Aktivlər hesablar
T-Hesab
Artrma Azalma
Debet Kredit
+ --
Öhdəlik və Kapital hesabları
Azalma Artma
T-Hesab
Debet Kredit
+ --
Şəkillərdən göründüyü kimi T hesabın iki tərəfi var. Hesabın sol tərəfi Debet, sağ tərəfi isə Kredit adlanır. Qeyd edək ki, bu adlandırma şərtidir,ayrıca bir mənaya tərcümə edilməsi düzgün deyil.
Əməliyyatların hesablara təsiri zamanı aşağıdakı qayda hər zaman özünü doğruldur:
Debet:
Aktivə aid hesabları artırır
Öhtəliklərə aid hesabları azaldır
Kapitala aid hesabları azaldır
O cümlədən ,
Debet:
Xərc hesablarını artırır
Dividentləri (sahibkar çıxarışını) artırır
Məlumdur ki,hər bir şəxsin və ya müəssisənin xərci onun öz kapitalını azaldacaqdır. Xərc maddəsinin özü isə zahiri maddədə artacaqdır. Məsələn , əgər biz işə gedərkən nəqliyyata 0.40 $ və yolda əlavə yeməyə 1.0 $ sərf etsək , o zaman baxarıq ki, bizim nəqliyyat xərclərimiz 0.40 $ və yemək xərcimiz isə 1.0 $ artdı. Əslində bu artım bizim kapitalımızı azaltdı. Çünki pulumuz azaldı. Ona görə də xərclərin debetdə artması başa düşülür.
Sahibkarların mənfəətindən çıxarışı da eynilə özünü xərc kimi əks etdirilir. Bunun da səbəbi mənfəətin bölgüsü zamanı sahibkara ödənilən məbləğin müəssisəsinin kapitalını azaltmasıdır.
Kredit:
Aktivə aid hesabları azaldır
Öhtəliklərə aid hesabları artırır
Kapitala aid hesabları artırır
Gəlirlərə aid hesabları artırır
Yadda saxlamaq lazımdır ki, müəssisədə baş verən hər bir maliyyə əməliyyatı 2 hesab üzrə öz təsirini göstərəcəkdir. Bu da ikitərəfli yazılış üsulunun əsas qaydası hesab olunur. Misal üçün , sahibkar fəaliyyətə başlamaq üçün öz müəssisəsinə 30 000 investisiya qoyuluşu edir. Bu zaman əməliyyat aşağıdakı hesablara təsir edəcəkdir:
Dostları ilə paylaş: |