Neft-gaz sanoati mashina va jihozlari va quvur transporti tizimlari

2.1. Shahar gaz ta’minoti tizimlarining sxemasi.

Shahar gaz tizimlarining turlari

Shahar gaz tizimining asosiy qismini gaz quvurlari tashkil qiladi. Ulardagi bosimning turlariga qarab shahar gaz tizimlari quyidagilarga bo‘linadi:

1. 
   bir bosqichli tizimlar;
   
2. 
   ikki bosqichli tizimlar;
   

v) uch va ko‘p bosqichli tizimlar.
Tizimlarini tanlashda shaharning sathi, umumiy iste’mol qilinadigan gaz miqdori, gaz manbasining turi, gazlashtirishning oldinma—keyin bo‘lishi va iqtisodiyot masalalari inobatga olinishi kerak.
I. Bir bosqichli gazlashtirish tizimlari (14.1 - rasm).

14.1—rasm. Bir bosqichli gaz sxemasi.
1—magistral gaz quvuri; 2-GRS; 3—xalkasimon past bosim gaz quvurlari; 4—iste’molchilarga tarmoq; 5-boshi berk gaz quvurlari.
Bunday tizimda faqat past bosimli gaz quvurlari qo‘llaniladi. Bunday tizim ishchi posyolkalarda, kichik qishloqda ishlatilishi mumkin. Bunda faqat past bosimdagi gaz quvurlari o‘tkaziladi. Shuning uchun buni bir bosqichli deyiladi. U faqat turar-joy binolari va mayda korxonalarni ta’minlaydi. Bunday tizimlarda faqat past bosim bo‘lgani uchun katta diametrdagi quvurlar qo‘yishga to‘g‘ri keladi.

14.2—rasm. Ikki bosqichli gaz taqsimlash sxemasi.
1—magisiral gaz quvuri; 2—GRS; 3.
Bu iqtisod tarafdan manfaatsiz.
—yirik gaz iste’molchilari; 4—past bosim gaz quvurlarini ta’minlovchi GRP
lar; 5
—yuqori va o‘rta bosim gaz quvurlari; 6—xalqasimon past bosim gaz quvurlari.
Bunday tizimlar kichik va o‘rta shaharlarda qo‘llanilib, o‘rta va past bosim gaz quvurlari ishlatiladi. O‘rta bosimdan sanoat korxonalar va past bosim gaz tarmoqlari GRP orqali ta’minlanadi. Bosimni-oshirish gazlashtirish tizimsida kichikroq diametrdagi quvurlar ishlatish imkonini beradi. Bu mablag‘larni tejashga olib boradi. Lekin, bosimni oshirib borish, tizimni ishlatishda katta talablar qo‘yadi.

Past bosim gaz quvurlariga turar-joy binolari va mayda maishiy xizmat korxonalari ulanadi. Bunday tizim bir bosqichli tizimga nisbatan tejamlidir va bunday tizimning o‘tkazish qobiliyati katta, past bosimli gaz quvurlarida bir xil bosimni ta’minlashga yordam beradi. Shu bilan bir qatorda, bunday tizimlarga xavfsizlik tomondan yuqoriroq talablar qo‘yiladi.
3. Uch va ko‘p bosqichli gazlashtirish tizimlari.