Microsoft Word ?Ziz? C?F?Rzad?docx
Yüklə 3,13 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xeyirxahın Seyid Əzim Seyid Məhəmməd oğlu
__________________Milli Kitabxana_________________ 139
qulluqçudur. Bundan artıq hələ ki, bir şey bilmirəm. Onu bilirəm ki, sağ- salamatdır. Alışın isə bu məsələdən xəbəri yoxdur. Əvəzsiz qardaşım, əgər o zaman sirrindən agah olsaydım, bəlkə də, əlini əlinə verib sizi bir diyara yollardıq. Şirvan bayatılarında deyildiyi kimi:
Kürdən də kür desinlər, Əlini əlimə versinlər Şirvandan sür desinlər. Şirvandan sürülərdiniz; amma heç olmazsa bərabər olardınız. Nə o, nə də sən əbədilik bir alov-atəş içində yanmazdınız. İndi məktubunu alan kimi sənə cavab yazdım ki, biləsən... Sənə ümid vermək istəmirəm. Boş ümid kişiyə yaraşmaz, amma əgər mümkün olsa, xəbərləşərəm, ayrı bir qəzavü qədər üz verməyibsə, bəlkə, vallah nə bilim, onu oradan uzaqlaşdırıb başqa bir yerə göndərmək və sənə xəbər vermək mümkün oldu. Əgər taleyinizdə varsa, ya nəsib, ya qismət, bəlkə də bir zaman gorüşə bildiniz. Onda yazaram hardadı və gedib götürüb öz yurd-yuvama apararsan. Amma bu hələ ki, ümidsiz fəqərədi. Gör bir aradan neçə illər keçib, daha nə qəzalar baş verib, nə bilim. Amma bir şey eləmək mümkün olsa, inan ki, əiimizdən gələni elərik. Kağızım cənab Mahmudağa ilə bahəm oxuduq, gözləri yaşardı, "Əhməd ağanın ərvahı haqqı, əgər biileydim, yüz Alış, min qapaqlı olsaydı, genə də Məcnunla Leylanın bir-birindən ayrı düşməsinə riza verməzdim" - dedi və dərhal Əlyar bəyə məktub yazıb yolladı. Hər halda sən namümkün ümidlərə düşmədən, mənim ikinci məktubumu gözlə. Mümkün eləyə bilsəm yolum Bicov və Qəşətə düşən kimi, səmtimi Ərəbçəltikçiyə salıb, Sona ilə görüşməyə, qəziyyədən onu hali eləməyə çalışacağam. Görək nə olar. Mənim kiranbəha dostum, kaş sirrini o zaman bilmiş olaydım... Əgər sən Sonanın bizdəki son gününü görmüş olsaydın... Onun cəllad əlindən çıxmış zavallı görkəmini görsəydin, mən onun o halını heç bir vaxt unuda bilmərəm. Elə bil Şirvan rəqqasələrinin bəzəyi Sona deyildi... Düzdür, indi də Mahmud ağa məclislərində çəngi dəstəsi var, Nisə böyüyüb, Sonanı əvəz eləməyə çalışır, amma heç kəs onun yerini verə bilməz. O bir ustad idi, o bir xəyal kimi gözəl, əfsanə idi, bir pəri idi əvəzsiz. Qərəz kəlami-tuldan yorulmadın ümidindəyəm. Başım, bəlatı tüllablıq dövründə çəkibdir. Vətəndən gələn hər bir kağız bir tutiya kimi __________________Milli Kitabxana_________________ 140
gözlərimə ziya verərdi, istərdim tuğrayi-hümayun kimi təvil' olsun. O qərəzlə belə tul yazdım. Həsrətli gözlərindən öpürəm, qardaşım. Təvəqqə edirəm ki, cavab gecikdirməyəsən, vəssəlam.
fi 25 şəvval sənə... flan... Ağa məktuba cavab verəndən sonra mütləq Ərəbçəltikciyə getməyi, şəxsən Sonanı görməyi qərarlaşdırdı. O, Mahmud ağadan Əlyar bəyin üstünə kağız alıb getmək, Sonanın əhvalından xəbər tutub Tərlanın yanan ürəyinə bir parç su səpmək istəyirdi... ...Şair bazara girəndə Qapaqlı ilə Hacı Qədir dükanlarının qarşısındakı kiçik meydançada qələbəlik idi. Adamlar dairə vurub nəyə isə tamaşa edirdilər. Adamların nisbətən sakit dayanmasından anladı ki, meydandakı tamaşaçılar xoruz, qoç və ya bildirçin döyüşməsinə tamaşa eləyənlər deyil. O yaxınlaşıb dəstəyə qoşuldu. Tanıyanlardan bir neçəsi yol verdi, irəli boylandı. Meydanda iki dərviş durmuşdu. Hələ səs çıxarmırdılar. Ya çıxışlarının əvvəli idi, ya da özü fasiləyə gəlib çıxmışdı. Dərvişlərin geyimi bir-birinə çox bənzəsə də özlərində heç bir oxşarlıq yox idi. Sağdakı qoca nəzərə gələn, ucaboy, qədd-qamətli kişi başındakı şiş bərk, uzun ətəkli köhnə xirqə ilə daha da uca görünürdü. Əlində təbərzin və qolunda keşkül var idi. Onunla üzbəüz dayanmış xirqəsi ayaqlarına dolaşan dərviş cavan idi. Əlindəki təbərzini ucaya qaldırıb pəncələri üstünə qalxmış, müsahibinə cavab verməyə hazırlaşırdı. Əvvəlcə yaşlı dərviş oxumağa başladı. Şiələrin birinci İmamı Əlinin şənində oxunan qəsidə köhnə olsa da, dərvişin ləfzi gözəl, səsi yaxşı idi. Ürəkdən, eşqlə oxuyurdu. Arabir aram olanda, cavan dərviş babət səsilə ona cavab verir, qəsidəni kəsildiyi yerdən davam etdirirdi. Adamların cərgəsində durmuş bala dərviş isə kiçik kəşkülünü sədəqə və ianə toplamaq üçün hazır saxlamışdı; işarə, fürsət gözləyirdi. Füzuli qəsidəsində imamın təriflərindən əvvəl verilən dərin fəlsəfi parçalar şairi sevindirdisə, "Şahi-Mərdan", "Mürtəzanın lütfü qəhri" haqqındakı misraları dinlədikcə təəssüflənirdi. "Böyük Füzuli, Əlini az qala Allah mövqeyinə qaldıran bu misraları sənə yazdıran nə olub? Mənim kimi külfət dərdi, ruzi möhnətimi? Doğrudanmı sən özün də onu Süleyman, Adəm, İsmayıl, Davud, Loğman, Nuh və kainatın ən
__________________Milli Kitabxana_________________ 141
böyük möcüzələrindən yüksək və qüdrətli bilmisən? Buna inanmısan? Bir bax; gör, sənin sözünün qüdrətilə bədbəxt həmvətənlərin necə də baş və sinələrinə döyüb ağlayırlar? Bilərəkdənmi onları ağladırsan, ya həqiqi imanlamı yazmısan bu misraları? Qələminin gücünəmi ağlayırlar, sözünün təsirinəmi, ya imanınmı onları ağladır, ey böyük uslad? Bəs
"Könül, ta var əlində cami-mey təsbihə əl vurma! Namaz əhlinə uyma, onlar ilə durma, oturma!
mətləli qəzəlin hara, bu misralar, beytlər hara?" Dərviş oxuyurdu:
Yüz məsəqqət çəksə kami-dil tapar əncami-kar, Hər kimin aləmdə mövlası Şəhi-Mərdan olur... Yığılanlar arasında səslər ucalırdı: - Kömək ol, ya Şahi-Mərdan... - Adına qurban olum.. - Balalarım sənə qurban... Dərviş daha da avaz ilə oxuyurdu:
Ol şahənsah kim, əgər bir murə qılsa iltifat, Mur hökm eylər, Süleyman üstünə sultan olur... Kövsəri-cənnət onun hökmündədir, ol vəch ilə Cümlə nəslindən həmin Adəm ona mehman olur...
- Can... Qiyamət günü, kövsər ağası, nəzərini bizdən kəsmə. –Ya Əli,ya Əli! - Can Əli! Dərvişlər isə cuşa gəlmişdilər. Böyük dərviş getdikcə coşur, ağzı köpüklənə- köpüklənə təbərzinini göydə oynadır və elə qeyzle oxuyurdu ki, elə bil gözləri hədəqəsindən çıxırdı... Cavan dərviş səsini ona çatdıra bilmir, heyranlıqla ustadına tamaşa eləyib dururdu. Dərviş aranı tapıb durdu. O, qəsidəni bitirmişdi. Cavan ustadının işarəsilə bala dərviş cərgələri gəzməyə başladı. - Ağam Əli eşqinə... - Ağam Şahi-Mərdan eşqinə,.. Kəşkülə diyirlənən pulların səsi eşidilməyə başlayanda, şair, qəlbini çuğlayan dərin kədər və təəssüf hissilə dəstədən ayrıldı. Arxasınca Qapaqlının aydın səsini eşitdi:
-
Çoxları şairlikdən dəm vurur, amma gör bir heç Əli şənində, öz cəddi şənində bu rəhmətlik kimi bir şey yazır?
Yüklə 3,13 Mb. Dostları ilə paylaş:
|