Nizomiy nomidagi

1.2. Nizolarning kelib chiqish sababi va turlari.
Boshqaruv jarayonida nizo – bu rahbar ishchi va boshqa xodimlar o’rtasida muayyan masalalarni hal qilishda tomonlarning bir-biri bilan bir yechimga kela olmaganligi tufayli vujudga keladigan vaziyatdir.
Ishlab chiqarishda nizoli vaziyatlar turli sabablarga ko’ra vujudga kelishi mumkin. Ulardan:

• 
  mehnatni tashkil qilishda kamchiliklarni;
  
• 
  haq to’lashning takomillashtirilmagani;
  
• 
  yomon mehnat sharoitlarini;
  
• 
  mehnat haqidagi qonunlarni buzishni;
  
• 
  rahbarlikning qoniqarsiz saviyasini;
  
• 
  o’zaro munosabatlar masaniyatini past saviyasini va hokazolarni ko’rsatish mumkin.
  

Konflikt - o‘zaro ta’sir (harakat) jarayonida paydo bo'ladigan jiddiy ziddiyatlami hal qilishning eng keskin usuli bo'lib, konflikt subyektlari qarama-qarshiligidan iborat, odatda, salbiy his-kechinmalar (emotsiyalar) bilan kechadi.
Ijtimoiy (sotsial) konflikt - bu:
1) ochiq qarama-qarshilik, ikki yo undan ortiq subyektlar - sotsial oczaro ta’sir ishtirokchilarining to‘qnashuvi bo‘lib, buning sabablari sotsial konflikt ishtirokchilarining o‘zaro zid manfaatlari va qadriyatlaridir;
2) sotsial ziddiyatlaming o‘ta keskinlashgan holati, turli sotsial birliklar ^ sinflar, millatlar, davlatlar, turli sotsial guruhlar, sotsial institut kabilar manfaatlarining ular manfaatlari, maqsadlari, taraqqiyot tendensiyalarining qarama-qarsluligi yoki jiddiy farq qilishi tufayli kelib chiqadi;
3) sotsial subyektlaming obyektiv ravishda farqlangan manfaatlari, maqsadlari, taraqqiyot tendensiyalarining oshkora yoki yashirin kurashi, to'qnash kelishi, sotsial kuchlaming mavjud ijtimoiy tartibga qarshilik ko‘rsatish asnosida bevosita yoki bilvosita to'qnashuvi, yangi sotsial birdamlikka tomon tarixiy intilishning alohida shalkli;
4) konfliktli o^zaro ta’sir subyektlari o‘zaro zid bo‘lgan yoki bir-biririi istisno etadigan qandaydir o‘z maqsadlarini ko‘zlagan vaziyat.
Nizolaming yuzaga kelishida ikki xil: obyektiv va subyektiv shart-sharoitlar mavjud. Nizolarning yuzaga kelishida obyektiv shart-sharoitlarga:
■ mehnat qilish uchun sharoitning yomonligi;
■ xodimlar orasida majburiyat va vazifalaming noto‘g‘ri taqsimlanganligi;
■ boshqaruv tizimidagi nomutanosibliklar;
■ qo‘yilgan vazifalarga mos professionallik xodimlarda kuzatilmasligi;
■ ishchi o‘rinlarining yetishmasligi tufayli, ishlarning taqsimlanishidagi adolatsizlik;
■ mehnatni tashkil etish va mehnatga haq to‘lashda adolatsizlik holatlarining kuzatilishi kiradi.
Nizolarning yuzaga kelishida subyektiv shart-sharoitlarga:
■ ishbilarmonlik miinosabatlarida negativ yo‘llammg ko‘rinishi;
■ shaxslararo munosabatlarda shaxsga oid xususiyatlaming namoyon bo‘lishi;
■ muomalani tashkil etishda no‘noqlik va savodsizlikning kuzatilishi kiradi.
Pedagogik nizolarni keltirib chiqaruvchi omillar: