Moderniteden postmoderniteye uzanan bir köPRÜ: zygmunt bauman

2.6.5. Değer: Estetize Edilmiş Yaşam 
Postmodernlikte  egemen  olan  yaşam  tarzı,  estetik  yani  güzellik  etrafında 
şekillenir.  Bu  şekillenme,  tüketime  dayanarak  oluştuğundan,  güzellik,  satın  alınarak 
elde  edilebilecek  bir  yapıdadır.  Modern  dönemde  ve  modern  öncesinde  egemen  olan 
etik  anlamda  ‘iyi’  veya  ‘rasyonellik’  kavramları  bu  noktada  geri  plâna  itilmiştir. 
Değerler  alanı  aslında  çok  hızlı  değişime  izin  vermeyen  bir  özelliktedir.  Ahlâk,  bu 
anlamda  hem  modern  öncesi  dönemde  hem  de  modernliğin  evrensel  aklıyla  üretilmiş 
versiyonunda kapsayıcı ve katı bir haldedir. Oysa; estetik değer alanı, daha öznel olup, 
bireysel çeşitliliğe izin verir niteliktedir. Bu nedenle; postmodern yaşam tarzı, estetik bir 
ürün olarak karşımızda durur. Başka bir deyişle, aslında tüm tüketim ürünleri estetik bir 
imaj ile donatılmıştır. Tabi postmodern estetik, bir düzenlilik veya üst bir etkinlik olarak 
kendini dayatmaz, çünkü toplumsal bir amaç olarak üretilmez, burada belki tek amaç: 
Tüketmek  ya  da  görünür  olmaktır.  Herhangi  bir  amaç  taşımadığı  için  de  postmodern 
sanatın  ortaya  çıkışında  pastiş,  yani  “çeşitli  parçaların  bir  karışımı:  bir  karmaşa,  bir 
karışım, intizamsızlık” etkilidir.
163
 
Postmodernlikte  her  şey,  bireysel  bir  tüketime  endekslendiği  için  bir  ‘üst anlatı’ 
oluşturacak estetik tavırdan uzaktır. Sanat konusunda, eskiden beri olan ‘sanat, toplum 
için  midir  yoksa  sanat,  sanat  için  midir?’,  tartışması  da  postmodern  toplumda  ‘sanat 
tüketim içindir’ diyebileceğimiz bir şekle kavuşarak, bu tartışmayı da bir kenara bırakan 
özelliktedir.  Esasen  bakıldığında  postmodern  yaşam  tarzı  ve  postmodern  estetiğin 
özellikleri  birbirini  tamamlamaktadır.  Bu  noktada  postmodern  estetiğin  özellikleri 
Şaylan’ın belirlediği gibi kısaca şunlardır: 
a)Estetik  ölçütünde  artık  toplum  değil  sanatçının  kendi  için  bilinci 
belirleyicidir, ön plândadır; 
b)Misyon ve anlatı yadsınırken onların yerine montaj konmaktadır; 
                                                           
162
 Köse, s.337 
163
Lewis, Barry, 
Postmodernizm ve Roman
, Sim,  s.147–148 

---

76 
 
c)Gerçek  açık  uçlu  olarak  kavranmakta  ve  gerçekliği  yansıtma  yerine 
belirsizlik ve kararsızlık esas alınmaktadır; 
ç)Bireyin  bütünleşmiş  kişiliği,  tutarlılığı  bir  tarafa  atılmakta,  hümanist 
değerlerden  ve  yapısallıktan  arındırılmış  kişilik    (
dehumanized, 
destructured
) belirleyici olmaktadır; 
d)Yüksek  sanat  ile  kitle  sanatı  ayrımı  ortadan  kalkarken  taklit  ve 
yapıştırma sanatsal yapıtın üretilmesinde ön plâna geçmektedir.
164
 
 
 
Yukarıda  ele  alınan  postmodern  göstergeleri  bir  yaşam  tarzı  olarak 
gördüğümüzde,  aslında  postmodern  estetik  nazariyesinin  de  anlaşılacağı  açıktır. 
Evrensellikten  ve  akılsallıktan  uzaklaşan  dünyada,  yaşam  tarzı  hazlar  üzerinde 
şekillenirken,  aynı zamanda bu haz bolluğunun tüketilebilir sanata imkân vereceği de 
aşikârdır.  Postmodern  estetik  değerler,  bu  bağlamda,  herhangi  bir  kuramsal  bütünlük 
taşımadığı  için  evrensel  ya  da  toplumsal  değerlere  yaslanan  bir  sanatsal  anlayıştan 
uzaktır. Her insan kendini oluşturan bir estetik tüketicidir.