____________Milli Kitabxana____________
135
nistan silahlı birləşmələrinin bu cür son dərəcə təhlükəli, avantürist,
təcavüzkar hərəkətləri münaqişəni beynəlmiləlləşdirməyə doğru aparır. Buna
nə İran, nə də Türkiyə biganə qala bilməz.
S u a l: Elçibəyin vaxtında Qərbin aparıçı firmaları ilə bağlanmış neft
sazişlərinin taleyi necədir? Azərbaycan üzərinə götürdüyü öhdəlikləri
yerinə yetirməyə hazırdırmı?
C a v a b: Görünür, sizin düzgün məlumatınız yoxdur. Əbülfəz Elçibəyin
vaxtında heç bir saziş imzalanmamışdır. ABŞ-ın, İngiltərənin və başqa
ölkələrin neft şirkətləri ilə danışıqların özü də uzun müddət, bir ildən çox və
hətta iki il davam etmişdir. Əlimizdə olan yeganə sənəd Azərbaycan tərəfdən
bir şəxsin - Azərbaycan Neft Şirkəti prezidentinin imzaladığı bəyannamədir.
Həmin bəyannamədə Qərbin neft şirkətləri ilə heç bir konkret razılaşma
nəzərdə tutulmamışdır. Lakin, bununla belə, biz neft yataqlarının birlikdə
işlənməsi haqqında sazişlərin layihələrində ciddi səhvlər və çatışmazlıqlar
aşkar etmişik. Bunlara bir tərəfdən, ola bilsin, işi bilmədiklərinə görə, yaxud
qəsdən, Azərbaycan tərəfi, o biri tərəfdən isə Qərbin neft şirkətləri yol
vermişlər. Həmin şirkətlər danışıqları daha sivilizasiyalı şəkildə, hər iki
tərəfin mənafeyini nəzərə almaqla aparmalı idilər. Buna görə də biz sadəcə
olaraq həmin sazişlərin layihələrinin hazırlanmasına dair işi dayandıraraq
müstəqil ekspertlər dəvət etmişik. Yeri gəlmişkən, əiların arasında
İngiltərənin, ABŞ-ın nümayəndələri də var. Hazırlanmış bütün layihələri
onların iştirakı ilə təhlil etmişik.
Zənnimcə, sazişlərin dayandırılması haqqında söhbətlər bilərəkdən,
Azərbaycanın yeni rəhbərliyi haqqında xaricdə yanlış pəj yaratmaq, atdığımız
düzgün addımı gözdən salmaq məqsədi ilə aparıdırdı. İndi hamıya aydındır
ki, biz heç bir sazişi dayandırmamışıq, çünki belə sazişlər, ümumiyyətlə,
olmamışdır.
Neft - Azərbaycanın ən böyük sərvəti olub, xalqa, özü də təkcə indiki
nəslə deyil, həm də gələcək nəsillərə məxsusdur. Dövlət adamları kimi bizim
vəzifəmiz milli sərvətimizə son dərəcə qənaətlə və qayğı ilə yanaşmaqdır. Elə
bilirəm ki, öz xalqının, öz Dövlətinin mənafeyini müdafiə edən bütün
ölkələrin rəhbərləri də belə hərəkət edərdilər. Bu proses indi davam edir,
əminəm ki, həmin məsələnin ən düzgün həllini tapacağıq. Hər halda demək
istəyirəm ki, ilkin hesablamalara görə, əvvəllər nəzərdə tutulanlarla
müqayisədə indiki layihələrdə xarici neft şirkətləri ilə birgə fəaliyyət
nəticəsində Azərbaycanın əldə edəcəyi mənfəət təqribən 17 milyard dollar
artacaqdır. İndi siz özünüz üçün nəticə çıxara bilərsiniz.
S u a l: Bu gün atəşkəsin son günüdür. Azərbaycanın bölgədəki son
rayonu da ermənilərin əlinə keçərsə və İran Azərbaycan torpaqlarına
daxil olarsa, onda nə olacaq? İkinci sualım belədir: Beyləqan və İmişli
şəhərlərində 200 mindən çox qaçqın var. Oktyabrın 3-də isə seçkilər
keçiriləcək. Bu adamlar neçə səs verəcəklər? Artıq qış yaxınlaşır,
çadırlardan başqa onların heç nəyi yoxdur. Qışı neçə keçirəcəklər?
____________Milli Kitabxana____________
136
C a v a b: Bu gün atəşkəsin son günüdür, ancaq biz danışmışıq, atəşkəs
davam edəcəkdir. Mən sizə məlumat verdim ki, sabah, yəni sentyabrın 11-də
Moskvada bizim nümayəndələr görüşəcəklər və atəşkəsin davam etməsi üçün
danışıqlar aparacaqlar. Ümidvaram ki, bu danışıqlar müsbət nəticə verəcək və
atəşkəsin müddətini davam etdirə biləcəyik. Ona görə də narahat olmaq lazım
deyil. Əgər atəşkəs dayansa, yəni atəş yenidən başlansa, sərhədləri qoruyan
İran əsgərlərinin nə edəcəklərinə gəldikdə isə, narahatlığa ehtiyac yoxdur. O
ki qaldı qaçqınlara, onlar təkcə Beyləqanda deyildirlər. Mən sizə dedim ki,
bir milyona yaxın qaçqın var. Ancaq onların yerləri, yurdları var, yəni onlar
bir yerdə yaşayırlar, bir yerdə otururlar və onlara qayğı göstəririk. Avqustun
29-da keçmiş prezident Əbülfəz Elçibəyə etimad göstərilməsi haqqında
referendum keçirilərkən həmin qaçqınlar səs verdilər. Buna tam əmin ola
bilərsiniz. Ona görə də oktyabrın 3-dəki prezident seçkilərində də onlar səs
verəcəklər. Mən sizə məsləhət görürəm ki, o gün həmin yerlərdə də olun, öz
gözünüzlə görün ki, necə olacaq. İranlıların oraya gəlib qaçqınlara qayğı
göstərməsi haqqında isə dedim, lakin rus dilində olduğundan bəlkə də yaxşı
tərcümə edilmədiyi üçün siz yaxşı başa düşmədiniz. Biz hər bir dövlətin
Azərbaycan torpağında qaçqınlara qayğı göstərməsini, kömək etməsini çox
minnətdarlıqla qəbul edərik. O cümlədən də Türkiyənin köməyini. Buyurun,
gəlin.
S u a l: Hörmətli sədr, Moskva danışıqlarının yekunları Azərbaycan -
Ermənistan münaqişəsinin uğurla aradan qaldırılması üçün ümidverici
perspektivlər açır. Mümkünsə deyin, ölkə daxilində sabitliyə nail
olmaqdan ötrü hansı tədbirlər nəzərdə tutulur? Sağ olun.
C a v a b: Bilirsiniz, ölkə daxilində sabitliyi təmin etməkdən ötrü
tədbirlərimiz çoxdur. Ancaq çox yaxşı olardı ki, sabitliyi pozmağa çalışan
qüvvələr anlasınlar ki, öz şəxsi mənafelərini, məqsədlərini, bəzən millətin, xalqın,
dövlətin, ölkənin mənafeyinə zidd olan məqsədlərini kənara qoymalıdırlar. Əgər
buna nail ola bilsələr, mənə belə gəlir ki, sabitliyi təmin etmək üçün xüsusi
tədbirlərin görülməsinə ehtiyac olmayacaq. Siz Azərbaycanda yaşayırsınız, yaxşı
bilirsiniz ki, sərhəd bölgələrində nə qədər təxribatçı qruplar işləyir, onların
təxribatı nəticəsində biz nə qədər böyük zərər çəkirik. Yəqin eşitmisiniz, son
vaxtlarda Qubadlı rayonunda, ondan sonra Sumqayıtda, Bakıda onların bir hissəsi
həbs olunmuşdur. Bu cinayətkar qrupun üzvləri həbs olunarkən bəziləri özlərini
öldürmüşlər. Belə quldur dəstələrini, belə qrupları ayrı-ayrı adamlar öz şəxsi
məqsədlərini həyata keçirmək üçün yaratmışlar. Təəssüf ki, bəzən adamlar adını
siyasətçi qoyub hakimiyyət uğrunda mübarizə apararkən siyasi, yaxud ictimai
imkanlarının məhdud olduğunu bilərək, məqsədlərinə ancaq bir yolla - silahla,
təxribatla nail olmağa çalışırlar.Deməli, vəzifə tutmaq istəyirdilər. Lakin gərək
biləydilər ki, bacarığına, səriştəsinə görə vəzifə tutmaq, yaxud iş başına gəlmək
olar. Ancaq özünə silahlı dəstə, quldur dəstəsi düzəldən, onun
vasitəsilə
terrorçuluqla məşğul olan, xalqı əzib-incidən, beləliklə də vəzifə tutaraq öz
şəxsi, çirkin mənafelərini həyata