Milli Kitabxana
219
—Yaxşısı budur ki, təzə tacı hər zərgər öz bildiyi kimi
bəzəsin. — dedi. — Onda o həm gözəl olar, həm də başıma
ağıllı fikirlər gətirər.
Zərgərlər işə başladı, nə başladı. Sən demə padşahın
sarayına yeddi min yeddi yüz yetmiş yeddi zərgər gəlibmiş.
Onların hamısı tacı bəzəməklə məşğul oldu. Bax buna
deyərəm tac! Doğrudur o adi taclardan on dəfə böyük idi. Sizə
zarafat gəlməsin yeddi min yeddi yüz yetmiş yeddi zərgər ona
yeddi min yeddi yüz yetmiş yeddi naxış vurub, yeddi min
yeddi yüz yetmiş yeddi qiymətli daş asmışdı. Tac təxminən
pendir çəlləyi boyda olardı. Onun üstündə müxtəlif qiymətli
daşlar parıldayırdı. Hətta bu qəşəng tacın üstündə çay
daşlarından tutmuş mərmərə qədər hər şey var idi. Hansı zərgər
isə onun üstünə iki qılınc, bir qalxan və iyirmi pudluq bir
dəyirman daşı da bağlamışdı. Tac hazır olandan sonra padşah
saraya gəlib əmr etdi ki, böyük bir məclis düzəlsin. Yemək-
içmək, başlandı, nə başlandı. Çalğıçılar istedadlarını
göstərdilər. Zurnaçı ordunu elə şişirtmişdi ki, elə bil hər
ordunda bir qarpız gizlətmişdi. Bəs, necə, belə bir məclisdə də
çalmayıb daha harada çalacaqdı?! Sonra tacqoyma mərasimi
başlandı. Əvvəlcə iki pəhləvan tacı gətirməyə getdi. Sonra
deyəsən onların gücü çatmadığı üçün daha iki pəhləvan da
onların köməyinə yetişdi. Padşah sevindiyindən bilmirdi ki,
neyləsin. Hələ ömründə heç bir padşah bu ağırlığında tac
qoymamışdı. Belə gündə də sevinməyib nə vaxt sevinməliydi?
Pəhləvanlar bu nəhəng tacı padşahın başına qoyub aralandılar.
Padşah boğuq bir səs çıxartdı. Əvvəlcə camaata elə gəldi ki, bu
səs quyunun dibindən gəlir. Sonra gördülər xeyr bu pələng
bağırtısına oxşayan səs padşahın ağzından çıxır. Adamlar lap
sevindilər. Həmişə olduğu kimi zirək adamlar yenə də özlərini
hamıdan çox bilən kimi göstərib dedilər:
—Tac dünyanın bütün ağlını bizim padşahın başına
yığır.
Milli Kitabxana
220
Camaat sevinclə yemək-içməyə başladı. Zurnaçı ordunu
daha bərk doldurub necə üfürdüsə padşahın pələng bağırtısına
oxşayan səsi o saat eşidilməz oldu.
Camaat yeyib-içməkdən ayılandan sonra baxıb
gördülər ki, padşah tacın ağırlığına davam gətirməyib çoxdan
ölüb. Kimsə dilləndi:
—Heyf, əcəl imkan versəydi şahımız dünyanın ən ağıllı
əmrlərini verəcəkdi. Onda əlbəttə yaşamağına dəyərdi.
Milli Kitabxana
221
DÜNYANI ÖZÜ İLƏ APARMAQ
İSTƏYƏN BƏŞİR
nsafla desək, Bəşirin bu işdə qətiyyən təqsiri
yox, idi. Axı bu adam neyləsin ki artıq qocalmış-
dı və yəqin ki, bir neçə aydan sonra daha
dünyadan köçməli idi. — Hara köçməliyəm? —
deyə özündən soruşurdu.
Hə, yadıma düşdü... Yadına düşməyinə düşürdü, amma
Bəşir hara köçəcəyini qətiyyən dilinə gətirmirdi. Bunun elə bir
mənası da yox idi. Axı hamı bilir ki, insan öləndən sonra hara
köçür.
Bəşir tədbirli adam idi. Bu qədər var-dövlətini qoyub
hara köçürdü? Heç olmazsa qızıl küpəsini özüylə apara bilsəydi
qətiyyən dərdi olmazdı. Bir dəfə o qəbiristanlığa gəlib özünə
qəbir qazdırdı. Əvvəl xahiş elədi ki, qəbiri elə ev boyda
qazsınlar. Amma qəbirqazanların gözləri heyrətdən elə böyüdü
ki, yazıq Bəşir dediyinə peşman oldu. Axı bu qəbirqazanlar
hardan biləydi ki, Bəşir evini qəbirə daşıyıb özü ilə o dünyaya
aparmaq istəyir. Bir düşünün. Axı yazıq Bəşir paltarlarını,
qızıl-gümüşünü bu dünyada qoyub hara gedə bilərdi? Heç bu
paltarlarını çoxunu bircə dəfə də geyinməmişdi. Eləcə bayram
günlərində onları çıxarıb bir-iki dəfə sığallamış, sonra güzgüyə
baxıb göz vurmuşdu. Bu o demək idi ki, öz aramızdı, heç kəsin
belə qəşəng paltarları yoxdu. Sonra həmin paltarları büküb
sandığın lap altında gizlətmişdi ki, ələ-zada keçməsin. Hələ bir
dəfə də işlətdiyi maqnitofonu, televizoru, tozsoranı,
paltaryuyanı, qatı açılmamış xalçaları, ömründə içində
yatmadığı yorğan-döşəkləri demirəm. Bəs bu necə ədalətsizlik
idi? Bəşir indi başa düşdü ki, qəbirqazanlar dünyanın ən
ədalətsiz adamları imiş. Axı bu qəbiri bir az iri qazmaq nə çətin
işdir ki, Bəşiri belə zülmə salırlar.
Çox fıkirləşəndən sonra Bəşir belə qərara gəldi ki,
əvvəlcə qızıl küpəsini aparıb qəbirdə gizlətsin. Bu elə sən
Milli Kitabxana
222
deyən çətin iş deyil. Gecə əl-ayaq çəkiləndə Bəşir əyilə-əyilə,
bütün dünyadan gizlənə-gizlənə qəbiristanlığa gəldi. Təzəcə
qazılmış qəşəng qəbirin qırağına qalanmış nəm torpağın
yanında çömbəlib saqqalını qaşıdı. Sonra ətrafda kimsənin
olmadığını görüb qəbrin içinə düşdü.
Qoltuğunun altında gizlətdiyi bellə qəbirin içində balaca
bir quyu qazdı.
—Bu da sənin qəbrin, — deyə qızıl küpəsinə göz vurdu
—bu gündən sən də öldün. İkimiz də birlikdə gedirik o
dünyaya. Bəşir küpəni basdırandan sonra gəldiyi kimi də əyilə-
əyilə, bütün dünyadan gizlənə-gizlənə geri qayıtdı.
—İndi qaldı bunlar, — deyə o ev əşyalarına baxıb
dərindən bir ah çəkdi. O necə yanıqlı ah çəkdisə ağzından iki
qığılcım çıxdı və döşəkağına düşüb yandırdı. Bəşir yanğın
düşməsin deyə tez su gətirib döşəkağını söndürdü.
—Bu dünya niyə belə ədalətsiz qurulub? — deyə o
dərin fikrə getdi. Necə dərin fikrə getdisə birdən qonşu Sənəm
arvad və onun üç nəvəsi gəlib durdu Bəşirin qabağında.
—Məndən nə istəyirsiniz? — deyə Bəşir bağırdı. —
Yox, sizə bağışlamağa heç nəyim yoxdur. Çıxın gedin.
Sonra inildəməyə başladı.
—Sənəm arvad, yalvarıram sənə, mən öləndən sonra
paltarlarıma heç kəs toxunmasın. Uşaqlara tapşır ki,
maqnitafonu qurdalamasınlar. Özün bilirsən ki, bir ətək pul
vermişəm. Kasıb adamam. Televizor, tozsoran, paltaryuyan hər
saat alınmır. Üstünə bir şey atın ki, paslanmasın.
—Arxayın ol, Bəşir qardaş. Lap arxayınca ölə bilərsən.
Ancaq Sənəm arvad gedəndən sonra Bəşir lap dərin fikrə getdi.
Arvadın səsinin ahəngi Bəşirin qətiyyən xoşuna gəlmədi. Necə
yəni "arxayın ol, Bəşir qardaş". Yəni, Bəşir qardaş, lap arxayın
öl! Sən öləndən sonra bütün var—yoxunu götürüb
özümüzünkü edəcəyik.
Buna Bəşir deyərəm. Elə həmin dəqiqədən işə başladı.
Dostları ilə paylaş: |