Nutqida kamchiligi bor bolalarning pedagogik diagnostikasi

3.Yozma nutqdagi kamchiliklarning oldini olish, rivojlanishida kamchiligi bo‘lgan bolalar yozma nutqidagi kamchiliklarning o‘ziga xos xususiyatlari.
10-Mavzu: Duduqlanish. Nutq tezligi va ravonligini pay tortishishi bilan buzilishi

(6 soat ma’ruza)

1.Duduqlanishni o‘rganish va uni bartaraf etishning qisqacha tarixi.
Duduqlanishning psixofiziologik mexanizmlari. Duduqlanishning tipologiyasi. Duduqlanish tabiati va xarakteri xususida zamonaviy nuqtai nazarlar.


2.Pay tortishishi lokalizatsiyasi va turlari. Turli yoshdagi odamlarda duduqlanish kechishining xususiyatlari. Duduqlanish – muomala (kommunikatsiya) ning buzilishi sifatida. Duduqlanuvchi bola nutqini to‘g‘rilash va shaxsini tarbiyalashga oid logopedik ishning asosiy yo‘nalishlari. Duduqlanuvchi bolaning nutqi va shaxsiga bevosita va bilvosita logopedik ta’sir.

3.Turli yoshdagi duduqlanuvchi bololar bilan ishlashning o‘ziga xos xususiyatlari. Duduqlanuvchi bola nutqi va shaxsini qayta tarbiyalashda psixoterapiyaning o‘rni. Duduqlanuvchilar bilan ishlashda logopedik ish me’yori.

AMALIY MAShG‘ULOTLAR MAZMUNI
Amaliy mashg‘ulotlar nazariy bilimlarni amaliyotda kuzatish, nazariyaning hayot bilan qay darajada muvofiqligini sinash va bilish imkoniyatini yaratadi.
0Logopediyadan rejalashtirilgan amaliy mashg‘ulotlar butun kurs mazmunini qamrab olgan. Logopediya fanidan amaliy mashg‘ulotlarning maqsad va vazifalari.
Logopediya fanidan o‘tkaziladigan, amaliy mashg‘ulotlarning maqsadi bolalardagi nutq kamchiliklar sabablari, mexanizmlarini ochib berish, tinglovchilarga nutqdagi kamchiliklar tipologiyasi to‘g‘risida aniq tasavvur berish hamda maxsus muassasalarda logopedik mashg‘ulotlar uchun tinglovchilarga etarlicha metodik tayyorgarlik berish.
Amaliy mashg‘ulotlarni vazifalari quyidagilardan iborat:
Logopediya fanida o‘tkaziladigan amaliy mashg‘ulotlar o‘quv rejada
ajratilgan soatlar xajmida, shuningdek dasturda ko‘rsatilgan mavzular boyicha o‘tkaziladi.
Logopediya fani amaliy mashg‘ulotlar mavjud darslik va dastur va darsliklarga, metodik adabiyotlarda berilgan ma’lumotlarga, dars jarayoniga tinglovchilarni ijodiy munosabatini tarbiyalaydi. Ularda kasbiy ko‘nikma va malakalarini hosil qiladi.
Logopediya fanida amaliy mashg‘ulotlarning vazifalari quyidagilardan iborat:
- nutqida nuqsoni bo‘lgan bolalarni ta’lim-tarbiya jarayoni, nutq kamchiligi bo‘lgan bolalar nutqidagi kamchiliklarini o‘rganish logopediya fanidan olgan nazariy bilimlarini amaliyotga tatbiq etish jarayonida mustaxkamlash, chuqurlashtirish talabida kasbiy malakalarini shakllantirish;
- tinglovchilarning metodik tayyorgarligini oshirish va ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish;
- bo‘lajak logopedda metodik faoliyat motivlarini shakllantirish va logopediya faniga bo‘lgan qiziqishlarini oshirish;
- tinglovchilarni maxsus ta’lim buyicha maxsus muassasalar logopedining ish faoliyatini kuzatish, ilg‘or tajribalarini o‘rganish va tahlil qilishga o‘rgatish;
- korrektsion-tarbiyaviy ish jarayonini tahlil qilish va baholash.
Amaliy mashg‘ulot tinglovchilarning pedogogik va metodik
tayyorgarligini oshirishga, tanlagan kasbiga bo‘lgan qiziqishini oshirishga xizmat qilishi lozim.

Amaliy mashg‘ulotlar maxsus muassasalarda va universitet auditoriyalarda o‘tkaziladi. Auditoriyalarda o‘tkaziladigan amaliy mashg‘ulotlarda tinglovchilar logopedik mashg‘ulotlar uchun mashg‘ulotlar rejasini tuzish, uni tahlil qilish malakalariga ega bo‘ladilar. Tinglovchilar reja-matn asosida tovushlarni nutqqa qoyish, mustahkamlash, differentsiatsiya qilish boyicha logopedik mashg‘ulotlarni o‘tadilar, tinglovchilar tomonidan o‘tkazilgan har bir mashg‘ulot o‘qituvchi va tinglovchilar tomonidan tahlil etiladi. Har bir amaliy mashg‘ulotning rejasi bilan tinglovchilar oldindan tanishtiriladi. Amaliy mashg‘ulot yuzasidan topshiriqlar beriladi. Topshiriqlarni bajarishda foydalanish uchun adabiyotlar ko‘rsatiladi. Muayyan tayyorgarlikka ega bo‘lgan tinglovchilar bilan amaliy mashg‘ulotlar o‘tkaziladi.

“NUTQIDA KAMChILIGI BOR BOLALARNING PEDAGOGIK DIAGNOSTIKASI”