g
əlmisiz üsdümə.
CİPPOLİK (Naxçıvan) – uşaqların qoyunun yununa
qurğuşun yapışdıraraq ayaqları ilə vuraraq oynatdıqları əşya.
Kim cippoliki ayağında vura-vura çox saxlasa o udmuş
sayılırdı. –Əvvəllər oğlan uşaxlarını əvə yığmax olmazdı,
pütün günü h
əyətdə cippolik oynuyardı.
CİRƏ//CÜRƏ (Naxçıvan) – az-az, qısa-qısa, qənaətlə.
–
Əvı yıxılmış əpbəyi də cirəynən verir adama.
CİVAR (Maxta) – söyüdə oxşayan ağac. –Civardan
s
əbət toxunar.
CİVƏR (Aşağı Daşarx, Xələc) – nəcib. –Ərişdəni
balta-
balta doğrama, birəz civər elə.
CİYƏV (Çərçiboğan) – kürəkən. –Ciyəvimin maşını
var onnan ge:p g
əlirix'.
CİYƏRRİ (Camaldın) – cəsur, igid. –Onnar bizim
kimin ciy
ərri dəyillər da gəlsinnər qəbağa.
CİYİLLİK (Naxçıvan) – kol-kosluq. –A bala, gə o
ciyillix'd
ən çıx eşiyə görüm.
COMALAX
(Şahbuzkənd) – qazma, yeraltı tikinti. –
C
əməhət o vaxdı comalaxda gizdədib bitəhər cannarın
k'utarmışdılar.
CORTAN//CORTDAN (Bab
ək, Kəngərli, Şahbuz) –
qurutun yaş vaxtı, süzülmüş bərk süzmə qatıq. –Qatığı süzüb
ayranın atırığ o yana, qalmışına cortan deyirix'.
Bu vahid cortan variantında Borçalı, Goranboy, Tovuz,
Z
əngilan şivələrində də işlənir (1, s.81).
59
COŞ VERMƏK (Daylaqlı) – cuşa gəlmək. –Vallah bı
bir coş vermişdi kin, gəl görəsən.
CU (V
ələver) – kötüyün üstü.
CULFA//CULFAÇI
(Daylaqlı, Türkeş) – yundan parça
toxuyan, toxucu. –Lap
əvvəllər parça-zad olmuyanda arvatdar
özü toxuyurdu, ona deyirdil
ər culfaçı.
CULİK (Naxçıvan) – fırıldaqçı. –Mə:m bı nəvəm
yek
ələndə culik olacax vallah.
CUMCULUX//CUMCUMA
(Naxçıvan, Şahbuz) –
tamam yaş olmaq. –Güya mənə iş gördü, özün eliyip cumculux
qoyub ora.
C
əbrayıl şivələrində də bu sözə eyni mənada rast gəlirik
(1, s.83).
CUMMAX (
əksər şivələrdə) – hücüm çəkmək, irəli
atılmaq. –Hara cumursan üsdümə bir dayan görəx'.
CUVAR//CUVAN (
əksər şivələrdə) – suya nəzarət
ed
ən adam. –Cuvar bıraları suluyan adamdı.
CÜCƏGÖZÜ (Şahbuz) – xalçaya salınan naxış adı.
Cüc
əgözü adlı dağ çiçəyinin xalçada təsviri.
CÜCÜ (
əksər şivələrdə) – hər cür həşərat. –Yayda
bırda cücü-mücü çox olur.
CÜLÜ//CULU
(Naxçıvan, Ordubad) – çöçələ barmaq.
–
Culu barmağımı pıçax kəsdi.
CÜNCÜLÜ BARMAX (Tivi) – çöç
ələ barmaq. –Nətər
basmarradısa cüncülü barməğim çıxdi.
60
CÜRCÜNƏX' (Şahbuzkənd) – keçədən geyim.
CÜRDƏX' (əksər şivələrdə) – dar ağızlı kiçik saxsı
s
əhəng. –Cürdəx'də su göndərdim ki, yazıxdı isdidə işsin.
CÜTQOV (Ordubad) – bir yerd
ə olan dörd ulduzun
adı. –Dört ulduz bir yerdə olur ki, biz ona cütqov deyirıx.
61
Çç
ÇAĞALAGÜL (Püsyan) – reyhan. –Bir kərdi də
çağalagül əx'mişəm.
ÇAĞLAMAX (Maxta) – pambığın alağını vurmaq. –
Çox işin qutarmışıx pambığın, çağlamax qalır.
ÇAHATI
(Şahbuz) – tezyetişən qoz növü. –Çahatı
hammısınnan tez yetişər.
ÇAXÇAX
(Oğlanqala) – bağda quşları qovmaq üçün
şıqqıltı salan, bir-birinə bağlanmış taxta parçaları, quşqovan.
ÇAXÇUR (C
əhri) – qadın şalvarı. –Çaxçur belə gen
şalvarıydı, arvatdar geyinirdi.
ÇAQQALA (
əksər şivələrdə) – kal ərik. -Əriyin kal
vaxdına diyərix' çaqqala, turş olur, əmə yeyilir o da.
Çaqqala sözü eyni m
ənada Qarakilsə, Zəngilan
şivələrində də var (1, s.88).
ÇAQQI (Bil
əv, Dırnıs) – çib bıçağı. –Çaqqıdan-zaddan
g
ətgə maşınnən bı qərpizi doğruyəx.
ÇALASƏR (Naxçıvan, Ordubad) – mətbəxdə su
saxlamaq üçün quyuya oxşar yer. –Çalasərin suyuni təzələ.
ÇALASI I (
əksər şivələrdə) – qatıq mayası. –Qaş
bibinn
ən çalası al gəti, qatıx çalıram.
ÇALASI
II (Şahbuz) – sözgəzdirən, aravuran adam. –
Ona bizim k
ətdə Çalası Aybəniz diyəllər.
ÇALAY (G
ənzə) – azacıq böyümüş yemiş. –Çalay
qırma ki, həyifdi, qoy qalsın yekəlsin.
62
ÇALDIRMAX (Culfa, K
əngərli, Şahbuz) – suvarma
zamanı sahəyə azacıq su buraxmaq. –Birimci dəhə su verəndə
əkinə çaldırmax lazımdı, çox su verməx' olmaz.
ÇALXAR (C
əhri) – nehrə. –Nənəm çalxarda eliyərdi
h
əmməşə yağı.
ÇALI (Bab
ək, Kəngərli) – kol. –Onnarın kəvşənnərin
pütün çalı basıp.
ÇALQAX
(Camaldın) – arıq. –Bir çalqax inəyi var,
isdiyir b
ətdiyə bizə.
ÇALQU//ÇALĞI (Nursu) – çubuqdan bağlanmış iri
süpürg
ə. –Çalqu həyət süpürgəsidi da, eşix'-bacanı süpürərix'. –
Durdum ki, qar h
əyəti basıp, bitəhərnən çalquynan
t
əmizdəmişəm.
Bu söz D
ərbənddə dəryaz mənasında qeydə alınmışdır
(3, s.88).
ÇAMAX
(Badamlı) – iri gözlü xəlbir. –Havlanın
umacın çamaxdan keçirdirix' əvvəlcə.
ÇAMIR (Nursu) –
bataqlıq. –Ora:n dört-bir tərəfi
çamırdı, hardan keçəssən?
ÇAMLAMAX (Kotam) – ovsunlamax, sehrl
əmək,
cadu etm
ək. –Elə bilginən uşəği camliyiplər.
ÇANAX
(Şərur) – ölçü vahidi. –Taxılı-zadı çanaxnan
ölç
ərix'.
Ağdam, Gədəbəy, Gəncə, Xanlar, Şəki, Zəngilan
dialekt v
ə şivələrində də bu söz həmin mənada işlənir (3, s.89).
ÇAPACAX
(Şahbuz) – dəhrənin bir növü. –Çapacağı
63
Dostları ilə paylaş: | 
