Milli Kitabxana
226
ağırlaşırdı. Çünki pişiyin iştahası hər gün artır, siçanların tapıb
gətirdikləri şeylərin demək olar ki, hamısını tələb edirdi.
—Əlinizə düşən ən ləzzətli şeyləri mənə gətirə bilər-
siniz, sizə qətiyyən acığım tutmaz, — deyə Pişik onlara
mehribanlıq göstərirdi. İlk vaxtlar bu mehribanlıq siçanların
ürəyindən idi. Onlar belə bir padşahları olduğu üçün hətta
günlərlə ac qalmağı özlərinə şərəf hesab edirdilər. Amma şərəf
öz yerində, yeməsən ölə bilərsən, axı! Siçanlar həqiqəti başa
düşəndə artıq çox gec idi. Demək olar ki, hər gün kolların
dibindən 3-4 siçan ölüsü tapılırdı. Pişik həmin siçan ölülərini
görüb deyirdi:
—Padşahın yolunda ölümə gedən siçanlar da bizim
üçün əzizdir. Bu siçanların ətini yeməliyik ki, onların da ruhu
şad olsun. Bu sözləri deyib özü işə girişirdi. Siçanlar gözlərini
açana qədər Pişik onları yeyib qurtarırdı.
Günlərin bir günü siçanların ən axmağı dedi:
—Deyəsən bu Pişik bizim axırımıza çıxacaq axı.
Ağıllı siçanlar o saat axmaq yoldaşlarını başa saldılar
ki, boş-boş danışmasın. Belə danışdığı üçün onu hamı sarsaq
adlandırırdı.
—Yox, axı, — deyə həmin o sarsaq siçan davam etdi.
—Necə edək ki, bu Pişikdən canımız qurtarsın.
Yaxşı deyiblər ki, dəlidən doğru xəbər. Siçanlar elə bil
indicə ayıldılar və başa düşdülər ki, Pişik həqiqətən onların
axırına çıxacaq.
Pişik gələndə hamıdan zirək tərpənən, padşahın
ayaqlarını çiynində gətirən həmin o siçanlar indi deşiklərindən
çölə çıxmayıb əhvalatın axırını gözləyirdilər. Dünyanın işini nə
bilmək olardı. Siçanlar sözü bir yerə qoyub yuvalarından çölə
çıxmadılar. Pişik əvvəlki kimi yuxudan durub gərnəşdi,
bığlarını yağlayıb iştahla dedi:
—Acımışam mənə yağlı kökə gətirin!
Amma nə qədər gözlədisə ona yağlı kökə gətirən
olmadı.
Milli Kitabxana
227
—Bura baxın, siz deyəsən kar olmusunuz, eşitmirsiniz,
yağlı kökə istəyirəm?
Siçanlar balaca yuvalarından balaca burunlarını çıxarıb
diqqətlə baxırdılar. Onlar Pişiyin çıxıb getməsini istəyirdilər.
Amma hələ Pişik işin nə yerdə olduğunu başa düşmürdü.
Bayaqkı axmaq siçan balaca burnunu bir az da çölə
çıxardıb dedi:
—Biz daha sənin padşahlığını istəmirik, çıx get!
Bu zaman yüzlərlə yuvadan eyni vaxtda hər siçan iki
dəfə "ah" və üç dəfə "uyy" edib işin axırını gözlədi. Pişik işi
belə görüb yuvalara hücum çəkdi. Amma siçanlar o saat geri
çəkildilər. Pişiyin pəncəsi onlara çatmadı.
Axşamüstü Pişik o qədər acıdı ki, haldan düşdü.
Bayaqkı sarsaq siçana dedi:
—Bura bax, dost, bunların içində yenə sən yaxşısan, çıx
çölə səni yeyim. Onsuz da siçanlar arasında elə bir hörmətin
yoxdu. Daha yaşamağının da bir mənası qalmayıb.
—Mənasız yaşayan sənin kimi olar. Biz qazanırıq sən
ötürürsən içəri.
Bundan sonra daha siçanlarla danışmağına dəyməzdi.
Beləcə Pişik çıxıb getdi və siçanlarla ömürlük düşmən oldu.
İndi pişiklər harda siçan görsələr babaları Pişik padşahın
intiqamını almaq üçün onların üstünə atılırlar.
Milli Kitabxana
228
PUL ŞƏHƏRİNİN ƏHVALATLARI
iri var idi, biri yox idi, bir pul şəhəri var idi. Həmin
bu pul şəhərində Şahı şahlıq edirdi. Günlərin bir
günü bu Şahı fikirləşdi ki, bir halda ki, mən şaham,
onda gərək ləqəbim də olsun. Yoxsa ləqəbsiz də şah
olar? Axırda belə qərara gəldi ki, özünə Abbası ləqəbi
götürsün. Doğrudur, tarixdə onun adına və ləqəbinə uyğun bir
şah da yaşamışdı: Şah Abbas. Amma diqqətlə fikir versəydiniz
bu şahın həm adının, həm də ləqəbinin axırına bir "ı" hərfı
artırılmışdı ki, bunun da mən bilən çox böyük mənası vardı.
Əvvəla Şahı Abbası pul şəhərinin şahı idi. İkincisinə qalanda
onun fıkrincə o, Şah Abbasdan çox-çox ədalətli idi. Elə
bugünkü nağılımız Şahı Abbasının ədalətli işləri haqqındadı.
Elə ki, şahlıq tacını başına qoydu, əvvəl belə bir ədalətli
qərar çıxardı. Bütün Şahılar, üçqəpikliklər, ikiqəpikliklər və
birqəpikliklər saraya işləməyə dəvət olunur. Çünki Şahı
Abbasının fıkrincə bu pullar onun nəslindən idi və şah gərək öz
nəslinin qədrini biləydi. Şahın dəvət etdiyi adamlar saraya
toplaşandan sonra qohum əqrəbaları şahın ləqəbindən narazılıq
etməyə başladılar. Necə ola bilərdi ki, bu qədər qohum
əqrəbası olan bir şah özünə Abbası ləqəbi götürsün. Axı sarı
rəngli pullardan birini ləqəb götürmək olardı. Məsələn,
Üçqəpiklik. Nəyi pis idi hə? Yox, bu şah deyəsən ağlını
itirmişdi. Abbası nə pul idi ki, onu da özünə ləqəb götürsün.
Axırda qohumlar arasında dedi-qodu o qədər genişləndi ki,
gedib şahın qulağına çatdı. Şah qohum-əqrəbalarını başına
yığıb dedi:
—Bilin və agah olun. Mənim sizdən başqa qohumum
yoxdur. Abbası ləqəbini isə ona görə götürmüşəm ki, qeyri
ölkələrin şahları məni qohumbazlıqda təqsirləndirməsinlər. İndi
isə mənim əmrimə qulaq asın. Ölkədəki bütün pullar siyahıya
Milli Kitabxana
229
alınmalıdır. Kim nə işlə məşğuldur. Kimin əlindən nə gəlir və
s. Axı bizim şahımızın özü bir iş görməlidir ya yox? Kənardan
baxan elə bilər ki, əlimizdən padşahlıq-zad gəlmir.
Qohumlar özlərinin işgüzarlığını bir-birinə sübut etmək
üçün əl-ayağa düşdülər. Əvvəl bazarı nəzərdən keçirməyə
başladılar.
Ay aman, bazarda nə dəhşətli işlər baş verirmiş. Əgər
şahın adamları vaxtında bu işlərdən xəbər tutmasaydılar
görəsən nə olardı. Əvvəl qapının ağzında cındır geyimli bir
adamla qarşılaşdılar:
—Ey, adın nədir?
—Qızıl, — deyə həmin cındır geyimli adam dilləndi.
—Qızıl? — deyə birqəpiklik mümkün qədər özünü
dartdı ki, onun daha qiymətli olduğunu başa düşsünlər. —
Yaxşı, ey qızıl, de görək nə işlə məşğul olursan.
—Mən torpaq adamıyam. Əkirəm, biçirəm, gətirib
bazarda satıram.
—De görək buğdanın pudunu neçəyə verirsən?
— Kilosu bir şahıdı. Çox götürsən, tonunu bir qızıla
verə bilərəm.
—Axmaq qoca, — deyə birqəpiklik necə hirsləndisə üç
dəfə fırlandı. — Bu necə bazardı belə?! Deməli kilosunu bir
şahıya, tonunu bir qızıla? Nə danışdığını bilirsən? Bəs sən başa
düşmürsən ki, əksinə danışmalısan. Məsələn belə: kilosu bir
qızıl, tonu bir şahı. Şahı qızıldan bahadı axı. Cındır geyimli
kişi birqəpikliyin sözünü ağzında qoydu.
—Oğul, sən hələ cavansan, ona görə də pulları yaxşı
tanımırsan. Şahı nədi ki, qızıldan qiymətli ola. Ağzında qızıl
deyirsən.
—Gör bir nələr eşidirəm? — deyə üçqəpiklik qıyya
çəkdi. — Necə yəni qızıl şahıdan bahadı?! Məgər sizə xəbər
verməyiblər ki, Şahı ölkənin padşahıdı. Sən, cındırından cin
ürkən qoca, Şahdan qiymətlisən?
Dostları ilə paylaş: |