Moisey Kalankatuklu Albaniya tarixi
Yüklə 6,63 Mb. Pdf görüntüsü
|
325 bir gənc oğlan düşdü və o, İsaya inandığına görə əzab - əziyyətə salınıb, qırxgünlük pəhriz günlərində Pasxa bayramı ərəfəsində kimi vəfat etdi. Onun cəsədi öz nursaçan parıltısı ilə ilə düşmənləri o qədər qorxutdu ki, onlar onu gecə yarısında basdırdılar. Xaçpərəstlərdən heç biri onun basdırıldığı yeri bilmədi , bunu yalnız onu şəhidlik çələnginə Layiq Görən bilirdi. Növbəti ildə 68 qırx gün ərzində ərzində bərk yağışlar yağdıvə Kür çayı həddindən artıq qalxaraq daşdı, öz suyu ilə on beş fərsənglik 1 sahəni basdı. O vaxt Xəzər dənizindən eybəcər və dağ boyda əjdaha balıq çıxdı və balıqçıların ovladığı balıqları udub, onları dənizdən çıxartdıqları balıqdan məhrum etdi. Onda balıqçılar bir yerə toplaşıb qılınclarla balığın quyruq tərəfini o qədər yardılar ki, balıq öldü. Kürün suları da balığı çıxdığı yerə, dənizə apardı. Bundan sonra balıqçılar üçün balıq ovu asan oldu, çünki balıqlar sanki zindandan azad oldular. Həmən ildə erməni katolikosu David vəfat etdi 69 O, müqəddəs Qriqorinin pəncəsini oğurlayanları lənətləmişdi. Bunu edənlər də bunlar idi: Əbdülməlik ibn Cahabonu qılıncla vurdular və kənizdən doğulan Əbdüllaşurla ərəb Əbucəfər onların ikisini də Bərdəyə gətirib diri – diri dərilərini soydular. Əmirəlmöminin məhkəməsi barəsində biz bunları bildik: xəlifədən saöda murtanın 70 ( polisin) başçısı otururdu, o da cəlladların başqasından məqamca daha yüksək idi. Solunda isə hakimlə xəzinə 1 B i r f ə r s ə n g – 6 – 7 km. 326 əmiri oturub, hökm çıxarır və bütün ölkədən gələn vergiləri qəbul edirdilər. Onlar hər gün səhər saat doqquzda camaatı qəbul edir, ertəsi gün isə şikayətlər üzrə hökm çıxarırdılar. Erməni təqviminin iki yüz səksən altıncı ilində 71 Bağdaddan qəflətən on iki min atlı qoşun çıxıb Albaniya ölkəsinə basqın etdi. Çar nəsli Mehranilərdən olan Səhl ibn Smbat köməyinə böyük şəhid Qriqorisi çağırıb aciz quşlara şığıyan qartal kimi onların üzərinə hücuma keçib darmadağın etdi və çöllərə saldı. Elə həmin ildə həmin knyaz – Səhl ibn Smbat ölkələri dağıdıb ölümsaçan, qaniçən və yırtıcı qiyamçı Babəki tutdu və onu əmirəlmöminin ixtiyarına verdi. Öz səyinə görə o, xəlifədən böyük mükafat aldı, Erməniyyəyə, İberiya və Albaniya üzərində ali hakimiyyət ona verildi və o, bu ölkələrdə çar kimi hakimlik etdi. 72 Erməni təqviminin iki yüz səksən yeddinci ilində 73 əmirəlmöminin İbrahim nəhəng ordu ilə Bizans ölkəsinə hücum etdi və qılıncının gücü ilə böyük Amoriya şəhərini zəbt etməklə oradan qayıdanda şəhər əhalisini əsir apardı. Bu, Əbu Sahaq idi. 74 Həmin ildə Erməniyyənin, İberiyanın və Albaniyanın hakimi olmuş hökmdarlar ağası Yovhannes Buxarxudatın vasitəçiliyi ilə bu üç ölkə üçün xəlifə dərgahından aman istədi. 75 Yenə həmin ildə xəzərlər tərəfdən sərçədən çox iri çəyirtkələrin basqını oldu və Albanita ölkəsinin zəmilərini talan etd İki il keçəndən sonra 76 böyük bəlalar gətirən sərt qış oldu. Çoxlu mal – qara qırıldı və çobanlar həlak oldu. Elə həmin vaxt 327 beyləqanlılar 77 gəldilər və Sünik, Tsri və Amaras vilayətlərini talan etdilər. Əbu Musa adlanan İsa onların əleyhinə çıxıb darmadağın etdi.
78 Bundan iki il sonra 79 amansız və qəddar insan Xalq Patqos 80 gəldi. O, elə həmin il öldürüldü 81 . Sonra onun oğlu ( Məhəmməd) gəldi və ölkəmizi qılınc gücü ilə alıb, çoxlu kilsə yandırdı və əhalini əsir alıb Bağdada qayıtdı. 82 Sonra o, xəlifənin əmrilə oradan yenə qayıtdı və xəzinə hesabına erməni təqviminin iki yüz doxsan beşinci ilində Arşakaşen vilayətində Gəncə şəhərini saldırdı. 83 Sonra o, Sünik vilayətinə getdi. Baqk vilayətinin əhalisini əsir etdi və sonra Alahec dairəsinin Arkunaget kəndinə gəlib əmr etdi ki, burada olan müqəddəs Qriqori adına kilsəni yandırsınlar. Ancaq elə bu vaxt möcüzə baş verdi: hamının gözü qabağında kilsədən ağ atlı birisi çıxıb Məhəmmədin düşərgəsinə hücum edərək onun özünü və əsgərlərini təşvişə saldı və hamısını qaçırdı. Onlar Qoyun Buynuzu adlı dağa yetişəndə bərk tufan qopdu. Oradan yalnız atlılar xilas ola bildilər, amma yüklü olanların hamısı qayalıqlarda həlak oldu. Əsir aparılanların hamısı Allaha şükür edib xilas olundular. Erməni təqviminin üç yüzüncü ilinin axırında 84 Allah
tərəfindən qabaqcadan erməni və Albaniya knyazlarının alınlarına yazılmış cəzaları yerinə yetirildi. O il onların hamısı ərəblər tərəfindən tutulub zəncirlənmiş halda evlərindən çıxarılaraq zorla Bağdada aparıldılar. 85 Orada dinsizlər onları işgəncələrə və əzab - əziyyətə salaraq öz dinlərindən üz döndərməyə məcbur etdilər. 328 Onların çoxu orada özlərini həlak etdi və müqəddəs dinin xəzinəsini əldəyməz saxlayaraq ölməzliyin yerinə ölümü qəbul etdilər. Xoşbəxtlik Şapuh Arsruni ilə başqa bir seçkin əyan ölümü lüzumsuz həyatdan üstün tutub həyatlarını şəhid kimi bitirdilər. Ərəblərin hökmdarı əmr etdi ki, onları zəncirləyib diri – diri Fərat çayına atsınlar. Elə o andan onları suya atdıqları yerdən çay üzərində məşələ bənzər işıq saçılmağa başladı. Bundan qəzəblənən xəlifə əmr etdi ki, bir neçə adam çayın dibinə baş vursun və orada batırılanların sümüklərini çıxarıb yandırsınlar. Amma adamlar suya girən kimi işıq yox olurdu, sudan çıxandan sonra işıq yenə saçırdı. Belə halda xəlifə aysorlar yepiskopu Cəfəri çağırıb ona əmr etdi ki, o, sümükləri tapsın. Yepiskop çayın sahilinə gəlib öz adamlarını suya saldı. Onlar sümükləri tapıb yepiskopa verdilər, o da sümükləri öz kilsəsinə aparıb basdırdı və basdırdığı günün tarixini qeydə aldı. Həmin ildə Böyük Arran vilayətində arası kəsilməyən yağəşlar başlandı və sel gəlib iki çayın birləşdiyi yerdə olan Dəstəkert kəndini basdı, sürülərini Qafqaz yaylaqlarına gətirən çobanların səkkiz yüz çadırını apardı. Elə həmin ildə Vay – Vay dərədsində ( Zəngəzurda) knyaz Supan vəfat etdi. 86 Ertəsi ildə 87 Qafqaza Buğa əl – Kəbir gəldi və Tiflis şəhərində İshaq İsmailini 88 öldürdü. Üç ilə qədər Buğa Erməniyyəni əlində saxlayıb axırda knyazları və arvadlarını yığıb Bağdada apardı. Dördüncü ildə Məhəmməd ibn Xalid gəldi 89 və knyaz Vasaq Qəbur Yüklə 6,63 Mb. Dostları ilə paylaş:
|