Namangan davlat universiteti ekologiya va tabiatni muhofaza qilish

texnogen bosqich
ajratiladi. 
1864-yili AQSHda geograf-olim G.Marsh(1801-1882)ning «Inson va tabiat 
yoki Insonning tabiatni fizik-geografik sharoitlarining o’zgarishiga ta’siri» degan 
asari e’lon qilingan. G.Marsh birinchi bo’lib insonning tabiatga salbiy ta’siri 
xaqida alohida kitob yozdi. U insonning tabiatga ongli va stixiyali ta’sirining og’ir 
ekologik oqibatlarini tahlil qilib, bu muammolarni o’rganadigan alohida fan-«yangi 
geografiya» zarurligini ta’kidlagan.
1866-yili E.Gekkelь(1834-1919) ekologiya faniga asos soldi. Klassik 
ekologiya, mazmunan, «tabiat iqtisodiyoti» degan tushunchani anglatadi. 
Ekologiyaning vujudga kelishida CH.Darvin(1809-1882)ning evolyutsion ta’limoti 
katta rol o’ynadi. Ekologiya alohida fan sifatida XX asrning boshlariga kelib 

---

shakllandi. Dastlab o’simlik va hayvonlar ekologiyasi, keyinchalik inson 
ekologiyasi va ijtimoiy ekologiya vujudga kelgan.
XX asrda tabiat va jamiyat munosabatlari keskinlasha boshlagan. Asosiy 
mineral 
xom-ashyo 
resurslarining 
yetishmovchiligi, 
isrofgarchilik 
bilan 
o’zlashtirilishi noxush ijtimoiy-siyosiy va ekologik oqibatlarga sabab bo’lgan.
XX asrning ikkinchi yarmiga kelib hayot sharoitlarining yaxshilanishi, fan-
texnika inqilobi aholi sonining keskin ortishi-«Demografik portlash»ga olib 
keldi(1-ko’rgazma.) 
Er yuzi aholisi sonining keskin o’sishi odamlar o’rtacha umr davomiyligining 
ortishi, 
oziq 
maxsulotlari 
bilan 
ta’minlanishining yaxshilanishi, ayrim 
kasalliklarning tugatilishi, bolalar o’liminig kamayishi va boshqalar bilan 
bog’liqdir.
5.
Aholi sonining o’sishi, tabiatga ta’sirning kuchayishi natijasida mahalliy, 
regional, dunyo miqyosidagi 
global
ekologik muammolar kelib chiqdi. Yadro 
energiyasidan keng foydalanila boshladi. Inson kosmosga chiqib, Oyni zabt etdi. 
Jamiyat taraqqiyotining