Moisey Kalankatuklu Albaniya tarixi
Yüklə 6,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ON BİRİNCİ FƏSİL Albaniya katolikosu Mikayıl yaxın qohhumların evlənməsinin qadağan edilməsi üçün qurultay çağırır
- ON İKİNCİ FƏSİL Albaniya katolikosu Mikayılın – Zaxariyyanın dilinin tutulması, milad və xaçı suyasalma günü
308 ölkəsinə qayıtdı. Bundan sonra o, Şərq ölkəsini Taciklərə (ərəblərə) təslim edib vergiləri də yalnız onlara göndərirdi. Həmin Varaz – Tiridatın hakimiyyəti dövründə Albaniyada dəhşətli aclıq oldu və adamlar bu haqda belə bir əfsanə qoşmuşlar:“Mən Şakaşen vilayətindəki Kaku çölündə gizlənmiş bir darıyam. Yanımdan bir çox müştəri keçirdi, amma mənə əhəmiyyət verməyib almaq istəmirdilər. İndi isə yaxşı günlər günlər gəldi, çünki padşahlıq mənim Aclıq adlı qardaşımdadır. İndi mən knyaz Varaz – Tiridatın və katolikos Yeliazarın 19 daim yemək masalarındayam. Məni yeyəni isə qan aparırdı. Onları təqsirləndirməyin!” Albaniya knyazı Varaz – Tiridatın Qaqik və Vardan adlı oğulları əvvəl romalıların əlində girov saxlanırdılar, sonra isə imperator qəzəblənib onları on iki il həbsdə saxladı. Bunun səbəbi onda idi ki, ataları Şərq ölkəsini ərəblərə təslim etmişdi. Romalılar imperatoru Yustianın ölümündən sonra onun yerinə gələn erməni mənşəli Bardanes Filipikos 20 xatırladı ki, zülmətli zindanda qalanlar var. O əmr etdi ki, onları dözülməz əzablardan xilas etsinlər. Lakin onların gözləri zülmətdə o qədər ağır vəziyyətə düşmüşdü ki, onları işığa çox ehtiyatla çıxarırdılar. İmperator onlara hədiyyələr verib vətənlərinə göndərdi. Qaqika isə əlavə olaraq Kainatın məşəli olan həyatverici xaçın hissəciyini bağışladı. Vətənə qayıdan kimi Qaqik bu böyük hədiyyəni Albaniya katolikosu Mikayıla verdi və onun əmrilə albanlar Allah xaçını dikəltdilər. Onun üzərində belə bir yazı var idi: “ Rəbbimiz İsa, bu xaçın üstündə bizim xilas olmağımız 309 naminə könüllü çəkdiyin əziyyəti yadına sal! Səndən qorxanlara bu verdiyin xaçı qəbul et! Mənim, Albaniya katolikosu Mikayılın günahlarını bağışla, ölkəmiz Albaniyaya rəhmin gəlsin və bizi bütün məşəqqətlərdən xilas et ki, Sənin zühurun günündə biz Sənin sağ qolunda oturmağa layiq olaq. Bundan başqa dua edirəm ki, bəndən Qaqikin, onun bacısı Məryəmin və böyük zərgər Varazonun 21 günahları bağışlansın”. ON BİRİNCİ FƏSİL Albaniya katolikosu Mikayıl yaxın qohhumların evlənməsinin qadağan edilməsi üçün qurultay çağırır Albaniyanın katolikos kürsüsünü Simeondan sonra otuz beş il ərzində müqəddəs Mikayıl tutmuşdu. Onun katolikosluğunda Albaniya knyazları arasında yaxın qohumlar arasında evlənmə baş vermişdi: Varazmanın nəvəsi Vaxtanq oğlu Varazo həmin Varazmanın nəvəsi olan Vardanuhi ilə evləndi. Katolikos Mikayıl onları kilsədən uzaqlaşdıraraq dedi:“Bunu etməyə ixtiyarınız yoxdur, çünki hər ikiniz bir babanın nəvələrisiniz!” Lakin Varazo öz xətərli niyyətinə nail olmaq üçün gürcülər katolikosu Taliyaya müraciət etdi və ondan bu nigaha xeyir – dua istədi. Və bu haqsız Talila belə qərara gəlir: “Əgər siz mənim məzhəbimdənsizsə, onda xoşbəxt olun. Lakin albanların adətlərinə 310 razısınızsa, onda özünüz bilərsiniz”. Belə vəziyyətdə Albaniyanın katolikosu Mikayıl öz kilsəsinin qurultayını çağırır və məclisə ermənilərin məşhur olan Makenos vənginin keşişi Solomonu da dəvət edir. Hamılıqla Şamxorun Berd vəngində toplaşıb, onlar yekdilliklə Varazonun nəslini lənətləndirdilər. Elə həmin vaxt onun evinə ərəblər basqın edib bir oğlunu anasının qucağında parçaladılar, ikinci oğlunu isə mindiyi atın yəhərindən salıb ayaqları ilə öldürdülər. Qurultay iştirakçıları gürcülər katolikosu Talilaya məktub göndərdilər: “ Nəyə görə sən, Antakiyada toplaşmış 22 və Samosatlı Paveli 23 kilsədən kənar etmiş müqəddəs havarilərin şagirdlərinin qəbul etdikləri qanunları pozursan? Axı onlar “ heç kəs özünə qohumlarından arvad almasın” adlı qanunu qəbul ediblər. Bu haqda müqəddəs Afanasinin 24 də “ bu evlənmə yox, pozğunluqdur” hökmü var. Yenə bu barədə müqəddəs Vasilinin 25 də fikri var. Buna görə də biz, burada din naminə toplaşanlar, səni bütün dönüklərlə birlikdə lənətləyib, ədalətli hakim İsanı isə tərənnüm edirik!” ON İKİNCİ FƏSİL Albaniya katolikosu Mikayılın – Zaxariyyanın dilinin tutulması, milad və xaçı suyasalma günü 311 məsələlərində İsanın iki təbiətinə inananların (diofizitlərin) əleyhinə apardığı araşdırmalar Musa peyğəmbər İsrail oğulları üçün ilin yeddinci – tişrin ayında üç bayram təyin etmiş: ayın birində - Kərənay bayramı 1 ,ayın onunda – Təmizlənmə bayramı 2 və on beşində - Ağac budaqları 26 bayramı.
3 Zaxariyyanın dilinin tutulması həmin ayın on yeddisindən iyirmi ikisinə qədər çəkdi. Sonra o, öz evinə getdi və arvadı Yelizaveta hamilə olub, Lukanın dediyinə görə “ beş ay bunu gizlətdi”, “ altıncı ayda isə Cəbrayıl Allah adından bakirə Məryəmin yanına göndərilmişdir” 4 .
müəyyən etdik ki, tişrin ayının iyirmi ikisi Roma təqvimilə oktyabr ayının doqquzuna düşür. Bu ayın onundan başlayıb altı ay sayıb aprel ayının yeddisinə düşərik və bu da mələk dediyi kimi, “Yelizavetanın hamilə olmasının altıncı ayı idi” 5 Bakirə Məryəmin xəbərdar olması yəhudi nisan ayının on ikisinə düşür. Bu gündən yanvarın beşinədək 270 gün təşkil edir, bu da doqquz aydır. Bundan sonra da İsanın miladıdır. Bu barədə müəllimlərimizin başqa fikirlərinə də malikik. Milad, Zühur və Xəbərdar olunma kilsə tərəfindən bir bayram kimi keçirilir, çünki bu vahid Allahın miladıdır və bu barədə 1 İncil. Musanın üçüncü kitabı, XXIII, 24. 2 Yenə orada, XXIII, 27. 3 Yenə orada, XXIII, 34. 4 Yenə orada, Lukadan, I, 24, 26. 5 İncil. Havari İsayyanın kitabı, II, 3. Yüklə 6,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|