Of azerbaijan high technical educational institutions

PAHTEI 
PROCEEDINGS OF AZERBAIJAN HIGH TECHNICAL EDUCATIONAL INSTITUTIONS 
VOLUME 27 ISSUE 04 2023 
E-ISSN: 2674-5224 
Strateji biznes vahidləri öz strateji planlarının və öz marketinq strategiyasının formalaşdırılması 
da daxil olmaqla bir çox əsas aspektlərdə müstəqil biznes kimi çıxış edən təşkilati alt bölmədir. 
Strateji biznes vahidləri bölmənin idarə edilməsinə icazə verilən sərbəstlik dərəcələrindən asılı 
olaraq, əsas təşkilatın korporativ kimliyini və ya öz brend kimliyini inkişaf etdirə bilər. Böyük, 
çoxşaxəli şirkətlərdə hamıya uyğun strateji yanaşma qeyri-adekvat olardı. Korporasiyanın 
əməliyyatlarının strateji biznes vahidlərinə bölünməsi səmərəliliyi və bazar olan diqqəti artırır. 
Strateji biznes vahidləri təşkilati bölmələrin uyğun formasıdır, çünki onlar məhsullara və məhsul 
xətlərinə sanki müstəqil bir şirkət tərəfindən işlənib hazırlanmış və bazara çıxarılan xüsusi 
diqqətin verilməsini təmin edirlər. Strateji biznes vahidləri əsas firmadan və təşkilati quruluşdakı 
digər strateji biznes vahidlərindən müstəqil hesab olunan öz missiyası ilə idarə olunur. Strateji 
biznes vahidləri vasitəsilə fəaliyyət göstərməyin üstünlüyü ondan ibarətdir ki, o, korporasiyanın 
daha geniş məhsul və xidmət portfeli ilə diqqəti yayındırmayan strateji yönümlü idarəetmə 
strukturu yarada bilər. Korporasiyalar strateji biznes vahidləri strukturu vasitəsilə bölmələrini 
təşkil edərkən bəzi çatışmazlıqlarla üzləşə bilər. Bu gün strateji biznes vahidlərindən ibarət 
təşkilatların üzləşdiyi dinamizm onları fərdi və təşkilati məqsəd və vəzifələrin əldə edilməsinə 
birbaşa və ya dolayısı ilə təsir edən bütün əməliyyat proseslərini təkmilləşdirmək üçün daimi 
mübarizə aparmağa vadar etmişdir. Strateji biznes vahidlərində inzibati idarəetmənin təhlili üçün 
insan resurslarının planlaşdırılması, təşkili, idarə edilməsi, əlaqələndirilməsi, icrası və qarşıya 
qoyduğu məqsədlərə nəzarəti yerinə yetirməsinin səmərəliliyini və effektivliyini 
qiymətləndirməyə imkan verən biznesin inkişafı vasitələrini tətbiq etmək mümkündür. Bütün 
bunlar strateji biznes vahidləri üçün uyğun idarəetmə modelinin prosedurlarına, normalarına və 
siyasətlərinə uyğun olaraq mövcud olan çatışmazlıqları aradan qaldırmaq, davamlı 
təkmilləşdirməyə malik olmaq, məhsuldarlığı optimallaşdırmaq və mövcud resurslardan istifadəni 
yaxşılaşdırmaq məqsədi daşıyır [8]. 
Otel biznesləri onları sənaye müəssisələrindən fərqləndirən bəzi unikal xüsusiyyətlərə malikdir. 
Bunlar turizm sektorunun xüsusiyyətləri ilə bağlıdır. Xidmət biznesi olan otel müəssisələrinin ən 
əhəmiyyətli xüsusiyyətlərindən biri də zamana qarşı həssaslıqdır. Otel müəssisələrində istehsal 
olunan mal və xidmətlər tez xarab olan struktura malikdir. Bu səbəblə otel müəssisələrinin mal və 
xidmətlərini ehtiyatda saxlamaq, gələcək dönəmlərə ötürmək kimi xüsusiyyətləri mövcud deyil. 
Otel müəssisələri əmək tutumlu sənaye olan xidmət sənayesinin bir alt sahəsidir və buna görə də 
işçi qüvvəsinə ehtiyac digər müəssisələrə nisbətən daha yüksəkdir. Ona görə də otel biznesində 
insan faktoru ön plana çıxır. Bu gün baş döndürücü texnoloji irəliləyişlərə baxmayaraq, otel 
müəssisələrinin işçi qüvvəsinə olan tələbatı və əhəmiyyəti azalmamışdır. Otellər həm də öz 
sahəsində yetişdirilmiş ixtisaslı kadrların sayına görə digər müəssisələrdən seçilir. Bu sahədə 
təlim keçmiş kadrların işə götürülməsi müvafiq qanun çərçivəsində tənzimlənir [7]. 
Turizm məhsulları insanların həyati ehtiyaclarını ödəyən məhsullar deyil. Turizm xidmətləri 
mədəni və lüks ehtiyacların ödənilməsinə yönəlmiş xidmətlərdir. Rəqabətli bir mühitdə turizm 
müəssisələri sağ qalmaq və əvəzedici turistik xidmətlər satmaq üçün yeni marketinq 
strategiyalarına ehtiyac duyurlar. Qeyd etmək lazımdır ki, otel idarəçiliyində risk faktoru olduqca 
yüksəkdir: Turizm sektorunda tələb proqnozlaşdırılması çətin olan iqtisadi və siyasi şərtlərdən 
asılı olduğundan və otel biznesi tələb dalğalanmalarından dərhal təsirləndiyi üçün risk faktoru 
yüksəkdir. Bununla yanaşı, otel idarəçiliyi dinamikdir. Müasir həyat fəlsəfəsini mənimsəyən, 
texnologiyası və otel idarəçiliyi yanaşması ilə daim dəyişən bir sektordur. Bu səbəbdən otel 
müəssisələri öz texniki avadanlıqları və xidmət göstərilməsi ilə müştərilərinə minimum rahatlıq 
təmin edə biləcək gücə malik olmalıdırlar. Turizm xidmətləri bir çox iqtisadi, mədəni, siyasi və 

---

489