Moisey Kalankatuklu Albaniya tarixi
Yüklə 6,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- YEDDİNCİ FƏSİL 298 Erməni katolikosu İlyanın albanlara göndərdiyi
- SƏKKİZİNCİ FƏSİL Əmirəlmöminin Əbdülməlikin xadiminin Albaniya knyazlarının rütbələri əsasında düzəltdiyi
296 Şero, Albaniyanın sipəhsaları Cavaqoy, knyaz Vardan və onun qardaşı Qaqik, Bab –e Qrahateyan, Vahtanq –e Varazmaneyan, çar nəslindən olan Batrik –e Karoyan, Vahan –e Varaz –Yohaneyan, Teodoros Anastaseyan, Rostom –e Varazkoyeyan, çar nəslindən olan Zərmehr –e Varaz Kürdəkeyan, Məhəmməd –e Şeroyan 10 və bütün bu ölkənin əyanları yekdilliklə, yepiskop və əhali ilə birlikdə əzəldən müqəddəs Yelisey tərəfindən əsası qoyulmuş, sonralar da müqəddəs Qriqori tərəfindən təsdiq edilmiş indiyə qədər qüsursuz olan dinimizi təsdiq edirik. İndi isə biz bütün əvvəlki və sonrakı dönükləri və aralarında olan Yevnomiusu və onun müəllimi Ariya, Valentinusu, Apollinariusu, Diodorusu, Manini, Markianı, Yevtixini, Nestoru, Teodrou, Xalkedon qurultayını, papaz Levin risaləsini,Maksimi və onun şagirdlərini lənətləndiririk. Bunlarla birlikdə diofizit təliminin davamçısı olan bizim bədbəxt Nersesi və onun ardıcıllarını lənətləndiririk. Biz bu qaydanı Allah qabağında və sənin hüzurunda təsis edirik ki, gələcəkdə heç kəs bizim atalarımızın qoyduqları ənənələrdən uzaqlaşmasın. Əgər gələcəkdə bi9zim dinimizə hansı bir xələl gətirən adam meydana çıxarsa, qoy onda müqəddəs Üç Uqnumum və bizim camaatımızın lənətinə məruz qalıb, Müqəddəs Ruhun mərhəmətindən məhrum olsun və heç vaxt ona Cənnət əbədiyyəti nəsib olmasın. Həmçinin bizim katolikosların seçilməsi haqqında. Əvvəllər bu təyinat Qüds şəhərindən gəlirdi və belə hal müqəddəs Qriqorinin
297 vaxtına qədər davam edirdi. Bunsan sonra bu günə qədər katolikosu öz yepiskoplarımız seçirlər. İndi isə bu seçkinin naşılıqla və etinasızlıqla keçirilməsi üzündən bizim ölkəmiz təfriqata məruz qalır, biz Allah qabağında və sənin hüzurunda belə qərara gəldik ki, Albaniyanın katolikosu müqəddəs Qriqorinin kürsüsü tərəfindən seçiləndə bizim ölkənin razılığı olmalıdır. Erməni katolikosluğuna seçilmə qaydası isə Albaniya katolikosluq kürsüsünün sərfəsi olmalıdır, çünki Albaniya kürsüsü siz ermənilərin kürsüsündən daha uca və yaşlıdır. 11 Qoy heç kəs bu qaydanın şərtlərinin əleyhinə çıxmağa cəsarət etməsin. Əgər kimsə bunu etsə, bu seçilmə qanunsuz olub, hər iki tərəfin katolikos seçkiləri etibarsız hesab olunacaqdır. O kəslər ki, bu qanunun qaydalarına Allahdan qorxub tabe olacaqlar, onlar müqəddəs Üç Uqnumun və Allahın bütün xaçpərəst bəndələrinin xeyir – duasını qazanacaqlar. Şayət, kimsə buna zidd olub həqiqəti pozarsa, o, kimliyinə baxmayaraq. Allah hüzurunda cavabdeh olacaqdır. Bu sənəd hər iki tərəfin razılığı və Allahın vasitəçiliyi naminə ərəblərin səksən beşinci və ermənilərin yüz qırx səkkizinci ilinin
möhürləriylə təsdiq olunmuşdur”. 12
298 Erməni katolikosu İlyanın albanlara göndərdiyi razılaşmanın məzmunu “Küfrlü Nerses din məsələsində Albaniyada həddindən artıq qarışıqlıq saldı və adamların bir çoxunu Xalkedon küfrü ilə xəstələndirib bununla yepiskop, keşiş və rahibləri özünün namərd şərinin təhlükəsinə məruz qoydu. Bundan xəbər tutaraq, mən, erməni katolikosu İlya, öz yepiskoplarımla birlikdə Albaniyanıpn və sizin məşhur şəhəriniz olan Bərdəyə gəldik. Yanıma dini və dünyəvi rəislər gəlib mənə bir məktub göstərdilər ki, onun əsasında Nersesi lənətləndirib Albaniya katolikosluğundan kənar etdilər. Buna baxmayaraq o, katolikos kürsüsünü istibdadla saxlamaqda qalırdı. İndi yepiskoplar və bütün kilsə xadimləri onu yenidən yazılı surətdə lənətləndirib bunu öz möhürləriylə təsdiq etdilər. Onlar qərara gəldilər ki, Allahın köməyilə mənimlə birlikdə ata – babalarının dini üstündə möhkəm dayanıb murdar Xalkedon küfrünün tərəfdarları və Nersesin şərli təlimilə heç bir əlaqədə olmayacaqlar. Əgər onlar bu şərtlərin və müqəddəs ataların vəsiyyətlərinin üstündə dursalar, onda onları qəbul edib öz dini müəllimlərimiz kimi sevin. Lakin bunlardan biri, istər katolikos olsun, istərsə də yepiskop, bu şərtləri pozarsa, onda onun sizin üzərinizdə heç bir haqqı yoxdur. Siz hər gün öz kilsələrinizdə olub daima Allaha dua etməlisiniz. Qoy sizi Allah və mömin müəllimlər idarə etsinlər. Sizin sakitliyiniz üçün mən bu razılaşmanı müqəddəs keşişlərə - Nersmehr vənginin təsərrüfat müdiri Kşika və Yusif vənginin keşişi Qriqora verdim.
299 Mən, erməni katolikosu İlya, mənim yepiskoplarımla birlikdə Albaniya dini qurultayı iştirakçılarından ittifaq haq1qında imzalar toplayıb bu razılaşmanı sizə verdim ki, heç kəs onun şərtlərini poza bilməsin. Hər iki sənədi öz möhürümlə təsdiq edib onları şəxsən Kşika verdim ki, o, Nersmehr vəngində saxlasın”. SƏKKİZİNCİ FƏSİL Əmirəlmöminin Əbdülməlikin xadiminin Albaniya knyazlarının rütbələri əsasında düzəltdiyi siyahı. Bu siyahı xəlifə divanına verilir Bərdə kilsə qurultayından tələb etdik ki, bizə müqəddəs din barəsində bəyannamə versinlər və orada yazılı surətdə həqiqətlə diofizitlərin yalanı arasında fərqi və müdrik əllamələrin etirazlarını görə bilək. Biz hər şeyi dürüst bildik. Birinci mən, Albaniya knyazı Şero, sonra Albaniyanın baş sipəhsaları cavanko sonra çar nəslindən olan Vardan və onun qardaşı Qavik 13 , Vahtanq –e Varazmaneyan (onların cədləri Mehranilər soyundan olan Vardan Kaç idi. Albaniya çarı Vaçaqanın dövründə o, Aquen kilsə qurultayında sədrlik edirdi. O. Girdımana köçmüşdü); sonra çar nəslindən olan Patrik –s Karoyan. Bu da həmən çar Vaçaqanın icazəsiylə Ağbəd vilayətinə köçmüşdü. Bu kitabın lazımi yerlərində adları çəkilən Cəsur Vaçaqan
Yüklə 6,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|