Moderniteden postmoderniteye uzanan bir köPRÜ: zygmunt bauman
Yüklə 2,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 2.6.2.3. İnternet ve Cep Telefonu
Postmodern toplumun aynı zamanda iletişim, medya ve bir bilgi toplumu olduğu söylenmektedir. Bu toplumun temel dinamikleri olan iletişim ve bilgi, bilgisayar- internet ağıyla küresel bir özelliğe kavuşmuştur, burada söylediklerimiz teknik anlamda bilgisayar yani bir işlemci olan araçtan ziyade bu araçlar arasında kurulan ağla beraber başlayan ilişki/iletişim sürecini referans gösterir. Bu araçlar, insanı mekândan bağımsızlaştırarak katı ve sınırlı yaşamı mobilize etmiştir. “Mobilize olmak mekâna üstünlük sağlamanın ifadesi, kendisi ve başkaları için yaşam mekânını yaşantı mekânı kılabilmenin önkoşuludur.” 140 Nitekim; postmodern zamanlarda yaşam, çoğunlukla teknolojik araçlar tarafından örüldüğünden, insan akışkan olan bu ağda katılığı bir kenara bırakır. Burada karşımıza çıkan sofistike araçlar; bilgisayar-internet ve cep telefonlarıdır. Günümüzün sihirli alanı olan internet, öncelikle askeri bir proje olarak başlamıştır, daha sonra akademik alanda, ticarî alanlarda ve en sonunda da eğlence sektörünün kullanımında yaygınlaşarak tüm dünyayı ağına dâhil etmiştir. Enformatik küreselleşme, aynı zamanda tüm toplumları ekonomik, siyasal ve kültürel olarak da etkisi altına alan bir ağdır. 141 Özellikle iki kutuplu dünyada, Sovyetlerin dağılmasından 139 Sanders, s. 48. 140 Funk, s. 75. 141 Vehbi Bayhan, “Enformasyon Toplumu”, Felsefe Ansiklopedisi , (Editör: A.Cevizci) 5.Cilt, Ebabil Yayınları, Ankara 2007, ss.472-478; Anthony Giddens, Kitle İletişimi ve Haberleşme , Sosyoloji- 68 sonra kapitalist dolaşım olarak görebileceğimiz küresel etkilerin daha açık bir şekilde görülmeye başlandığını ileri sürebiliriz. Süreç olarak postmodern toplumun yeni araçları, aynı zamanda kapitalizmin de araçlarıdır. Kutupsuz-tek kutuplu- küresel dünyayı ‘küçük bir köye’ dönüştüren internet ve cep telefonunun insan hayatına girmesiyle birlikte, mekâna dair düşünceler ve algılar karmaşık bir hale büründü: ‘artık kimse bir yerde değil ya da herkes her yerde.’ Hayat bu paradoksal boyutta devam etmekteydi. Telgraf, sabit telefon ve televizyonun varlığına eklenen ve hepsini kendinde tutan internet, postmodern yaşamın değişkenliğine zemin olmuş ve insanların enformatik-iletişimsel-ilişkisel birlikteliklerini değiştirerek ‘akışkan’laştırmıştır denebilir. İnternet ve cep telefonlarının tek bir aygıtta buluşması ise bu akışkanlığı daha da hızlandırmıştır. Kişi bu aygıtlarla beraber mekâna bağımlı olmaktan çıkmıştır. Başka bir deyişle; “[i]nternet erişimli cep telefonlarıyla kişi hareket halindeyken küresel iletişim ağına bağlanabiliyordu. Cep telefonu kullanan birey artık kendini bir yere ait değil kendi iletişimsel ağına ait hissediyordu. Cep telefonuyla gerçekleşen etkileşim bir yerde değil uzamda, iletişimsel bir uzamda gerçekleşmekteydi.” 142 Dünyanın yeni haritası, internet ve cep telefonlarının ağları/bağlantıları ve sinyalleri tarafından belirlenir. Bağlantının olmadığı yerler ya da cep telefonun çekmediği yerler günümüzde çok azdır. İnsan, birçok ihtiyacını bu kanallar aracılığıyla sağlayabilir: alışveriş, eğlence, ilişkilerde bulunma, haber ve bilgi gibi. Bu gelişmeler, zaman ve mekân sınırlamalarını ortadan kaldıran gelişmelerdir. İnsanoğlunun, yerleşik hayata geçtiğinden günümüze gelene kadarki süreçte edindiği alışkanlıklar, yeni yerleşim alanı olan ‘network’le birlikte farklılaşmıştır. Günümüzde herkes, kendisine ulaşılacak bu yeni sanal mekândan bir ikamet almak ya da orada kendisini belirtmek zorundadır, çünkü ev gibi bir yapı artık kişiyi barındıran bir yer değildir. Kişi ancak network ağı içinde bir adreste/uzantıda ikamet ederse vardır. Bu ağ içindeki insanlar iletişim toplumunun sanal bireyleri olarak görülebilir. Sonuçta sanal medya veya sosyal medya olarak tanımlanan oluşum, bu süreçle beraber ortaya çıkmıştır. Sosyal medyanın etkinliği üzerine olumsuz yaklaşımlar olmasına karşın, yakın zamanda(2010 yılında Başlangıç Okumaları, (2. Baskı), (Ed.), Anthony Giddens, (Çev.: G.Altaylar), Say Yayınları, İstanbul 2010, s.399. 142 Çabuklu, Postmodern Toplumdan Kesitler , s. 77. 69 başlayan) ‘Arap Baharı’ olarak ortaya çıkan toplumsal hareket, sosyal medyanın etkisini göstermesi bakımından önemli görülebilir. İnsanlığın bu yeni mekânı, ilişkilerin veya iletişimin formunu değiştirmiştir. İnsanları, somut mekân üzerinde karşılıklı iletişimden iyice uzaklaşıp görünmez bir ağda kimlik gerçekliği(sanal iletişimde kimliksizlik, nette tanımlanan kimlikle gerçek kimliğin farklı olması gibi) olmadan iletişimde bulunabilme imkânına kavuşturan internet, bu anlamda insanları özgürleştirici bir yapı olarak görülmektedir. Özellikle televizyonla karşılaştırıldığında, insan internet ortamında pasif bir izleyici değildir, anında iletimde bulunma özgürlüğüne, etkinliğine sahiptir. Her ne kadar bireye etkin olma imkânı sağlasa da internet ve cep telefonları, aynı zamanda günümüzün yeni tür bağımlılığı olması bakımından olumsuz görülmektedir. İletişim araçlarına bağımlılık olan bu yeni hastalık, bireyin sosyalleşme sürecini değiştirmiş olup, bireyin, ağın dışında var olma veya ağ dışında iletişim/ilişki geliştirme mevzusu söz konusu edildiğinde birey için başarısızlık ve duygusuzluk sendromları gündeme gelmiştir. Sosyal medyanın popüler siteleri, bireyi sürekli kendini güncelleyerek paylaşıma zorlaması, bağımlı bireyi günlük yaşam deneyimlerinden ve etkinliklerinden uzaklaştırmaktadır. Birey, uyanır uyanmaz internete bağlanarak, uykuda geçirdiği zamanda neleri kaçırdığına dair magazinsel merakını gidermeye çalıştığında, yaşamının artık sanal alanda devam eden bir yöne doğru geliştiğini ileri sürebiliriz: kim ne paylaşmış, kim ‘dürt’müş ya da mesaj göndermiş gibi. Sonuç olarak; internet ve cep telefonu günümüz toplumunun en önemli iletişim araçları olarak görülmektedir. Yüzlerce insanla aynı anda iletişime geçme imkânı veren bu araçlar, aynı zamanda yüzlerce insanın beklenmedik uyarımlara maruz bırakılması bakımından bireye sürekli uyanık ve iletişime hazır olması zorunluluğunu da getirmiştir. Kapalı ya da ulaşılmaz olmak, sanal medyada ölümcüldür, zira yaşam iletişim bombardımanı altında anlam kazanmaktadır. Yüklə 2,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|