Mühazirə Çörək sənayesi haqqında ümumi məlumat Plan Giriş. Fənn haqqında ümumi məlumat

29 
 
Sudan  həmçinin  istilik-texniki  məqsədlər  üçün  –  saxlanma  şkaflarıhda  və 
sobalarda  hava  mühitinin  nəmləndirilməsi  üçün  vacib  olan  buxar  istehsalında 
istifadə olunur. 
Çörək  zavodları  texnoloji  və  təsərrüfat  ehtiyacları  üçün  adətən,  şəhərin 
içməli  su  kəmərinin  suyundan  istifadə  edirlər.  Fasiləsiz  su  təhcizatı  və  daxili  su 
kəməri  şəbəkəsində  daimi  təzyiqin  yaradılması  üçün  soyuq  və  isti  su  çənləri 
quraşdırırlar. Soyuq su ehtiyatı 8 saat, isti su ehtiyatı 5-6 saat ərzində müəssisənin 
fasiləsiz işini təmin etməlidir. 
 
                                    3. Yeyinti xörək duzu 
 
Yeyinti  xörək  duzunu  təbii  yataqlardan  hasil  edirlər.  İstehsal  və  emal 
üsuluna  görə  duzu  aşagıdakı  kimi  qruplaşdırılar:  üyüdülmüş  daş  duz,  şoran  duzu, 
təbii  şoran  duzu,  duzlu  göllərin  dibindən  çıxarılan  duz,  suların  buxarlandırılması 
yolu  ilə  alınan  xırda  krisstalik  duz,  təbii  şor  suların  buxarlanması  nəticəsində 
alınan duz. 
Çörəkbişirmə  sənayesində  QOST  13830  standartına  uyğun  olan  yeyinti 
xörək duzundan istifadə edilir. O, dörd növə bölünür: ekstra, əla, birinci və ikinci. 

---

30 
 
Standarta  uyğun  olaraq  yeyinti  xörək  duzunun  təsnifatı  aşağıda 
göstərilmişdir. 
                 
 
 
Ekstra  və  əla  sortlardan  olan  duz  ağ  rəngdə  olmalıdır,  birinci  və  ikinci  sort 
duzlar  üçün  isə  mənşəyindən  və  istehsal  üsulundan  asılı  olaraq  bozumtul,  sarımtıl 
və  açıq  çəhrayı  kimi  rəng  çalarlarının  olmasına  yol  verilir.  Duzda  kənar  gözlə 
görünən  mexaniki  qatışıqlar,  kənar  qoxular  olmamalıdır,  o,  kənar  tamlar  olmayan 
duzlu dada malik olmalıdır. 
Yeyinti  xörək  duzunun  müxtəlif  sortlarının  keyfiyyətinin  fiziki-kimyəvi 
göstəriciləri cəd. 3.8.-də göstərilmişdir.  
Cədvəl 3.8. Yeyinti xörək duzunun keyfiyyətinin fiziki-kimyəvi göstəriciləri 
 
               
                 Göstəricilər 
                               Sortlar üçün normalar 
   ekstra 
         əla 
     birinci 
    ikinci 
 
         
Y
e
y 
i 
n 
t 
i  
 
x
ö 
r 
ə
k  
 
d
u
z
u 
    Qaynatma 
  
Daş duz 
Təbii şoran duzu 
Şoran duzu 
Əla 
Birinci 
 
İkinci 
Əla 
Birinci 
 
İkinci 
Ekstra 
Əla 
 
Birinci 
Əlavələrlə (o cüml., profilaktiki) 
Əlavəsiz 
Birinci  
 
İkinci 
Əlavələrlə (o cüml, № 0 və1 ilə 
üyüdülmüş əla və I sort profilak.) 
Əlavələrlə (profilak. başqa) 
Əlavəsiz 
Əlavələrlə ( profilak. başqa) 
Əlavəsiz  
Əlavəsiz 
Üyüdülmüş: 
 
üyüdülmə № 0 
 
üyüdülmə № 1 
 
üyüdülmə № 2 
 
üyüdülmə № 3 

---

31 
 
Kütlə payı, %-lə :                                    99,7                        98,4                     97,7                       
97,0 
 
NaCl, ən az 
 
uda həll olmayan maddələr,         
 
ən çox                                          0,03                       0,16                      0,45                      
0,85 
Suyun kütlə payı, %-lə, ən çox,              
Duz üçün: 
 
Qaynadılma yolu ilə                    0,1                          0,70                     0,70                       
- 
 
Daş duz                                         -                            0,35                      0,35                      
0,35 
 
Şoran duzu və təbii şoran duzu     -                            3,20                     4,00                       
5,00 
 
 
İriliyinə  görə  üyüdülmüş  xörək  duzu  aşağıda  göstərilən  tələblərə  uyğun 
olmalıdır. 
                        
                        
                      İrilik                                                                                                  
Miqdar 
 
Ekstra sortu: 
 
 
≤ 
0,8 
mm, 
%, 
ən 
az                                                                             
75,0 
 
 
≥ 
0,8 
mm 
=1,2, 
%, 
ən 
çox                     
25,0 
 
Əla və birinci növ sortlar: 
 
   üyüdülmə № 0 
                  ≤ 
0,8 
mm, 
%, 
ən 
az                                                                             
70,0 

---

32 
 
 
 
≥ 
1,2mm, 
%, 
ən 
çox                      
10,0 
      üyüdülmə № 1 
 
 
≤ 
1,2 
mm, 
%, 
ən 
az                                                
85,0 
 
 
≥ 
2,5 
mm, 
%, 
ən 
çox                                                      
3,0 
     üyüdülmə № 2 
 
 
≤ 
2,5 
mm, 
%, 
ən 
az                                                                              
90,0 
 
 
≥ 
4,0 
mm 
=1,2, 
%, 
ən 
çox                                                                     
5,0 
    üyüdülmə № 3 
 
 
≤ 
4,0, 
%, 
ən 
az                                                                                     
85,0 
 
 
≥ 
4,0 
mm, 
%, 
ən 
çox                                                                            
15,0 
 
İçməli  suyun  tərkibində  yodun  miqdarı  kifayət  qədər  olmayan  rayonlarda 
endemik  ur  xəstəliyinin  qarşısının  alınması  məqsədilə  yodlaşdırılmış  duz  istehsal 
edirlər.  Əlavə  kimi  kalium-yodid  və  kalium-yodatdan  istifadə  olunur.  Belə  duzda 
yodun kütlə payı (40±15) mkq/q təşkil edir ki, bu da (40±15) 10
-4
 %-ə uyğundur. 
Çörək  zavodlarına  xörək  duzu  kisələrdə,  qalaq  şəklində  özüboşaldan 
maşınlarda  və  ya  vaqonlarda  çatdırılır.  Müəssisələrdə  duzu  xüsusi  anbarlarda, 
həlledici  çənlərdə,  ağzı  qapaqlı  yeşiklərdə  saxlayırlar.  İstehsala  duz  süzgəcdən 
keçirilmiş şəkildə daxil olur. 
 
                              3. 4. Çörəkçilik mayaları. 
 

---