____________Milli Kitabxana____________
80
bətdən sonra biz artıq məsələni açmalıyıq, ictimaiyyət bunu bilməlidir. Mən
görüş başlanarkən dedim ki, burada kameralar yazır, lakin heç yerə
verilməyəcək. Ancaq mən öz dediyim sözlərin ağasıyam. İstəyirəm mənim
çıxışlarım verilsin. Əgər etiraz eləmirsinizsə, qoy sizinkilər də verilsin. Çıxış
eləyənlərin etirazı yoxdur ki, verilsin. Mən deyirəm, verilsin, qoy camaat
bilsin. Düzü əvvəlcə fikirləşirdim ki, məsləhətləşəcəyik, amma söhbət çox
geniş alındı. Heç mən belə gözləmirdim. Ona görə də bir halda ki, mənə
burada dedilər camaat rəhbərliyin sözünü gözləyir, qoy verilsin. Burada
rəhbərliyin hamısı danışdı. Qoy camaat bilsin. Rəhbərliyin də sözünü bilsin,
deputatların da sözünü bilsin.
İkinci tərəfdən biz güman edirik ki, bugünkü danışığımız, bugünkü
müzakirəmiz yəqin Əlikrama və onun ətrafında olan qüvvələrə öz təsirini
göstərəcəkdir. Arzu edirik ki, onlar bugünkü bu müşavirədən özləri üçün
nəticə çıxarsınlar və qeyri-qanuni hərəkətlərdən əl çəksinlər. Onların
niyyətlərinin heç birisi baş tutası deyil. Bunlara biz yol verməyəcəyik. Ancaq
yaxşı olar ki, bu prosesi şəxsən özləri dayandırsınlar. Eyni zamanda mən bu
cənub zonasının buraya toplaşan nümayəndələrinə müraciət edirəm. Həm o
yerlərdən gələnlərə, həm də Bakıda yaşayanlara. Mən xahiş edirəm, deputat
da, Məclis üzvü də, nazir də, idarə rəisi də bu istiqamətdə öz fəaliyyətini
göstərsin. Və hamı bilsin ki, başqa yol yoxdur. Bu məsələ həll olunmalıdır.
Bu prosesə son qoyulmalıdır və beləliklə Azərbaycanda baş vermiş bu qeyri-
qanuni proseslər tamamilə ləğv olunmalıdır. Mən sizdən xahiş edirəm ki,
hərə öz sahəsində öz fəaliyyətini göstərsin. Neytral mövqe tutmaq, bitərəf
qalmaq, laqeydlik göstərmək, yaxud yaxanı kənara çəkmək indi yaramaz. Və
heç kəs də gərək belə mövqedə olmasın. Hərə öz sahəsində çalışmalıdır. Bizə
lənkəranlıların müraciəti göndərilib. Onu böyük bir qrup imzalayıb. Mən
hesab edirəm ki, bu müraciət də mətbuatda verilməlidir. Bundan sonra
sizlərdən kim bu barədə mətbuatda, televiziyada söz deyib bu proseslərin
tezliklə dayanmasına kömək etmək istəsə, hamısına imkan verəcəyik. Biz
televiziya şirkətinə göstəriş verərik ki, belə çıxışlar hazırlasın, belə söhbətlər
aparsın, müzakirələr keçirsin. Sizdən və başqalarından xahiş edirəm bu
çıxışlarda iştirak edəsiniz ki, sözlə, məntiqlə, qarşılıqlı hörmət tərzində bu
adamlara bir də çatdıraq ki, qeyri-qanuni hərəkətlərdən əl çəkmək lazımdır.
Əgər başqa bir təklif yoxdursa, gəlin bununla qurtaraq. Ancaq mənim
fikrimcə, bir halda ki, bu məsələ açılıbdır, Milli Məclisdə müzakirə
olunmalıdır. Buna dövlət tərəfindən münasibət göstərilməlidir. Biz indi
söhbəti apardıq, ayrı-ayrı şəxslərin münasibəti bildirildi. Amma buna dövlət
orqanları öz münasibətini bildirməlidir. Bu məsələ yaxın günlərdə Milli
Məclisdə müzakirə olunmalıdır. Bəli, daxili işlər naziri Vaqif Novruzova
göstəriş verilir şərait yaratsın ki, bura dəvət olunan şəxslərin hamısı öz
evlərinə, yerlərinə gedə bilsinlər, çünki komendant saatıdır. Saat ikini keçib,
üçə az qalır. Xahiş eləyirəm, bunu təmin eləyəsiniz. Bir də bu şəxslərin
təhlükəsizliyini təmin eləyəsiniz. Sağ olun.
____________Milli Kitabxana____________
81
"ENERGİYA, EKOLOGİYA, İQTİSADİYYAT"
İKİNCİ BEYNƏLXALQ SİMPOZİUMUN
İŞTİRAKÇILARINA
Beynəlxalq məclisin iştirakçılarını səmərəli nəticələr əldə ediləcəyinə
səmimi ümidlərlə salamlayıram. Onun mürəkkəb dövrümüzdə keçirilməsi,
məclisdə bir çox ölkələrdən olan geniş profilli tədqiqatçı alimlərin iştirakı
sübut edir ki, XXI əsrin astanasında bütün dünya birliyi qarşısında duran
problemlərin həlli kollektiv və gərgin iş tələb edir. Bunun dərin rəmzi mənası
var ki, beynəlxalq simpozium haqlı olaraq dünya elmi və sənayesinin
beşiklərindən biri sayılan Bakı şəhərində toplaşmışdır. Onun bütün
iştirakçılarını salamlayaraq, ümidvar olduğumu bir daha bildirmək istəyirəm
ki, fundamental elmlər sahəsində Azərbaycanda olan nəzəri və praktiki
potensial, Azərbaycan alimlərinin bir çox ölkələrdəki həmkarları ilə geniş
yaradıcılıq əlaqələri simpoziumun səmərəli işi üçün bütün lazımi şəraiti
yaradacaqdır. Bəşər birliyinin müasir inkişafının bütün istiqamətlərinə dair
optimal qərarlar axtarılması, gələcəyə doğru irəliləyişi təmin edəcək qeyri-
standart yolların axtarışı buna imkan yaradacaqdır ki, biz ekoloji dövr
adlanan yeni dövrün sınaqlarından layiqincə çıxacağıq.
Sizə uğurlar və ümumi tərəqqiyə nail olmağa yönəldilmiş bütün planların
həyata keçirilməsini arzulayıram.
HEYDƏR ƏLİYEV
Azərbaycan Respublikası prezidentinin
səlahiyyətlərini həyata keçirən
Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri
17 avqust 1993-cü il
____________Milli Kitabxana____________
82
APARICI NEFT ŞİRKƏTLƏRİNİN
VƏ KORPORASİYALARININ
NÜMAYƏNDƏLƏRİ
İLƏ GÖRÜŞDƏ ÇIXIŞ
17 avqust 1993-cü il
Hörmətli qonaqlar! Hörmətli neftçilər, alimlər və mətbuat işçiləri!
Hamınızı səmimi-qəlbdən salamlayır və bu gün başladığınız böyük və çox
mühüm əhəmiyyət kəsb edən işinizdə sizə uğurlar arzulayıram. Bugünkü
toplantı müstəqil Azərbaycan Respublikasının neft yataqlarının bundan sonra
istifadə olunması problemləri ilə əlaqədardır. Bildiyiniz kimi, Azərbaycan
qədim neft diyarıdır və Bakıda neft çıxarılmasına hələ ötən əsrdən
başlanmışdır. Tarixə nəzər salsaq böyük iftixar hissi ilə qeyd edə bilərik ki,
Azərbaycan dünyada ilk dəfə neft hasil edən və dünyanın bir çox ölkələrinə
neft məhsulları göndərən bir ölkə olmuşdur. İcazə verin, qısa da olsa, neft
sənayesinin inkişaf mərhələləri haqqında bir neçə kəlmə söyləyim.
Azərbaycanda neft çıxarılmasına və emal olunmasına başlanan kimi Bakı
dünyanın inkişaf etmiş ölkələrinin saysız-hesabsız neft şirkətlərinin diqqətinn
cəlb etmişdir. Məlumdur ki, Azərbaycanda neft çıxarılması, onun emalı ilk
dövrdən həm Azərbaycanın iş adamlarının, həm də xarici şirkətlərin
fəaliyyəti ilə bağlı olmuşdur. Bu dövrdə Bakı dünyada bir neft məkanı kimi
şöhrət tapmışdı. Sonrakı dövrü götürsək, 1920-ci ildən sonra Azərbaycan
nefti keçmiş sovetlər ölkəsinin inkişafında müstəsna rol oynamışdır. O
dövrün nailiyyətləri də, çatışmazlıqları da sizin hamınıza yaxşı məlumdur.
Biz indi Azərbaycanın neft sərvətlərindən istifadə olunmasının, necə
deyərlər, üçüncü mərhələsinə keçmişik.
Əgər 1920-ci ilə qədərki dövrə nəzər salsaq, görərik ki, Azərbaycan nefti
xarici ölkələrin iri şirkətləri tərəfindən istismar olunaraq daşınıb və xalq
neftdən çox az mənfəət götürüb.
Əgər son 70 ildəki dövr haqqında danışsaq, yenə də fikirlər müxtəlifdir.
Azərbaycanın neft sərvətləri bütün Sovet İttifaqını təmin edir və eyni
zamanda, Azərbaycan Respublikasına, Azərbaycan xalqına böyük mənfəət
gətirirdi. Burada həqiqət var və mənə elə gəlir ki, bunu inkar etməyə və bu
barədə əsassız fikirlər söyləməyə lüzum yoxdur. Tarix hər şeyi öz yerinə
qoyacaqdır. Ancaq məlumdur ki, bu dövrdə Azərbaycan keçmiş Sovet
İttifaqında, bütün dünyada neft akademiyası kimi məşhur idi, Azərbaycanda
dünya şöhrətli neftçilər - istehsalatçılar, neft ustaları, neft və geologiya
sahəsində çalışan alimlər yetişmişlər. Onlar keçmiş Sovet İttifaqının digər
regionlarında da fəaliyyət göstərərək neft yataqlarının kəşfiyyatında,
istismarında və hasilatının təşkilində mühüm rol oynamışlar. Biz