Molum olduğu kimi, cinayətkarlığa qarşı mübarizonin

nıohkomo  iclasında  sodrük  edən  hakim  lorofındon 

qoyulmuş  hor  bir  xüsusala  dair  sual  cavabında  vo  ya  verdikl 

çıxarılması  mosoİDİori  ilo  əlaqədar  müşavirə  otağında 

ləsdiqedici və ya inkaredici səs vermək; 

şəxsi  həyatın  toxunulmazlığına,  ailə,  dövlət,  peşə, 

kommersiya  və  qanunla  qorunan  digər  sirrlərə  toxunan  hallar 

barədə məlumatları yaymamaq; 

qanunvericilikdə  nəzərdə  tutulmuş  digər  vəzifələri  yerinə 

yetirmək. 

Andlı iclasçı aşağıdakı hüquqları həyata keçirir: 

məhkəmədə  baxılan  bütün  sübutların  tədqiqində  iştirak 

etmək; 

məhkəmə  iclasında  sədrlik  edənə  müraciət  edərək  cinayət 

hadisəsinə  dair  onlara  aid  olmayan  halların  müəyyən  edilməsi 

üçün suallar verilməsini xahiş etmək; 

maddi  sübutlara,  sənədlərə,  əraziyə  və  binalara  baxış 

keçirilməsində,  məhkəmədə  aparılan  digər  bütün  istintaq 

hərəkətlərində iştirak elmək; 

baxılan cinayət işinə aid qanunun normalarını, məhkəmədə 

elan  edilən  sənədlərin  məzmununu,  cinayətin  törədilməsində 

təqsirləndirilən şəxsin təqsirli bilindiyi cinayətlərin əlamətlərini 

və  aydın  olmayan  anlayışları  izah  etməyi  məhkəmə  iclasında 

sədrlik edəndən xahiş etmək; 

məhkəmə  iclasında  sədrlik  edənə  yazılı  müraciət  edərək 

mütəxəssisə, onun səlahiyyətinə aid məsələlərin izah olunmasını 

xahiş etmək; 

məhkəmə iclasında yazılı qeydlər aparmaq. 

Andlı iclasçıya aşağıdakılar qadağandır: cinayət işinə 

baxılarkən məhkəmə iclası zalını tərk etmək; məhkəmə iclasında 

sədrlik edənin icazəsi olmadan baxılan işin mahiyyəti ilə əlaqədar 

hər hansı bir şəxslə ünsiyyət saxlamaq; 

baxılan  cinayət  işinə  dair  məhkəmə  iclasından  kənarda 

məlumat toplamaq. (CPM, m.82). 

—

 - 

62

 

---

Mohkomo  baxışının  andlı  idasçılann  iştirakı  ilo  keçirildiyi 

hallarda Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Mohkomo- siniıı ağır 

cinayotloro dair işlor üzrə kollegiyasında, ağır cina- yotloro dair 

mohkomodo vo ağır cinayotloro dair işlor üzro horbi mohkomodo 

cinayot  işloi'ino  baxılması  üçün  andlı  iclasçılar  kollegiyası 

yaradılır. 

Andlı  iclasçılar  kollegiyası  Cinayot-Prosessual  Mocollo- 

sindo nozordo tutulmuş qaydada on iki osas vo iki ehtiyat andlı 

iclasçıdan ibarot torkibdo yaradılır. 

Mohkomo  baxışı  noticosindo  andlı  iclasçılar  kollegiyası 

yalnız toqsirlondirilon şoxsin törodilmiş cinayotdo toqsiıii- liyino 

vo ya toqsirsizliyino dair verdikt çıxarır. 

Cinayotin  törodilmosi  vo  cinayot  loqibi  ilo  bağlı  olan 

hallardan  asılı  olaraq  andlı  iclasçılar  kollegiyası  mohkomo 

iclasında  sodrlik  edonin  diqqotini  toqsirli  bildiyi  şoxso  qarşı 

morhomotli olmaq imkanına colb edo bilor. (CPM, m. 79). 

Mohkomonin  hazırlıq  iclasının  keçirilmosinin  noticolorino 

dair mohkomo iclasında sodrlik edon aşağıdakı  hallarda  andlı 

iclasçılarııı iştirakı ilo ıııolıkəıııo baxışını təyin edir: 

toqsirlondirilon  şoxsin  ınoiıkoınoyo  verildiyi  cinayoto 

göro  cinayot  qanuıııınnn  norınası  (sanksiyası)  ilo  ömürlük 

azadlıqdan  ıııoiırunı  etmo  növündo  cozanın  toyin  edilinəsi 

iınkanı nozordo tutulduqda; 

xüsusi  təhlükəli  cinayoto  görə  ınoiıkoınoyo  verilmiş 

toqsir- londirilon şəxslərdən heç olmasa biri ona elan edilmiş 

ittihama  mohkəmodo  andlı  iclasçılarııı  iştirakı  ilo  baxılması 

haqqında arzusunu bildirdikdə. (CPM, m. 359). 

Andlı  iclasçılarııı  köməkçi  vəzifəsini  yerinə  yetirən 

aparıcıları olur. Andlı iclasçılarııı aparıcısı mohkomo iclasında 

işo baxılması zamanı ortaya çıxan bütün mosololorin hollindo vo 

andlı iclasçılar kollegiyası torofındon verdikt çıxarılmasında digor 

andlı iclasçılarla borabor hüquqlardan istilado edir. 

Digor  andlı  iclasçılarııı  birgo  ümumi  vozifolori  ilo  yanaşı 

andlı  iclasçılarııı  aparıcısı  aşağıdakı  olavo  vozifolori  yerinə 

yetirir; 

=,:■ 

=. 

= V.  

== 63 =. ' T  

---

baxılan  cinayol  işinin  müzakirosindo  andlı  iclasçılann  hor 

birinin  iştirakına  bərabər  imkanlar  yaratmaqla  onların 

müşavirələrinin gedişinə rəhbərlik etmək; 

müşavirə  otağında  andlı  iclasçılara  sual  vərəqəsini  elan 

etmək; 

zərurət  olduqda  andlı  iclasçılar  kollegiyasında  səsverməni 

təşkil edir və onun nəticələrini yekunlaşdırmaq; 

sual  vərəqəsindəki  suallara  andlı  iclasçılar  kollegiyasının 

cavablarını yazmaq; 

məhkəmə iclasında andlı iclasçılar kollegiyasının verdik- tini 

elan etmək; 

andlı  iclasçılann  tapşırığı  ilə  məhkəmə  iclasında  sədrlik 

edənə xahişlə müraciət elmək. (CPM, m. (S3). 

Cinayət-prosessual qanunvericiliyinə görə, ictimai ittihamçı 

və  mUdalləçi  lüııksiyalarıııı  yerinə  yetirən  şəxslər  cinayət 

işlərinə  baxılması  zamanı  geniş  hüquqlar  daşıyırlar.  Məsələn, 

ictimai ittihamçının sübutları təqdim elmək, onların tədqiqatında 

iştirak  etmək,  vəsatət  vermək,  məhkəmə  çəkişməsində  iştirak 

elmək  hüququ  vardır.  İctimai  müdafiəçinin  do  eyni  hüquqları 

vardır. 

Əmək  mübahisələri,  uşaqların  tərbiyəsi,  alimentlərin 

tutulması, fəaliyyət qabiliyyətsizliyinin müəyyən edilməsi, spirtli 

içkilərdən  və  narkotiklərdən  ardıcıl  istifadə  olunması  ilə  bağlı 

işlərdə  əmək  kollektivlərinə  və  ictimai  təşkilatlara  məhkəmədə 

iştirak elmək üçün geniş imkanlar verilir. 

64 

---