnətdarlığına davam edərək yazırdı: 47 «Onu da xatırlayırıq ki, bunu eşidən digər millətlər də repressiya qurbanları olan böyük şəxsiyyətlərinin, yaxınla- rının cənazəsini öz diyarlarına gətirmək istədilər. Lakin qürbətdən doğma elinə qayıdan, doğma torpağa qovuşan təkcə Hüseyn Cavid oldu.» Əlbəttə, bu, hər oğulun işi deyildi və bu əzəmətli planı həyata keçirmək üçün Heydər Əliyev dühası, Heydər Əli- yev müdrikliyi, Heydər Əliyev nüfuzu və qətiyyəti, impe- riyanın ən yüksək dairələrində layiq olduğu böyük hörməti lazım idi. Bu baxımdan Heydər Əliyev o zamankı müttəfiq respublika rəhbərlərindən qat-qat yüksəkdə dururdu. Turan xanım da məhz bunu nəzərdə tutaraq deyirdi: «Bu işin çətinliyini göstərmək üçün bir məsələni də qeyd etmək istəyirəm. Əgər bu köçürülmə indi olsaydı, bir o qədər təəccüblənməzdik. Çünki artıq müstəqil respubli- kayıq, istədiyimizi edə bilərik. Amma o dövrün şəraitini, kimlərin təsiri və rəhbərliyi altında yaşadığımızı bir daha yada salsaq, onda görərik ki, belə mümkünsüz görünən işi reallaşdırmaq üçün hətta razılıq almağın özü bir məharət tələb edirdi. Görünür, qarşısındakının dili ilə danışmağın özü bir siyasət imiş. Onda bir daha hiss etdik ki, Heydər Əliyev dediyi sözün üstündə axıra qədər dayanan qətiyyət- li bir şəxsiyyətdir.» 48 Ulu Öndərin cavidşünaslıq sahəsində on dörd il sonra gördüyü möhtəşəm işlərə də yüksək qiymət verən Turan Cavid istər məqbərənin, istərsə də ev muzeyinin Heydər Əliyev və Hüseyn Cavid dühalarının qovuşuğunda təqdim etməklə öz səmimi duyğularını ifadə etmiş olur: «1996-cı ildə Cavidin məzarı üzərində ucaldılmış məq- bərənin açılışında dediyi sözlər bu gün də qulaqlarımda səslənir. Hamıdan çox o, sevinirdi. Dedi ki, mən bu gün arzuma çatmışam. Dahi rəhbərin Cavid irsinə məhəbbəti bununla bitmədi. Sonra Hüseyn Cavidin Ev Muzeyinin onun adına layiq təşkil edilməsində misilsiz xidmətləri ol- du. Ev Muzeyi də əslində hələ o vaxt, yəni 1982-ci ildə açılmalı idi. Lakin ondan sonra bu məsələ ilə maraqlanan olmadı. Hər yerə müraciət etdim, lazımi təşkilatlara mək- tub yazıb, teleqramlar vurdum, heç bir nəticə vermədi. Hüseyn Cavidin Ev Muzeyi yalnız o (Heydər Əliyev – G.B.) yenidən Azərbaycana rəhbərliyə qayıtdıqdan sonra reallaşdı. 1995-ci ildə müşavirə çağırdı. Məqbərənin layı- həsinin nümunələrinə baxıldı. Daha sonra muzeyin təşkili ilə maraqlanaraq dedi ki, adətən dahilərin muzeyləri onla- rın yaşadıqları evlərdə, mənzillərdə olur. Nə üçün indiyə qədər bu işi həll etməmisiniz. Beləcə, düz 14 ildən sonra Yüklə 0,67 Mb. Dostları ilə paylaş:
|