Namangan muhandislik texnologiya instituti «umumtexnika fanlari»

6.10. Vallardagi burchak tezliklari qiymatlari:
rad/s.
rad/s.
rad/s.
6.11. Vallardagi burovchi moment qiymatlari:


Nm


kVt
Nm
Nm


3-jadval
AYRIM UZATMALARNING VA PODSHIPNIKLARNING FOYDALI ISH KOEFFITSIENTINING TAXMINIY QIYMATLARI

Uzatmalarning turi	Yopiq uzatma (moylangan holatda)	Ochiq uzatma
Tishli uzatmalar Silindrsimon Konussimon	0,96 …. 0,98 0,95 …. 0,97	0,93….0,95 0,92….0,94
Kirimlar soni turlicha bo’lgan tsilindrik chervyakli uzatma Z = 1 Z = 2 Z = 4	0,65 …. 0,70 0,70 …. 0,75 0,80 …. 0,90	0,50….0,60 0,60….0,70 -
Zanjirli uzatma	0,95 …. 0,97	0,90….0,93
Tasmali uzatma Yassi tasmali Ponasimon tasmali	- -	0,96 …. 0,98 0,95 …. 0,97
Dumalash podshipniklari (bir juft)	0,99….0,995	-
Sirpanish podshipniklari (bir juft)	0,98 …. 0,99	-

Ilova: Uzatmalarning foydali ish koeffitsienti podshipniklardagi yo’qotishlarni hisobga olmagan holda berilgan.

Uzatishlar nisbatining eng katta qiymatlarini tanlash ko’pincha konstruktiv qiyinchiliklarga olib keladi, ayniqsa tasmali uzatma uchun. Agar tishli va tasmali uzatmalar uchun uzatishlar nisbatining minimal qiymatlari olinsa, ularning kinematik imkoniyatlaridan to’liq foydalanilmaydi. Uzatishlar nisbati tishli, chervyakli va tasmali uzatmalar uchun standartlashtirilgan, shuning uchun ayrim uzatish sonlarining aniq qiymatlarini hisoblashda 4, 5 va 6-jadvallardagi standart qatorlardan olinishi kerak. TSilindrik tishli uzatmalar uchun uzatish sonining nominal qiymatlari GOST 2185-66 da belgilangan va 5 – jadvalda keltirilgan. Konussimon tishli uzatmalar uchun uzatish soni GOST 12289-66 da 1 dan 6,3 oralig’ida belgilangan va 5- –jadvaldan olinadi.
Tasmali va zanjirli uzatmalar uchun ham nominal uzatish nisbati qiymatlarini tanlashda ham GOST 17383-73 va GOST 1284-68 lardan foydalanish kerak, chunki tasmali uzatma uchun GOST bo’yicha olingan shkiv diametrlarining nisbatlari (D₂/D₁) uzatish nisbatini beradi, bu o’z navbatida 5 – jadvalda berilgan u qiymatlarga GOST 591-69 ga mos keluvchi zanjirli uzatma yulduzchalari (z₂ / z₁) tishlari sonlarining nisbatlariga ham tengdir.
Chervyakli uzatmaning uzatishlar soni GOST 2144-66 bo’yicha 6–jadvaldan tanlab olinadi. 5 va 6-jadvallardan uzatish nisbatlarini tanlashda birinchi qatorni, ikkinchi qatorga nisbatan afzalroq deb qarash kerak. Uzatish nisbatlarining haqiqiy qiymatlari nominal qiymatlardan farqi 2,5….4 %dan oshmasligi kerak.