MüNDƏRİcat giriş. Birinci bölmə: pedaqoji elmin nəZƏRİ-metodoloji

qismi uzun müddət işləmədiyindən istismara yaramır, əlavə təmirə və 

sazlaşmaya  ehtiyacı  vardır.  Odur  ki,  yeni  yaradılan  cəmiyyət  həm 

istehsal  etdiyi  məhsulları  dəyişdirməli,  həm  də  müəssisədə 

yenidənqurma  və  dəyişdirmə  (rekonstruksiya)  işləri  aparılmalıdır. 

Beləliklə, 

səhmdar 

cəmiyyətinin 

inkişafı 

konsepsiyalarına 

(müddəalarına) aşağıdakılar daxildir: 

-

 

müəssisədə rekonstruksiya işlərinin aparılması; 

-

 

yeni adda və çeşiddə məhsul istehsalının mənimsənilməsidir. 

Səhmdar cəmiyyətinin əsas məqsədi: 

-

 

yeni məhsulların istehsallarının mənimsənilməsi; 

-

 

istehsalların mənimsənilmə müddətinin aşağı salınması; 

-

 

yeni məhsulların istehsal həcmi tempinin artırılması; 

-

 

yeni məhsulların reallaşdırılmasınm həyata keçirilməsi; 

-

 

göstərilən  əsasdan  müəssisənin  mənfəətinin  çoxaldılması  və 

rentabelliyin yüksəldilməsi. . 

Məqsədə nail olmaq yolları 

-

 

yeni məhsul istehsalını mənimsəmək üçün müəssisədə həyata 

keçirilən rekonstruksiya işlərinin sürətləndirilməsi; 

-

 

müəssisədə istehsal həcmini artırmaqla bərabər, bazara daha 

yüksək  keyfiyyətli,  rəqabət  qabiliyyətli,  əhalinin  zövqünü  oxşayan 

məhsul çıxarmaq; 

-

 

yeni  məhsul  istehsalının  mənimsənilməsi,  onun  istehsalı  və 

satışının təşkili; 

-

 

yeni  məhsulların  layihələşdirilməsi  və  bu  işləmələri 

“nou-hau”kimi intellektual bazarında satmaq; 

-

 

istehsal olunan məhsulların satış bazarının genişləndirilməsi; 

-

 

istehsal olunan məhsulların dizaynını daima təkmilləşdirmək, 

məhsulları istehlakçılar arasında tanıtdırmaq; 

-

 

xarici  ölkələrdə,  o  cümlədən  keçmiş  SSRİ  məkanında 

yaradılan dövlətlərdə özünün nümayəndəliklərini yaratmaq. 

Səhmdar  Cəmiyyətinin  gələcək  inkişafını  təmin  etmək  üçün 

rekonstruksiya və təmir üzrə aşağıdakı tədbirlər həyata keçirilməlidir: 

-

 

bütün sexlərin damında təmir işləri aparılmalıdır; 

560 

---

-polipilen  sexində  yuyucu  məhsul  istehsalının  mənimsənilməsi 

üçün  rekonstruksiya  işlərinin  aparılması,  sexin  yeni  avadanlıqlarla 

təchiz edilməsi; 

-

 

yapışqan sexində bitum əsasında dam örtüyü istehsalı və üzvi 

birləşmələr əsasında yapışqan istehsalının mənimsənilməsi; 

-

 

ömrünü  başa  vurmuş  bu  sexdə  yeni  istehsalın  həyata 

keçirilməsi  üçün  rekonstruksiya  işlərinin  aparılması  və  sexin  yeni 

avadanlıqlarla təchiz edilməsi; 

-

 

Haşiyə  materialları  sexində  polietilen  plyonka  istehsalının 

yaradılması; 

-

 

Sexin yeni avadanlıqlarla təchiz edilməsi; 

-

 

Bu  sexin  daxilində  əlif  istehsalının  həyata  keçirilməsi  üçün 

müvafiq avadanlıqların və texniki vasitələrin alınıb quraşdırılması və 

yeni texnologiyanın istismara verilməsi; 

-

 

təmir-tikinti sexi üçün nəzərdə tutulan - tikinti başa çatmayan 

binada rekonstruksiya işlərinin aparılması ağac və burada ağac emalı 

və  taxta-şalban  məmulatları  istehsal  etmək  üçün  lazım  olan 

avadanlıqlarının alınıb quraşdırılması; 

-

 

penopolistirol plitələr və bloklardan müxtəlif növ konstruktiv 

materiallar  istehsalının  təşkil  edilməsi.  Bunlardan,  əsasən,  kiçik  və 

orta  sahəli  mənzillər,  kommunal-məişət  binaları,  ticarət  köşkləri  və 

müxtəlif  binaların  tikintisi  üçün  konstruktiv  materialların  istehsalı 

nəzərdə tutulur; 

-

 

sexlər  üzrə  həyata  keçiriləcək  tədbirlər  və  ona  lazım  olan 

investisiyanın məbləği cədvəl verilmişdir. 

Biznes planın məqsədə nail olma bölməsilə tanışlığın əhəmiyyəti 

daha  böyükdür.  Birincisi,  ona  görə  ki,  şagirdlər  iqtisadi 

planlaşdırmanın  nəzəri  və  praktik  mahiyyətilə  tanış  olduqdan  sonra 

onun səmərəsi ilə də tanış olurlar. Bütün bunlar isə şagirdlərin iqtisadi 

biliklərini artırır. İkincisi, biznes planın məqsədə nail olma yolları ilə 

tanış  olan  şagirdlərdə  sahibkarlıq  hissi  yüksəlir.  Beləliklə  iqtisadi 

tərbiyənin inkişaf etdirilməsi üçün geniş imkanlar yaranır. 

“İnfrastruktura”  məfhumu  ilk  dəfə  XX  əsrin  əvvəllərində 

silahlı  qüvvələrin  fəaliyyətinin  iqtisadi  təhlili  zamanı  işlədilmişdir. 

Əsrimizin  ilk  illərində  “infrastruktura”  -  maddi  istehsalın  normal 

fəaliyyətini  təmin  edən  sahələrin  məcmusu  kimi  izah  edilirdi.  Buna 

baxmayaraq, infrastruktura hər hansı 

561 

---

tam iqtisadi sistemin və işgüzar münasibətlərin vacib tərkib hissəsidir. 

Bütünlükdə  “infrastruktura”  sözü,  özül,  bünövrə,  iqtisadi  sistemin 

daxili quruluşu kimi izah edilir. 

Biznes 

məfhumu 

baxımından 

infrastruktura-işgüzar 

münasibətləri hərəkətə gətirən, onların bütün fəalİ3^ətini cəmləşdirən 

və əlaqələndirən təşkilati-hüquqi formaların məcmusudur. 

Müasir bazaar iqtisadiyyatı şəraitində biznesin infrastrukturunun 

elementləri aşağıdakılardır: 

Kredit sistemi və kommersiya bankları; 

-

 

Əmtəə, xammal, fond və valyuta birjalarında həyata keçirilən 

vasitəçilik işi; 

-

 

İnformativ texnologiya və işgüzar ünsiyyət vasitələri; 

-

 

Vergi sistemi və vergi müfəttişliyi; 

-

 

Kommersiya sığorta sistemi, sığorta kompaniyaları; 

-

 

Xüsusi reklam və kütləvi informasiya agentlikləri; 

-

 

Ticarət palatası; 

-

 

İctimai birliklər; 

-

 

Gömrük sistemi; 

-

 

Muzdla işləyən fəhlələrin həmkarlar ittifaqı; 

-

 

Kommersiya-sərgi kompleksləri; 

-

 

Ali və orta ixtisas iqtisadi təhsil sistemi; 

-

 

Məsləhətverici və auditor kompaniyaları; 

-

 

İşgüzar  aktivliyi  stimullaşdırmaq  üçün  yaradılan  ictimai  və 

dövlət fondları; 

-

 

Xüsusi azad sahibkarlıq zonaları. 

Beləliklə,  müasir  biznesin  infrastrukturunun  elementləri 

insanlar,  təşkilatlar,  birliklər  və  nəhayət  dövlətlər  arasında  işgüzar 

münasibətlər formasıdır. 

Biznesin infrastrukturu işgüzar münasibətlərin uzunmüddətli 

təkamülü nəticəsində formalaşmışdır. 

Hazırda o, aşağıdakı bir sıra mühüm funksiyaları icra 

edir: 

- İşgüzar münasibətləri təşkil edir. 

-

 

İşgüzar  iştirakçıların  öz  mənafelərini  həyata  keçirməyi 

sadələşdirir. 

562 

---