Of azerbaijan high technical educational institutions

Açar sözlər: 
bank, inkişaf, iqtisadiyyat, səhmdarlar, investisiya. 
Giriş 
İlk dəfə olaraq regional bankın yaradılması ideyası 1890-cı ildə Vaşinqtonda keçirilən birinci 
Mərkəzi Amerika Konfransda müzakirə olundu. Bir sıra Latın Amerikası dövlətlərinin 
nümayəndələri regionlararası maliyyə təşkilatının yaradılmasını təklif etdilər. Məqsədi iqtisadi 
inkişaf proqramlarını maliyyələşdirmək üçün vəsait və texniki dəstək vermək idi. Lakin bu təklif 
daha da inkişaf etmədi, çünki o illərdə iqtisadi və siyasi əlaqələr hələ kifayət qədər inkişaf 
etməmişdi, belə bir qurumun qurulması üçün lazımi şərtlərə cavab verə bilərdi. Yalnız yarım 
əsrlik tanınmış beynəlxalq sarsıntılardan sonra vəziyyət əhəmiyyətli dərəcədə dəyişdi (Abalkina 
A.A., 2015; 29-38 p).
Regional İnkişaf Bankının yaradılması və fəaliyyəti prototipə çevrildi və müharibədən zərər 
çəkmiş regional bankların formalaşmasına sonrakı təsirini göstərdi, həmçinin inkişaf üçün xarici 
resursları cəlb etmək lazım idi.
Bəzi inkişaf etməkdə olan Latın Amerikası ölkələrində kredit layihələri üçün bir sıra müraciətləri 
nəzərdən keçirildi. Latın Amerikası ölkələrinin sosial-iqtisadi inkişaf üçün maliyyə resurslarına 
olan tələbatının qane edilməməsiLatın Amerikası və Karib hövzəsi üçün İqtisadi Komissiyası 
(ECLAC) tərəfindən fəal şəkildə dəstəklənən Mərkəzi Amerika İnkişaf Bankının (
MAİB
) 
yaradılması ideyasının yenidən iqtisadi sahədə müzakirə olunmağa başlamasının əsas səbəbi 
oldu. Lakin 1954-cü ildə İqtisadiyyat Nazirlərinin Mərkəzi Amerika Konfransında Braziliya, 
ABŞ və Perunun üç ölkəsinin nümayəndələri 
MAİB
-inyaradılması təklifini rədd etdilər. Bu cavab 
inkişaf etməkdə olan ölkələrə dövlət fondlarından, ikitərəfli və ya çoxtərəfli mənbələrdən borc 
götürməkdənsə, daha çox özəl xarici investisiya cəlb etməyi tövsiyə edən ABŞ-ın mövqeyinin 
əksi idi. Buna baxmayaraq, 1958-ci ildə Braziliya Prezidenti J.Kubicek de Oliveyra Latın 
Amerikasında iqtisadi və sosial inkişafı stimullaşdırmaq üçün səyləri birləşdirmək təklifi ilə 
bütün yarımkürə ölkələrinə müraciət etdi. Xüsusilə, onun müraciətində Amerikalararası maliyyə 
institutunun yaradılmasının zəruriliyi vurğulanıb. Xüsusilə, bu dəfə bu təklifi təkcə Latın 
Amerikası ölkələri deyil, ABŞ da dəstəkləyib. Vurğulamaq lazımdır ki, ABŞ-ın mövqeyinin 
dəyişməsi regionun bir sıra ölkələrində solçu əhval-ruhiyyənin kəskin artmasına və baş verən 
hadisələrə cavab olaraq regionda təsir imkanlarının artırılması zərurəti ilə bağlıdır (Abalkina 
A.A., 2015; 29-38 p).