Moisey Kalankatuklu Albaniya tarixi
Yüklə 6,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ON DÖRDÜNCÜ FƏSİL Yepiskop Stepannosun bizanslılara səfəri və Şərq ölkəsinə tapılmayan kitabların gətirilməsi. Onun vəfatı
- ON BEŞİNCİ FƏSİL Stepannosun kitablarında İlion şəhərinin dağılması və Roma şəhərinin tikilməsi barəsində hekayə tapılıb
- ON ALTINCI FƏSİL Erməni təqviminin 200-cü ilindən sonra Albaniyada cərəyan edən hadisələr
316 ərəblərin adına bərpa etdi.Ərəblər Şərq ölkəsi katolikosunun sarayını dağıtmadılar və bu saray indiyə qədər qalmaqdadır.
Elə bu zaman gənc yaşlı, lakin savadlı və müqəddəs Kitabın mahir şərhçisi Sünikli Stepannos yaşayırdı. 46 Bir dəfə o, erməni diofizitləri başçısı Smbatla mübahisəyə girişdi, lakin onu inandıra bilməyib bizanslıların yanına getdi. Orada Stepannos bir xaçpərəst zahidlə tanış olub şagird kimi onun yanında qaldı. Amma həmin Smbat Bizans imperatoruna 47 xəbər verdi ki, “Stepannos adlı bir dönük buradan sənin ölkənə gedib filan zahidin yanında qalır”. İmperator çox qəzəbləndi və Stepannosu öz sarayına çağırtdırdı. Zahid ona məsləhət gördü ki, o, özünü imperatora yurdsuz bir yetim kimi təqdim etsin. Bunu eşidə Stepannos ona dedi: “ Mən səndən 317 xahiş edirəm ki, mənim üçün kitab sandıqlarını açsınlar”. Orada Stepannos qızılı işlənmiş cildli din haqqında kitab tapır və onu imperatora təqdim edir.Kitabla taniş olduqdan sonra imperator Stepannosu Romaya göndərir ki, orada həqiqi dinə aid üç başqa kitabı gətirsin və bu kitablara isnadən o, öz ölkəsini həqiqi dinə çevirsin. Amma Stepannos bu kitabları götürüb imperatorun əmrinə baxmayaraq Konstantinopola yox, Dəbil şəhərinə gedir ki, bu kitabların əsasında orada camaata dərs versin. Burada onu Sünik knyazları Babgenlə Kürdoyun xahişilə Sünikin yepiskopluğuna seçdilər. Lakin bir il yepiskop olduqdan sonra onu Mozu əyalətində öldürdülər. Deyirlər ki, onu öldürən şəhvətli qadın olub. Stepannosun cənazəsini Ərkəzən kəndinin sovməəsinə gətirdilər, sonra da Tanahat vənginə apardılar. Bəxtiyar Stepannosun Romadan bu üç dini kitabı gətirməsi Sünikin yepiskopluğunu yerli kilsənin üçüncü dərəcəsinə qaldırmışdı. Stepannosun ölümündən sonra o, Nuh adlı bir zahidin yuxusuna girdi. Stepannos ətəyi dolu qanla Xilaskarın qabağında durub deyirdi: “İlahi buna bax və qoy Sənin ədalətli hökmün icra olunsun!” Zahid vilayət əhalisini Allahın qəzəbi haqqında xəbərdarlıq edib hamıdan tələb edirdi ki, səylə ibadət etsinlər. Birdən Mozu əyalətinə səmalardan dəhşətli zülmət endi. Qırx gün kəsilmədən yer əsdi və on minə yaxın adam yerin içində yox oldu. Buna görə buranın adını “Fəryad dərəsi” qoydular (“Vayos dzor”) 48.
. 318 ON BEŞİNCİ FƏSİL Stepannosun kitablarında İlion şəhərinin dağılması və Roma şəhərinin tikilməsi barəsində hekayə tapılıb İlion şəhəri 49 Adil Abdanın vaxtında belə alınmışdı. Bu şəhər Avropada Axey ölkəsində olub Peloponesə yaxın və Makedoniyadan qərbdə idi. O zaman hələ yunanların çarları yox idi və ölkəni knyazlar idarə edirdilər. İlion elə böyük şəhər idi ki, yer üzündə onun tayı- bərabəri yox idi. O zaman şəhər knyazlarından olan bir gənc əyləncə üçün Makedoniyanın şərqində yerləşən Fessalonika şəhərinə gedir və onu şəhər əyanları qəbul edir. Burada o, bir əyanın qızına vurulur və onu şirnikləndirərək İliona qaçır. Qızın ata – anası bunu bilən kimi bu barədə İlion sakinlərinə xəbər verirlər, lakin onlardan çox kobud cavab alırlar. Onların cavabı Fessalonika camaatının hüzurunda oxundu və hamını intiqam hissi bürüdü. Bütün ətrafda yaşayanlar köməyə çağırıldı. Onlar böyük 319 qoşun toplayıb on beş il ərzində İlionla müharibədə oldular və bütün ölkəni dağıtdılar. Onlar şəhəri ala bilməyib, hiyləyə əl atdılar və İliona nümayəndələrini göndərib barışıqdan söhbət açdılar: “İlionun ilahiləri çox əzəmətlidir, buna görə də qüvvələrimiz zəiflədi. Gəlin gələcək naminə sülh bağlayaq, aramızda dostluq yaradaq və İlion ilahilərinə nəzir gətirək”. İlion camaatı onlara inandı. Fessaloniklilər isə ağacdan iki min içi boş at timsalları hazırlayıb içlərinə qırx minə yaxın silahlı döyüşçü yerləşdirdilər. Atlara qızıl və gümüşdən üz çəkərək onları arabalara yükləyib bu məhvedici hədiyyələri şəhər qapılarına çatdırdılar. Burada carçı xəbər verdi: “ Budur, İlion ilahilərinə hədiyyələr gəlib!” Bu atların hündürlüyü doqquz dirsək idi və onları şəhər qapılarından keçirmək mümkün olmadı. Buna görə şəhər divarının bir hissəsini sökməli oldular. Təyin olunan vaxtda döyüşçülər atların içindən çıxıb divar yarığından şəhərə girərək bütün qoca və gəncləri qılıncdan keçirdilər. Qadınları isə əsir edib öz gəmilərinə apardılar ki, Asiyadan ölkələrinə qayıtsınlar. Amma qəflətən şərq küləyi əsdi və gəmiləri 2500 mil kənara aparıb İtaliya adlanan özgə ölkənin sahilinə çatdırdı. Buradan onlar öz ölkələrinə qayıtmaq istəyəndə əsir aparılan qadınlar gəmilərin hamısını yandırdılar. Fessaloniklilər məcbur olub bu yerlərdə qaldılar və əsir qadınlarla evləndilər. İllər keçəndən sonra onlar öz aralarından Romul adlı birisini başçı seçdilər. O, dəniz
320 sahilindən 25 mil kənarda bir şəhər saldırdı və ona Roma deyib öz adını verdi. Beləliklə də, romalılar xalq kimi dünyaya gəldi. Bu əhvalat İlionun alınmasından 441 il sonra baş vermişdi. Bundan qırx dörd il sonra Filipp Romada çar oldu. Romanın salınmasından min il sonra imperator Konstantin 50 öz taxtını oradan Bizantiona köçürdü. İndi bu şəhərin adı Konstantinopoldur. 51
Erməni təqviminin 200-cü ilindən sonra Albaniyada cərəyan edən hadisələr O illərdə kobud və rəhmsiz cənub xalqının zülmü yer üzünün hər tərəfinə yayılıb atəş kimi bəşəriyyətin bütün gözəlliyini və şöhrətini yandırmışdı. Müqəddəs Yaqubun dediyi kimi: “ Budur, hakim qapıda durub” 1 , dəhşətli saat, amansız və ədalətli gün yaxınlaşır. Beləliklə, vəhşiləşmiş Həcər oğulları, İsmayıl nəsli ( ərəblər) yer üzünün bütün sərvətlərinə malik oldu, dənizlər də, quru da Dəccəl sələflərinə tabe oldu. Albaniyamızda da böyük mərhumiyyətlər baş verdi, çünki ərəbləralban knyazlarının qohumlar arasında olan murdar nigahları üzündən paytaxt şəhəri olan Bərdəni əllərindən almışdılar. Öz 1 İncil. Yaqubun risaləsi, V. 9. Yüklə 6,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|