Nizomiy nomidagi


Maqsadi va oqibatlariga ko‘ra konfliktlar quyidagi turlarga bo‘linadi



Yüklə 70,16 Kb.
səhifə6/15
tarix07.10.2023
ölçüsü70,16 Kb.
#125998
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
Ismatova Zarina

Maqsadi va oqibatlariga ko‘ra konfliktlar quyidagi turlarga bo‘linadi: pozitiv (ijobiy), negativ (salbiy), konstruktiv, destruktiv; cheklanib qolgan hamda shu tufayli konflikt keltirib chiqargan ehtiyojlar xarakteriga ko‘ra ular moddiy, maqomli-rolli va ma’naviy (ruhiy) bo‘ladilar; yolnalishiga ko‘ra - gorizontal (hamkasblar va sh.k. o‘rtasida), vertikal (boshliqlar va qo‘l ostidagilar o’rtasida) va aralash (vertikal va aralash konfiiktlar eng ko'p uchraydi); vaqt parametriga ko‘ra - qisqa muddatli va davomli bo'lishi mumkin.
Konfliktlaming davomiyligi va keskinlik darajasiga kocra turlari:
1) jo‘shqin va tez (jadal) kechadigan konfiiktlar - qizgcin va emotsionalliligi, konflikt taraflarining salbiy munosabatlarini o‘ta keskin namoyon etishi bilan farqlanib, og‘ir xulosa topishi va fojiali oqibatlarga olib kelishi mumkin. Ular asosida ixtilofdagi kishilarning ruhiy holati yotadi;
2) keskin va davomli konfiiktlar -ziddiyatlar aticha chuqur, barqaror, murosaga kelib bo‘lmaydigan yoki murosaga kelish juda qiyin hollarda yuzaga keladi. Konfliktlashayotgan taraflar o‘zining holati va harakatlarini nazorat qiladi. Hal bo‘lishiga oid bashoratlar ham asosan noaniq;
3) yaxshi ifodalanmagan va sust kechadigan konfiiktlar - keskin bollmagan ziddiyatlar uchun yoki konfliktning faqat bir tarafi faollik ko‘rsatayotgan to‘qnashuvlar uchun xos bo‘lib, bunda ikkinchi taraf o‘z pozitsiyasini aniq belgilashga intilmaydi yoki ixtilof jiddiylashuvidan qochadi;
4) yaxshi ifodalanmagan va jadal kechadigan konfiiktlar - agar bunday konflikt muayyan epizoddagina ro‘y bergan bo‘Isa, bu holda maqbul bashorat (prognoz) haqida so‘z borishi mumkin. Bu kabi konfiiktlar zanjiri tizilib kelsa, bashorat nafaqat murakkab, balki noxush ham bo‘lishi mumkin.
Ijtimoiy hayotning tashkil etilganlik darajasiga ko‘ra konflikt turlari:
■ global;
■ mintaqaviy;
davlatlararo;
■ elatlararo;
■ sinflararo yoki jamiyatning turli tabaqalari o‘rtasida;
■ guruhlararo;
■ partiyalararo;
shaxslararo siyosiy, mafkuraviy, ma’naviy.

Pedagogik konfiiktlar mavhumligiga qarab ochiq yoki yopiq ko‘rinishlarda boiishi mumkin.


Ochiq nizolar, odatda o‘qituvchi va o‘quvchining ko‘z oldida, to‘g‘ridan-to‘g‘ri vujudga keladi. Ular to‘qnashish sodir boclgunga qadar to‘liq yetilgan bo‘ladi. Bunday nizolar rahbariyat nazorati ostida turganligi sababli ta’lim jarayoni uchun unchalik xavf tug^rm aydi va ulami boshqarish oson kechadi.
Yopiq nizolar o‘ta xavflidir. Bunday nizolami asta-sekin, belgilangan fiu-satda portlaydigan minaga ocxshatsa bo‘ladi. Agar nizo hali «etilmagan» yoki uJami boshqalar nigohidan yashirilsa, boshqacha qilib aytganda nizo o‘qituvchi va o‘quvchi «ichida» bo4lsa, bilingki bu nihoyat xavfli va uni boshqarish juda qiyin.
Xarakteriga qarab pedagogik nizolar obyektiv yoki subyektiv nizolarga bo^linadi.

Yüklə 70,16 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə