27
bəhs edən “War Against Azerbaijan: Targeting Cultural
Heritage” (“Azərbaycana qarşı müharibə: mədəni irs hədəf
altında”) kitabının bir neçə dildə nəşri, Azərbaycan reallıqlarının
yayılması və maddi-mənəvi dəyərlərimizin dünya ictimaiyyətinə
tanıdılması məqsədilə həcmi, məzmunu və material tutumuna
görə ölkədə analoqu olmayan www.azerbaijan.az portalının
hazırlanması Heydər Əliyev Fondunun həyata keçirdiyi mühüm
işlərdəndir.
Kitabxanalar Heydər Əliyev Fondunun milli dəyərlərin
təbliği ilə əlaqədar nəşr etdirdiyi yeni kitabların təqdimatını
keçirə bilər. Kitabların təqdimat mərasimi aparıcının 3
dəqiqəlik giriş sözü ilə başlayır. O, iştirakçıları salamlayaraq,
kitabın mövzusu, təqdimatın məqsədi haqqında məlumat verir.
Aparıcı təqdim olunan kitabın ya özünü, ya da foto şəklini
nümayiş etdirir. İnformasiya mərkəzi olan kitabxanalarda
proyektorun köməyilə ekranda kitabın elektron variantı nümayiş
etdirilir. 10-15 dəqiqə ərzində kitabın kimlər üçün nəzərdə
tutulduğu haqqında danışılır və elektron variantda kitabın için-
dəkilər (mündəricatı) göstərilir. İştirakçılara kitabın yerləşdiyi
İnternet ünvanlar haqqında məlumat verilir. 10-15 dəqiqə
oxucularla dialoq aparılır. Kitabın əhəmiyyəti haqqında rəy və
mülahizələr öyrənilir və mövzuya uyğun suallar verilir.
Mərasimdə müəllifin iştirakı çox vacibdir, çünki ortaya çıxan bir
çox sualları yalnız o cavablandıra bilər. Bütün tədbirlərdə
olduğu kimi kitab təqdimatları da 5-10 dəqiqəlik son sözlə
yekunlaşdırılır. Bu zaman kitabın əhəmiyyətindən bir daha
danışılır, kitabın qiyməti, kitabı necə əldə etmək haqqında mə-
lumat verilir.
Tədbirdən əvvəl elan hazırlanır. Elanda kitabın müəllifi və
annotasiyası öz əksini tapır. Oxucuların rəylərini öyrənmək üçün
“anket-sorğu” paylanır. Bundan başqa imkan daxilində kitab
haqqında buklet və dəvətnamələr hazırlamaq olar. Müəllif və
kitab haqqında qısa məlumat, keçirilmə yeri və vaxtı göstərilmiş
dəvətnamələr əlaqədar təşkilatlara göndərilir.
28
Bu gün kitabxanalara oxucu cəlb etməyin əsas şərtlərindən
biri elanlarda tədbirin məzmununun necə təqdim edilməsi, nə
şəkildə oxucuya çatdırılmasıdır. Keçiriləcək tədbir haqqında
səliqəli elan yazılmalı, tədbirdə iştirak edəcək şəxslərin adları və
titulları qeyd edilməlidir. Tədbirə maraqlı, göz və könül oxşayan
adın seçilməsi də əsas şərtdir.
Tədbirin keçiriləcəyini informasiya vasitələrindən istifadə
etməklə də yaymaq olar. Kitabçaların, bukletlərin, elanların,
vərəqələrin əhəmiyyəti onların düzgün tərtibindən və operativ
paylanmasından asılıdır.
2003-cü ildə Azərbaycan muğamının YUNESKO-nun bə-
şəriyyətin şifahi və qeyri-maddi mənəvi irsinin şah əsərləri
siyahısına daxil edilməsi Azərbaycan mədəniyyəti üçün hə-
qiqətən də tarixi bir hadisə oldu. Azərbaycan dünyada muğam
operası, simfonik muğam, hətta caz-muğam yaratmış yeganə
ölkədir. Milli musiqimiz xarici dövlətlərdə təmsil olunmaqla
bərabər, YUNESKO-nun xətti ilə geniş məkanlara yol açdı. Son
vaxtlarda həyata keçirilən layihələr, milli musiqimizin, mənəvi
dəyərlərimizin inkişafı istiqamətinə yönəlmişdir. “Muğam
ensiklopediyası”nın, “Muğam antalogiyası”nın hazırlanması
milli musiqimizə maraq hissini çox artırmışdır.
Xalqımızın möhtəşəm mədəniyyət abidəsi olan, əsrlər
boyu milli mənəvi dəyərlərimizi özündə əks etdirən,
professional musiqimizin yaranıb formalaşmasında əvəzsiz rol
oynayan muğam sənətini təbliğ etmək hər bir kitabxanaçının da
öhdəsinə düşür. Bunun üçün kitabxanaçılar kütləvi tədbirin
müxtəlif formalarından istifadə edə bilərlər. Müxtəlif adlarda
“Muğamın tarixindən”, “Azərbaycan muğamları dünya
səhnələrində”, “XXI əsrdə muğam sənəti” və s. adlarda
məruzələrin, söhbətlərin keçirilməsi “Qarabağ xanəndələri”,
“Unudulmuş səslər”, “Azərbaycanın qədim xanəndələri”,
“İnstrumental muğamlar”, “Muğam ustadları” CD albom-
larının sərgi və təqdimatını təşkil etmək məsləhətdir.
Muğam sənəti haqqında yazılmış kitablar, dövri mətbuatda
çap edilmiş məqalələr xüsusən də 2007-ci ildən nəşrə başlamış
29
“Muğam” (üç dildə: azərbaycan, rus, ingilis) jurnalının mate-
riallarından istifadə etməklə “ Azərbaycan
muğamı” adlı karto-
teka yaratmaq, kartoteka varsa “ Muğam ənənələri”, “ Muğam
adlarının etimologiyası”, “ Muğam dəstgahları”, “ Muğam dün-
yası” və s. adlarda yeni rubrikalar yaratmaq olar.
İnternetdə muğamla bağlı audio və video materialları
özündə əks etdirən müxtəlif saytlardan istifadə etmək, imkan
daxilində xanəndələr və muğam biliciləri ilə birlikdə muğam
məclisləri və dərnəklər də təşkil etmək məqsədəuyğun olardı.
Mədəniyyət və Turizm şöbəsinin köməyi ilə görkəmli müğam
ustadlarına həsr olunmuş muğam müsabiqələri (muğam
ifaçılarının yarışı) keçirmək olar. Müsabiqələri müxtəlif
təşkilatlar ilə birlikdə, müxtəlif yaş səviyyələrində təşkil etmək
olar. Məktəblilər arasında muğam müsabiqələrinin keçirilməsi
də ənənəvi hal almışdır. Bu müsabiqələrin münsiflər heyətinə
görkəmli muğam ustadları dəvət olunur. Keçirilən bu müsabi-
qələr muğam sənətini davam etdirən gənc nəslin üzə çıxarılması
məqsədini daşıyır.
Mədəniyyətlərin dialoqu və folklor nümunələri ilə
beynəlxalq mədəni aləmə inteqrasiya kontekstində əhəmiyyətli
istinad nöqtəsi olan muğam sənəti həm də xalqımızın dünya
mədəni irsinə bəxş etdiyi ən böyük ərməğandır. Odur ki, onu
yaşatmaq, orijinallığını qorumaqla öyrənmək və öyrətmək hər
kəsin borcudur.
Qədim ənənələrə xas Azərbaycan xalqının maddi və
mənəvi mədəniyyət nümunələrinin, incəsənətinin, folklorunun,
musiqisinin qorunması, eləcə də dünya miqyasında təbliğ
olunması məqsədilə 1996-cı ildən “Azərbaycan-İrs” jurnalının
nəşrə başlaması da son dərəcə təqdirəlayiq məqam kimi
xatırlanmalıdır. Azərbaycan, rus və ingilis dillərində işıq üzü
görən jurnalda son 10 ildə milli mədəniyyətimizin, tarixi-milli
irsimizin qorunub saxlanılması və gələcək nəsillərə ötürülməsi
vacibliyi ilə bağlı çoxsaylı məqalələr işıq üzü görmüşdür.
Azərbaycanın mədəniyyəti və incəsənəti ilə bağlı ən aktual
problemlərin, böyük məzmun yükünə malik materialların dərc
Dostları ilə paylaş: |