MüƏLLİm peşƏkarliği və pedaqoji SƏRİŞTƏLİLİYİn müASİr problemləRİ

2. Pedaqoji t
əcrübənin tərbiyəedici funksiyası.
Pedaqoji 
t
əcrübənin mahiyyət və  məzmunu onunhəm də  tərbiyəedici 
funksiyaya malik olduğunu və belə bir vəzifə daşıdığını göstərir. 
T
ələbələrin məktəbə müəllim kimi daxil olması, onlardan nələ-
rins
ə tələb olunduğunu dərk etməsi pedaqoji təcrübənin tərbiyə-
vi t
əsir  gücünün  daha  da  artmasınasəbəb  olur.  Onların  özlərini 
mü
əllim kimi hiss etməsi, özhərəkət və  davranışına,  nitqinə, 
geyimin
ə  diqqət göstərməsi, özündə  müəllim  üçün  lazım  olan 
bir  sıra  zəruri keyfiyyətlərin tərbiyə  etməsinə  səy göstərməsi, 

---

196 
özün
ə  başqalarının  gözü  ilə  baxması  kimi  keyfiyyət-lərlərin 
yaranması  onlarda  müəllimşəxsiyyətinəxas olan keyfiyyətləri 
daha da d
ərinləşdirir, onları özlərinə və yoldaşlarına qarşı daha 
h
əssas və tələbkar olmağa sövq edir.  
M
əktəbə 
t
əcrübəçi kimi gələn tələbə 
artıq 
özününmü
əllimolduğunu  dərk edir və  özünü müəllim kimi 
aparmağa başlayır. Dünənə qədər özünü yalnız tələbə kimi hiss 
ed
ən, hərəkət və davranışında bəzən “müstəqil” olan gənc artıq 
ona bir mü
əllim kimi yanaşıldığını görür, özündə müəllim üçün 
z
əruri olan keyfiyyətləri  nümayiş  etdirməyə, hərəkət və 
davranışında  müəyyən həddi gözləməyə  çalışır.Tələbənin 
özününşəxsi keyfiyyətlərini nəzarətə  alması,  tapşırılan  işə 
m
əsuliyyətli münasibət göstərməsi, şagirdlərlə canlı ünsiyyətdə 
olması,  onlara  kömək etməsi, sinfin və  məktəbin dərsdənkənar 
t
ədbirlərində  iştirak  etməsi və  s. onlarda müəllim üçün vacib 
olan bir sıra şəxsi keyfiyyətlərin formalaşmasına səbəb olur.  
T
ələbələrin məktəbdə  təcrübədə  olarkən  qarşılaşdıqları 
əsas çətinliklərdən biri onların uşaqlarla necə, hansı tərzdə ün-
siyy
ətə  girə  bilmələridir. Bunu bacarmayan tələbə  şagirdlərlə 
çox m
əhdud ünsiyyətdə  olurlar.  Onların  şagirdlərlə  ünsiyyəti 
çox vaxt yalnız təlim prosesində aparılan müsahibə ilə məhdud-
laşır.  Burada  özünü  göstərən didaktizm ünsiyyətin demokratik 
t
ərzinin geniş sərhədlərinə qədər gedib çata bilmir. Buna görə də 
t
əcrübə  zamanı  tələbələrin  özünümüşahidə,  özünün  davranış 
t
ərzlərinə  nəzarət, özünütəlqin, özünəinam kimi keyfiyyətlərin 
formalaşmasınadiqqət yetirməsi pedaqoji təcrübənin tərbiyəvi 
t
əsirini daha da gücləndirir. Demokratik ünsiyyət tərzi həm də 
mü
əllim-şagird münasibətlərini tənzimləyən alət kimi çıxış edir.