(ağlamsınaraq)—
Mənim də onunla vacib işim var.
Beloqorski.
(Özü-özünə)—
Yox, Lenin onu qapıdan geri
qaytarmazdı. Cahangir Sahib oğlu, deyin gəlsin.
Qoca
(Özünü itirmiş halda, titrək səslə)
—Siz doğrudan-
mı... Gözlərim mənə xəyanət eləməyə başlamışdır. Nəvələri-
Seçilmiş əsərləri
146
min təbəssümü yox olur. Onların atası ağır vəziyyətdədir. Yal-
nız siz bir əlac edə bilərsiniz. Mən sizi deyib gəlmişəm.
Beloqorski (
Pauza. Eyni ilə Leninin səsi ilə, son dərəçə
həyəcanlı.)
—Qoca, düzəlməyən heç bir iş yoxdur, heç bir iş.
Sizin dərdinizə mütləq əlac olunacaqdır.
Qoca—Ünvan, ad, familiya verimmi?
Beloqorski—Lazım deyil. harada yaşadığınızı bilirəm.
Qoca—Mən Sizə təşəkkür eləyim?
Beloqorski—Mən Sizə təşəkkür eləməliyəm ki, belə bir
məsələni mənə vaxtında çatdırdınız.
Qoca—Çox sağ olun.
Beloqorski—Gözlərinizdəki
narahatlıq
ifadəsindən
xoşum gəlmir. Mənə inanırsınızmı?
Qoca—İnanıram, inanıram.
Beloqorski—Yüz faiz?
Qoca—Yüz faiz.
Beloqorsk i—Mən xoşbəxtəm.
Qoca—Mən nə vaxt bu xəbər öyrənə bilərəm?
Beloqorski—Məncə xəbəri öyrənmisiniz. Mənə dərdinizi
deyəndən Sizin işlə məşğulam. Siz gedə bilərsiniz.
Qoca—Mən uşaqlarıma Sizdən Salam apara bilərəmmi?
Beloqorski—Mütləq! Mütləq!
Qoca
(Qapıya tərəf gedə-gedə).
—Bu salam təbəssüm
olub onların üz-gözünü işıqlandıracaq. Çox sağ olun.
Beloqorski—Çox sağ olun. Arxayın olun. Tez-tez gəlin.
(
Ucadan
). Gözləyəcəyəm.
Qoca—Gələcəyəm. Sağ olun.
Səadətxanlı—Vadim Vadimıç, bu real etüd əsl sənət əsə-
rinin parlaq bir parçası idi.
Beloqorski
(hələ roldan çıxa bilməyərək).—
Mütləq qoca-
ya kömək etmək lazımdır.
(Telefonun nömrələrini yığır).
Allo,
Beloqorskidir. Mənə professor Komarov lazımdır. Salam, Ser-
key Vasilyeviç, Yaxşıyam. Siz mənə təcili lazımsınız. Yox,
Seçilmiş əsərləri
147
yox, tamaşaya dəvət etmirəm. Daha vacib bir iş vardır. Gözlə-
yirəm. Çox sağ olun.
Səadətxanlı—Tanışdır?
Beloqorski—Mənim pərəstişkarlarımdandır. Həftədə heç
olmasa bir dəfə gəlib mənim səhhətimi yoxlamasa rahat olmaz.
Çahangir Sahib oğlu, siz görürsunüzmü mən nə qədər xoşbəx-
təm?
Səadətxanlı—Xoşbəxtliyimiz gözümün qabağında yaran-
dı.
Beloqorski—Yaxşı fikir verirdinizmi? Mən özümü sax-
laya bilmədim. İlk dəfə əsil Lenin oldum. Yer üzündəki bütün
hadisələrə—sevincə, dərdə, faciəyə, narahat ürəkli Lenin kimi
baxdım.
Sadətxanlı—Mən doğrudan da Lenini gördüm. Sizə
həmişə minnətdar olacağam. Nə vaxt çıxış etmək istəyirsiniz?
Beloqorski—Hələ tezdir. Görülməli iş çoxdur.
Səadətxanlı—Deməli, hələ hazır deyilsiniz?
Beloqorski—Qətiyyən. Səhnədəki hər bir hərəkət üçün
ürəkdə əsas olmalıdır. Kiçik bir əl tərpənişi də ürəkdəki hissin
diqqətindən doğmalıdır.
Səadətxanlı—Əgər bütün tamaşa boyu belə oynasanız
hamı sizə inanacaq.
Beloqorski—Elə məsələ də bundadır. Bunun üçun əhvalı-
ruhiyyə lazımdır. Əkər Leninin nifrətini göstərmək istəyirəmsə,
bütün zəhləm gedən adamları xatırlayıram. Yenə də görürəm
ki, bu onun nifrətini açmaq üçün çox azdır.
Səadətxanlı—Vadim Vadimıç, mən Sizi səhnədə görmüş-
düm, valeh olmuşdum. İndi isə Siz mənim üçün tamamilə baş-
qa adamsınız. Söhbətlərinizdən aldığım zövq üçün Sizə bir da-
ha təşəkkür edirəm.
Beloqorski—Hələ təşəkkür etmək üçün heç bir əsas yox-
dur.
Səadətxanlı—Var, Vadim Vadimıç, var!
Seçilmiş əsərləri
148
Müəllif—Bəs sonra nə oldu?
Sadətxanlı—Sonra Bakıya qayıtmalı oldum. Beloqorski
vəd etdi ki, birinci tamaşaya məni dəvət etmək üçün teleqram
vuracaqdır. Aradan xeyli keçdi. Amma ümidimi kəsmirdim.
Əsərin birinci tamaşasının nə vaxt olacağını ümidlə, həsrətlə
izləyirdim. Bir gün teleqram aldım ki, durma gəl.
Moskva Beloqorskinin evi.
Beloqorski—Buyurun. Baa, köhnə dost, nə az dəyişmi-
sən, nə yaxşı qalmısan
(Pauza).
Gəl bir qucaqlaşaq.
Səadətxanlı—Salam, xoş kerdük Vadim Vadimıç. Demək
ilk tamaşa sabahdır?
Beloqorski—Bəli sabah oynayırıq.
Səadətxanlı—Hə, indi necə, özünüzdən razısınızmı?
Beloqorski—Bir mizan var ki, hələ də ona çətinlik
çəkirəm.
Səadətxanlı—Sənətkar yaşa dolduqca rolları da müdrik-
ləşməlidir. Bəli, Vadim Vadimıç, qorxutmaqistəmirəm, amma
Sizi sabah çox böyük bir imtahan gözləyir.
Beloqorski—Çox böyük, Cahangir Sahib oğlu, çox.
Səadətxanlı—Camaat bilet tapa bilmir. Adam əlindən
iynə atsan yerə düşməz. Biletsizlər də var.
Beloqorski—Bu həm yaxşıdır, həm də pis.
Səadətxanlı—Səhərdən fikirləşirəm ki, Lenin özü olsaydı,
tamaşaya baxsaydı, nə olardı...
Beloqorski—Mən rolu ancaq bunu düşünə-düşünə
hazırlamışam.
Qoca—Axşamınız xeyir.
Beloqorski—Axşamınız xeyir. Bu qoca yadınızdadırmı,
Cahangir Sahib oğlu?
Səadətxanlı—Əlbəttə.
Qoca—Sizi əvvəlcədən təbrik edirəm, Vadim Vadimıç.
Beloqorski—Tezdir, çox tezdir. Yaxşı mən gedim qrim
otağına.
Seçilmiş əsərləri
149
Qoca—Həyəcanlıdır.
Səadətxanlı—Çox həyəcanlıdır.
Qoca—Tamaşa hələ ki, çox yaxşı kedir.
Səadətxanlı—Mənim gözlədiyimdən də yaxşı gedir.
Qoca—Leninlə danışan kimdir?
Səadətxanlı—O, ingilis diplomatıdır. Dayanın hələ Siz öz
obrazınızı da görəcəksiniz.
Qoca—Doğrudan?
Səadətxanlı—Bəli. Bir baxın.
Lenin — Beloqorski—Xahiş edirəm ki, o qocanı çağıra-
sınız.
Səhnədəki Qoca—Salam, Vladimir İliç.
Lenin—Beloqorski—Salam salam. Əyləşin.
Qoca—Gör necə də mənə oxşayır. Yerimdə otura
bilmirəm. Elə bilirəm ki, burada yox, səhnədəyəm.
Səadətxanlı—Qulaq asıram...
Səhnədəki Qoca (
Özünü itirmiş halda, titrək səslə).
Gözlərim mənə xəyanət etməyə başlamışdır. Bu gözlərin
axırıncı nurunu sərf edib görürəm ki, nəvələrimin yanaqları
solmağa başlamışdır. Onların atası ağır vəziyyətdədir. Yalnız
Siz bir əlac eləyə bilərsiniz. Mən Sizi deyib gəlmişəm.
Lenin—Beloqorski—Sizin
dərdinizə
mütləq
əlaç
olunacaqdır.
Səhnədəki Qoca—Mən Sizə necə təşəkkür eləyim?
Lenin—Beloqorski—Mən sizə təşəkkür eləməliyəm ki,
bu məsələni vaxtında dediniz, yoxsa, sonradan eşidib əziyyət
çəkərdim.
Alqış səsləri
Səadətxanlı—Durun, pərdə qurtardı. Gedək, Vadim Vadi-
mıçı təbrik eləyək.
Qoca—Tez, olun, gedək.
Səadətxanlı—Sizi ürəkdən təbrik edirəm, Vadim Vadi-
mıç!
Seçilmiş əsərləri
150
Belqorski—Hər ikinizə minnətdaram. Gəlin, alnınızdan
öpüm.
Qoca—Vladimr İliç—Vadim Vadimıç!
Seçilmiş əsərləri
151
Dostları ilə paylaş: |