Moliyaviy tahlil

8-rasm: Xo’jalik yurituvchi subektlarda operatsion faoliyat daromadlari 
hisobini me’yoriy tartibga solish
23 
23
Mualif tomonidan tuzildi 
O’zbekiston Respublikasi Fuqorolik kodeksi 
O’zbekiston Respublikasining Qonunlari 
1.
O’zbekiston Respublikasining “Buxgalteriya hisobi to’g’risida”gi Qonuni. (yangi taxriri) 2016 yil 13 aprel; 
2.
O’zbekiston Respublikasining “Investetsiya faoliyati to’g’risida” Qonun; 
3.
O’zbekiston Respublikasining “auditorlik faoliyati to’g’risidagi” Qonun; 
4.
Aktsiyonerlik jamiyatlarida zamonaviy korparativ boshqaruv uslublarini joriy etish chora tadbirlari 
to’g’risida”gi 2015 yil 24 apreldagi PF-4720 sonli Farmoni; 
5.
O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining Qarori “Davlat ulushi bo’lgan aktsiyonerlik jamiyatlari 
va boshqa xo’jalik yurituvchi subektlar faoliyati samaradorligini baxolash mezonlarini joriy etish 
to’g’risida”gi 2015 yil 28 iyul 207-son; 
6.
Aktsiyadorlik jamiyatlarida xorijiy investetsiyalarni jalb qilish borasidagi qo’shimcha chora 
tadbirlarto’g’risidagi O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2015 yil 21 dekabirdagi PQ-2454-sonli; 
7.
0-son BHMS “moliyaviy hisobotni tuzish va taqdim etish uchun kontseptual asosi”; 
8.
2-son BHMS ”Asosiy xo’jalik faoliyatidan olingan daromadlar”; 
9.
5-son BHMS “Asosiy vositalar”; 
10.
21-son BHMS “xo’jalik yurituvchi subektlar moliyaviy-xo’jalik faoliyatining buxgalteriya hisobi schyotlar 
rejasi va uni qo’llash bo’yicha Yo’riqnoma” (Adliya Vazirligi tomonidan 23.10.2002 yilda 1181-son bilan 
ro’yxatga olingan); 
11.
Mahsulot (ish, xizmat)larni ishlab chiqarish va sotish xarajatlari hamda moliyaviy natijalarni 
shakillantirish to’g’risida 54-Nizom” 1999 yil 5 fevral.

---

26 
I-bob bo’yicha xulosa 
Xulosa qilib aytadigan bo’lsak xo’jalik yurituvchi subektlarning operatsion 
faoliyatidan olinadigan daromadlarining shakillanishi, yuridik shaxs maqomiga ega 
bo’lgan xo’jalik yurituvchi subektning asosiy faoliyatidan olinadigan daromadlarni 
shakillantirish bo’lib hisoblanadi. 
Daromadlarni shakillantirish o’z navbatida uchta yirik tarmoqqa bo’linadi 
bular ishlab chiqarish, xizmatlar ko’rsatish va ishlarni bajarish hamda boshqa 
daromadlar tarmoqlari. Ushbu tarmoqlar o’ziga xos xususiyatlari va 
daromadlarning shakillanishi bilan bir biridan tubdan farq qiladi. 
Xo’jalik yurituvchi subektlarda daromad subektining iqtisodiy ko’rsatkichini 
aks ettirib bevosita uning salohiyatini belgilaydi. Demak, daromad tushunchasiga 
shunday ta’rif berishimiz mumkin, daromad bu – iqtisodiyot subekt faoliyati 
natijasida uning ixtiyoridagi kelgan hamda mulkiga aylangan pul va moddiy 
shakildagi 
tushumlardir. 
Bugungi 
kunda 
mamlakatimizda 
iqtisodiyotni 
moderinzatsiyalash sharoitida iqtisodiy islohatlarni chuqurlashib borishida ishlab 
chiqarish sanoati tarmog’i alohida ahamiyat kasb etadi. 

---

27