Nizomiy nomidagi

I. Axborot omili;
II. Munosabat omili;
III. Xulq omili.
Pedagogik nizolarning asosiy sabablaridan biri bu - pedagogik jarayondagi aloqalar tizimida o’qituvchi bilan o’quvchi o’rtasidagi muomola munosabatlar katta o’rin egallaydi. Muallim pedagogik jarayonda asosiy figura yetakchi kishidir. O’qituvchi pedagogik ishda fidoiylik ko’rsatib muallimlik burchini yuksak darajada bajarib bolalarga bilim berib ular qalbiga halollik, go’zallik, odob-axloq nurini singdira olganliklari o’quvchiga nisbatan xushmuomalalikda bo’lganliklari uchun obro’ va hurmatga erishganlar. Afsuski barcha o’qituvchilar ham to’g’ri tajribaga, yetarli bilim va ko’nikmlarga ega emas. Ayrimlari o’quvchilarga yetarli bilim bera olmaslik bilan o’quvchi ko’ngliga yo’l topa olmasa, ayrimlari qo’pol muomola, o’quvchini o’rinsiz dilini og’ritish bilan ajralib turadi. Bunday pedagoglar yoshlar tarbiyasiga, ularning bilim doirasining yuksalishiga, axloqiga salbiy ta’sir etadilar. Ayniqsa u boshlang’ich sinflarga ularning kelajagiga ham nojo’ya ta’sir etadigan darajaga borib yetadi. Natijada o’quvchi yoshlar kelajakda yetuk marralar, maqsadlarga intilmay o’qituvchidek sharafli kasbga havas qilmay qo’yadilar. Bunday bilim berish, muomola jamiyatda umuminsoniy milliy-axloqiy normalarga to’g’ri kelmaydi.
Konfliktlar turlari.
Obyektiga ko‘ra konflikt turlari:
1) iqtisodiy konfliktlar - ular asosida iqtisodiy manfaatlar tocqnashuvi yotib, bunda bir taraf manfaatlari ikkinchi taraf manfaatlari hisobiga qondinladi. Ko‘pincha jamiyat va hokimiyat o‘rtasidagi global inqirozlar asosida aynan iqtisodiy sabablar yotadi;
2) sotsial-siyosiy konfliktlar - ular asosida davlatning hokimiyat va sotsial munosabatlar, partiyalar va siyosiy uyushmalar sohasidagi siyosatiga doir ziddiyatlar yotadi. Ular davlatlararo va xalqaro to‘qnashuvlar bilan yaqindan bogiiq bo‘ladilar;
3) mafkuraviy konfliktlar - ular asosida odamlaming jamiyat, davlat hayotining turli muammolariga bo‘lgan qarashlaridagi. ziddiyatlar yotadi. Ular makro darajada, shuningdek shaxs darajasidagi eng kichik birlashmalarda ham yuzaga kelishlari mumkin;
4) sotsial-iqtisodiy konfliktlar - ham shaxslar, ham sotsial guruhlar o‘rtasida namoyon bo4ishi mumkin. Ular asosida o‘zaro munosabatlar sohasidagi izdan chiqishlar yotadi. Yuzaga kelish sabablari nihiy (psixologik) nomuvofiqlik, insonning boshqa inson tomonidan besabab qabul qilmaslik, yetakchilik, obro‘-e’tibor, ta’sir doirasi kabilar uchun kurash bo‘lishi mumkin;
5) sotsial-maishiy konfliktlar - guruhlar va alohida shaxslarning hayot, turmush to‘g‘risidagi turli tasavvurga ega ekanligi bilan bog‘liq. Ulardan asosiysi - oilaviy munosabatlaming buzilishi. Konflikt sabablari - turmushdagi noxushliklar, ma’naviy-maishiy axloqsizlik, shuningdek jiddiy g‘oyaviy ziddiyatlar.