Ministry of education of azerbaijan republic sumgayit state university

METAKRİL TURŞUSUNUN EFİRLƏRİNİN METAKRİLAMİD SULFATININ SİNTEZ 
REAKSİYASININ ÖYRƏNİLMƏSİ 
 
Zeynalova Ə.R. 
Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universiteti 
E-mail: 
[e-mail] 
 
Məlumdur ki, nitrillərin hidratasiyası əsasi mühitdə olduğu kimi turşu mühitində də gedə bilər. Lakin 
nitrillərin turş mühitdə qatılaşdırılmış sulfat turşusu təsiri altında hidrolizi daha məqsədəuyğundur. 

---

Magistrantların XXI Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2021-ci il 
144 
𝐶𝐻
2
= 𝐶 − 𝐶 ≡ 𝑁 + 𝐻𝑂𝑆𝑂
3
𝐻 → 𝐶𝐻
2
=
ǀ
𝐶𝐻
3
𝐶
ǀ
𝐶𝐻
3
−
𝑂𝑆𝑂
3
𝐻
ǀ
𝐶
ǁ
𝑁𝐻
+𝐻𝑂𝐻
→
−𝐻
2
𝑆𝑂
4
→ 𝐶𝐻
2
= 𝐶
ǀ
𝐶𝐻
3
−
𝑂𝐻
ǀ
𝐶 ⟶ 𝐶𝐻
2
= 
ǁ
𝑁𝐻
𝐶
ǀ
𝐶𝐻
3
−
𝑂
ǁ
𝐶
ǀ
𝑁𝐻
2
+𝐻
2
𝑆𝑂
4
→ 𝐶𝐻
2
= 𝐶
ǀ
𝐶𝐻
3
−
𝑂
ǁ
𝐶
ǀ
𝑁𝐻
2
∙ 𝐻
2
𝑆𝑂
4
Sxemdən göründüyü kimi göstərilmiş reaksiyada 1 mol başlanğıc nitrilə 1 mol sulfat turşusu və 1 mol 
su düşür, yəni başlanğıc komponentlərin ekvimolyar nisbəti 1:1:1, sulfat turşusunun su ilə 1:1 nisbəti isə 
84,5%-li qatılaşdırılmış sulfat turşusuna uyğun gəlir.
Şəkil. Atmosfer təzyiqində başlanğıc komponentlərin ekvimolyar nisbətində sulfat metakrilamidin müxtəlif 
temperaturlarda çıxımının zamandan asılılığı. 
1-70
⁰
C, 2-80
⁰
C,3-90
⁰
C, 4-100
⁰
C, 5-110
⁰
C 
Buna görə də yuxarıda göstərilən reaksiyanı tədqiq edərkən müxtəlif temperaturlarda sulfat 
metakrilamidin çıxımının zamandan asılılığı öyrənilmişdir. Nitrillərin hidrotasiya reaksiyasının nisbətən 
yüksək olmayan temperaturda yüksək sürəti barədə ədəbiyyat verilənlərinə əsasən, göstərilən reaksiya 15-60 
dəqiqə intervalında 70-110 
⁰
C temperaturda öyrənilmişdir.