426
Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
NATO- nun ekspert baxış qrupu: səfər hesabatı
NATO- nun ekspert baxış qrupu öz səfərləri haqda səfər etdikləri ölkənin
istifadəsi üçün qısa hesabat yazırlar. Adətən o üç səhifədən beş səhifəyə qədər
olur və üç məsələni əhatə edir: 1) ölkənin həyata kecirdiyi qabaqcıl təcrübəni
müşahidə etmək; 2) müdafi ə sahəsində dürüstlüyün zəif nöqtələrini müşahidə
etmək; və 3) bu zəif nöqtələri gücləndirmək istəyən ölkəyə tədbirlər planı
təklifl ərini vermək. NATO- nun ekspert baxış qrupu Müdafi ə Nazirliyinin
apardığı səylərdə onlara məsləhətçilər kimi kömək edir.
Qabaqcıl Təcrübə I: Ukrayna—Açıq QHT və media görüşü kecirilməsi
Dürüstlük Özünü-Qiymətləndirmə Prosesinin 2008- ci ildə Ukraynada
sınağı zamanı, Ukraynanın Millii Təhlükəsizlik və Müdafi ə Şurası geniş
sayda QHT-lər və Media nümayəndələrinin görüşünü təşkil edərək, onların
fi kirləri ilə Ukraynada səfərdə olan NATO qrupunu tanış etdi. Jurnalistlərdən
tutmuş anti-korrupsiya qruplarına qədər 30-dan çox müxtəlif təşkilatların
bir masa ətrafında toplanması NATO qrupuna ölkədəki vəziyyət, mövcud
problemlər və vəziyyətdən çıxış yolları ilə bağlı variantları öyrənmək üçün,
yerli və qeyri dövlət təşkilatları perspektivindən, əla imkanlar yaratdı.Görüş
açıqlıq və şəffafl ığı nümayiş etdirdi və siyasilərlə, hərbçilərlə və hökümət
nümayəndələri ilə daha rəsmi görüşlər üçün ən dəyərli əlavə oldu. Açıq
QHT fi kirləri əvvəllər kecirilən müsahibələri və təqdimatlari tamamlamaq
və tarazlaşdırmaq baxımından həddən artıq faydalı oldu.
Qabaqcıl Təcrübə II: Norveç-Vəsait
2008- ci ildə Dürüstlük Özünü-Qiymətləndirmə Prosesinin Norveç sınağı
bir neçə qabaqcıl təcrübənin sahələrini üzə çıxardı,o cümlədən, şikayət
komitələrindın istifadə, elektron təhcizat prosesinin inkişafı, və aşağıda
göstərilən Müdafi ə Nazirliyi tərəfi ndən dərc edilmiş biznes təmaslarında
Etik qaydalar vəsaiti.
Sorğu Vərəqəsi
I. Demokratik nəzarət və öhdəlik
1. Parlamentin Müdafi ə strukturları üzərində nəzarətini, o cümlədən, Par-
lamentin Müdafi ə Komitəsinin funksiyalarını, kəşfi yyat xidmətləri üzərində
nəzarət və araşdırmalarını və Müdafi ə Nazirliyində edilən başlıca təyinatlar
üzrə rolunu təsvir edin.
Tədqiq ediləcək sahələr:
• Müdafi ə siyasəti qurulmasında və ali qərarların qəbul edilməsində
427
Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
parlamentin rolu.
• Müdafi ə Komitəsi üzvlüyü, səlahiyyətləri və ekspert dəstəyi.
• Müdafi ə strukturlarında korrupsiya və dürüstlük məsələləri(məsələn,
siyasi, hərbi cəviyyələrdə və ya mülki qulluqçular arasında).
2. Müdafi ə xidmətləri həyata keçirən digər təşkilatları, məsələn Mil-
li Qvardiya, President qüvvələri,kəşfi yyat xidmətləri və Sərhəd Xidmətini
təsvir edin. Onlar parlament nəzarəti və araşdırmasına məruz qalırlarmı? O
necə işləyir? Onlar hökümətdə kimə cavabdehdirlər? Onların Müdafi ə Nazir-
liyi ilə münasibətləri necədir?
Tədqiq ediləcək sahələr:
• Bu qüvvələrin mütəşəkkil cinayət qruplarına münasibətləri.
• Bu qüvvələrin müstəqilliyi( və ya yoxdur).
• Özəl hərbi podratçılar-onların Müdafi ə Nazirliyi ilə münasibətləri,
onların fəaliyyətlərinin nəzarət və araşdırılması, və auditi.
3. Ölkənizin milli müdafi ə siyasətini, o cümlədən, Parlamentin və onun
Mudafi ə və Təhlükəsizlik Komitələrinin birlikdə rolunu təsvir edin. Əgər
bəyan edilmiş müdafi ə siyasəti, milli təhlükəsizlik strategiyası, və ya müdafi ə
siyasətini əhatə edən hökümət hesabatı varsa onlara isnad edin. Müdafi ə
siyasəti haqqında məlumat harada dərc olunub və ictimaiyyətin o haqda nə
qədər məlumatı var?
Tədqiq ediləcək sahələr:
• Hərbi məlumatlara çıxışı tənzimləyən qanunlar.
• Müdafi ə siyasəti ilə bağlı əsas sənədlərın əldə edilməsi mümkünlüyü
və onlara ictimaiyyətin çıxışı.
4. Müdafi ə Nazirliyinin vətəndaş cəmiyyətləri ilə, o cümlədən,media və
QHT-lərlə münasibətlərini təsvir edin.Onlar konkret müdafi ə məsələləri üzrə
nə dərəcədə məsləhət alır və məlumatlandırılır və tez –tez mi?
Tədqiq ediləcək sahələr:
• Müdafi ə sektorunun dürüstlüyü ilə bağlı vətəndaş cəmiyyətlərinin
fi kirləri.
• Müdafi ə sektorunun dürüstlüyü ilə bağlı mediannın fi kirləri.
428
Müdafi ə Sektorunda Dürüstlüyün Təmin Edilməsi və Korrupsiyanın Azaldılması: Ən Yaxşı Təcrübələrin Toplusu
• Müdafi ə sektorunun dürüstlüyü ilə bağlı başqa ümumi fi kirlər( müsbət
və ya mənfi ).
II. Milli anti-korrupsiya qanunları və siyasəti
1. Sizin ölkədə rüşvət və korrupsiyaya qarşı mübarizədə beynəlxalq
anti- korrupsiya vəsaitlərindən necə istifadə olunur?
Tədqiq ediləcək sahələr:
• Beynəlxalq anti-korrupsiya müqavilələri və konvensiyaları( məsələn,
BMT-nin Korrupsiyaya Qarşı Konvensiyası, İƏİT-in Xarici Vəzifəli Şəxslərin
Rüşvətxorluğuna Qarşı Mübarizə Konvensiyası).
• Avropa Şurasının GRECO qiymətləndirmələri kimi monitorinq
mexanizmləri.
• Dünya Bankı İnstitutunun Korrupsiya İndeksinin Nəzarəti(World
Bank İnstitute’s Control of Corruption İndex) statistik məlumatları və ya
Beynəlxalq Şəffafl ığın Korrupsiya Barometri İndeksi.
2. Sizin ölkədə korrupsiyaya qarşı mübarizədə və dürüstlüyün təmin
edilməsində hansı metodlar və təsisatlar vardır?
Tədqiq ediləcək sahələr:
• Milli siyasət, anti-korrupsiya strategiyası,qanunlar,təsisatlar və pro-
sedurlar.
• Anti-korrupsiya və etik büroları, audit birlikləri, nəzarət qrupları, və s.
3. Sizin ölkənizdə son üç ildə rüşvət və korrupsiya ilə bağlı cinayət işi
qaldırılmış mühüm işləri və tətbiq edilmiş cərimələri təsvir edin.
III. Müdafi ə və təhlükəsizlik sektorunda anti –korrupsiya siyasəti
1. Sizin ölkənizdə Müdafi ə Nasirliyi və Silahlı Qüvvələr heyəti üçün
yüksək rüşvət və korrupsiya riskləri hansı sahələrdədir? (məsələn, kiçik
rüşvətlər, xərclər, səyahət, göndərmələr). Ən yüksək altı sahəni göstərin.
Tədqiq ediləcək sahələr:
• Yüksək risk sahələrini necə müəyyən edirsiniz?
Dostları ilə paylaş: |